QUAESTIO I. Utrum res fuerint in Deo ab aeterno.

Quod autem res fuerint in Deo ab aeterno, videtur;

1. Quia agens cognoscens agit per speciem rei, quam penes se habet ; sed res est in anima, quia similitudo eius est in ea; ergo et in Deo similiter. Si dicas, quod illud exemplar nihil est rei, ergo secundum illud non deberet dici, res esse in Deo; contra; plus facit ad esse rei exemplar, quod est cognitivum et productivum, quam quod est productum a re ; si ergo ratione exemplaris producti a re res est in anima, multo fortius debet dici in Deo esse ratione exemplaris producentis; sed hoc ab aeterno; ergo etc.

2. Item, similitudo producta non est vere aliquid, sed alicuius ; sed exemplar, per quod cognoscit Deus, vere est ipse Deus; ergo verius est exemplar rei in Deo quam in anima; ergo multo fortius res est in Deo quam in anima, et sic etc.

3. Item, quia res potest exire de materia, res est in materia, et tamen non totaliter est in potentia materiae, immo agentis ; ergo si res, quae sunt in potentia Dei, totaliter ibi sunt, multo fortius debent dici esse in ipso, et sic etc.

Contra; 1. Quod exit per creationem omnino nihil est, antequam creetur; sed creaturae sic exeunt; ergo omnino nihil sunt, antequam producuntur. Sed quod non est nec est hic nec ibi ; ergo non est in aliquo, et ita nec in Deo.

2. Item, quod est in aliquo est in illo vel secundum se, vel secundum aliquid sui; sed res non est in Deo secundum se, quia tunc essentia rei esset in Deo ; nec secundum aliquid sui, quia nihil de ipsa est aeternum, sed totum ex tempore; ergo etc.

3. Item, quod est in aliquo est in illo secundum esse actuale, vel potentiale; sed creatura non est in Deo secundum esse actuale, quia tunc actu esset; ergo si est in Deo, est secundum esse potentiale. Sed omne esse potentiale, secundum quod hujusmodi, est permutabile; si ergo creatura ab aeterno est in Deo secundum esse potentiale, ab aeterno est in Deo secundum esse mutabile. Sed hoc falsum; ergo et primum.

Item, si creatura dicitur esse in Deo, quia potest esse a Deo; ergo cum ab aeterno esse a Deo sit impossibile , non erit creatura ab aeterno in Deo ratione potentiae.

CONCLUSIO.

Res sunt in Deo ab aeterno secundum similitudinis praesentiam atque secundum causativam potentiam, sed non secundum realem existentiam.

Respondeo; Dicendum, quod aliquid dicitur esse in aliquo tripliciter; vel secundum actualem

existentiam, vel secundum similitudinis praesentiam, vel secundum causativam potentiam. Primo modo sunt res in universo, secundo modo in cognitiva substantia, tertio modo in sua causa. His duobus modis ultimis res sunt in Deo, quia est cognoscens res, antequam fiant, et potens producere. Unde quia ab aeterno cognovit, et potentia, qua produxit ex tempore, in Deo fuit ab aeterno, ideo dicuntur res fuisse in Deo ab aeterno.

1. Ad illud quod obiicitur; quod nihil est non est in aliquo; dicendum, quod verum est secundum primum modum existendi, sed falsum secundum secundum et secundum tertium, quia illud quod nihil est modo, Deus potest facere.

2. Ad illud quod obiicitur, quod illud quod est in aliquo , est in illo secundum se etc.; dicendum, quod quantum ad secundum modum res sunt in Deo secundum aliquid sui, quia secundum exemplar. Sed aliquid rei potest dici tripliciter, scilicet essentialiter, effective et causative, scilicet sicut pars, effectus vel causa. Hoc tertio modo est illud exemplar aliquid rei .

Quantum ad tertium modum, scilicet potentiam causativam, est res secundum se non in actu, sed potentia, quia suum esse potest produci a Deo.

3. Similiter ad sequens, dicendum, quod ratione exemplaris res actualiter sunt in Deo; ratione creationis potentialiter, quia possunt produci.

Quod obiicitur; quod est in Deo est immutabile; dicendum, quod hoc est verum de eo quod est actu in Deo; sed quod potest produci a Deo est mutabile. - Vel dicendum, quod possibile habet comparationem ad divinam potentiam, quae est immutabilis, et sic est immutabile; vel ad connotatum temporale extra, et sic habet esse mutabile.

4. Ad illud quod obiicitur de creatione, dicendum , quod quamvis actus creandi non potuerit esse ab aeterno, tamen potentia creandi fuit in Deo .