QUAESTIO I. Utrum haec locutio: Deus genuit Deum, sit concedenda.

Circa primum, quod haec locutio: Deus genuit Deum, sit concedenda,

1. Videtur per hoc quod dicitur in Symbolo: .Deum de Deo: sed hoc non est nisi per generationem : ergo Deus generatur de Deo: ergo ista locutio est concedenda: Deus genuit Deum.

2. Item, generatio est respectu similis in natura, unde "homo generat hominem ": unde si in divinis est generatio, producitur similis in natura: ergo cum Pater sit Deus, non generat nisi Deum: ergo haec est vera: Deus generat Deum.

3. Item, quidquid habet Filius, aut habet a se, aut ab alio: sed habet deitatem, et non a se, quia sic esset ingenitus: ergo habet ab alio: sed non habet nisi per generationem, et non habet deitatem nisi ab habente deitatem, et habens deitatem est Deus: ergo etc

Contra: 1. Hoc nomen Deus significat essentiam sive substantiam, cum sit terminus substantialis sed haec non conceditur, immo est falsa: essentia generat essentiam: ergo similiter et ista: Deus genuit Deum.

2. Item, hoc nomen Deus aut supponit pro omni persona, aut determinate pro aliqua. Si determinate pro aliqua: ergo restringitur eius significatio ab aliquo, nec est dare, quod ab alio nisi ab hoc verbo genuit vel generat. Sed regula est, quod terminus, positus in praedicato, non restringit terminum a parte subiecti ratione significationis: ergo stat pro omni persona. Non ergo videtur locutio vera, secundum quod accipitur pro persona Filii: ergo etc

3. Item, iste terminus Deus, quantum est de se, aeque bene supponit pro Filio, sicut pro Patre: ergo cum Filii sit non generare, sicut et Patris est generare, si haec est vera: Deus generat, pro Patre, eadem ratione et haec: Deus non generat, pro Filio: si ergo haec non conceditur, nec prima.

4. Item, contradictorie opposita sunt vera de quolibet sub disiunctione, quia de quolibet affirmatio vel negatio : ergo si Deus genuit Deum, aut Deum qui est Pater, aut Deum qui non est Pater. Si Deum qui est Pater, ergo genitus est generans: si Deum qui non est Pater: sed quod implicatur contingit simpliciter inferri, ut si dicatur: homo qui non currit, disputat: ergo homo non currit: ergo similiter, si genuit Deum qui non est Pater, Deus non est Pater: sed si non est Pater, non generat: ergo etc

CONCLUSIO.

Recte dicitur: Deum genuisse Deum, quod quatuor regulis probatur.

Respondeo: Dicendum, quod praedicta locutio, salva essentiae unitate, recipitur tam a magistris quam a Sanctis. Ad cuius intelligentiam quatuor regulae sunt notandae.

Prima est, quod nomen abstractum imponitur formae et a forma, ut albedo imponitur ipsi albedini et a forma albedinis: nomen vero concretum imponitur a forma, sed non formae, sed supposito: ut album imponitur a forma albedinis, sed non formae , sed supposito, ut alicui rei albae, homini vel cygno.

Secunda regula est, quod terminus habens multitudinem suppositorum, sine distributione acceptus, stat pro illo, pro quo reddit locutionem veram, ut cum dicitur: homo currit, vera est locutio pro currente, si aliquis sit currens.

Tertia regula est, quod termino habenti formam non multiplicabilem non differt praeponere et postponere negationem. Unde non differt dicere: Petrus non currit, et, non Petrus currit.

Quarta regula est ista, quod relativum refert antecedens sub eodem modo supponendi, sub quo antecedens praecessit ipsum relativum, nisi faciat relationem simplicem .

1. Ex prima regula patet responsio ad primum. Cum enim iste terminus Deus sit concretus, etsi imponatur a forma essentiali, scilicet deitate, tamen imponitur personae sive supposito, sicut album imponitur ab albedine rei albae; et ideo supponit et reddit locutionem veram pro persona, non pro forma. Hoc autem nomen essentia vel deitas est abstractam, et ideo imponitur formae et a forma,

sicut albedo, et ideo essentiam significat et supponit. Et ideo haec est falsa: essentia generat essentiam, quia generatio non est formae, sed suppositi sed haec est vera: Deus genuit Deum, pro persona.

2. Ex secunda regula patet responsio ad secundum. Quamvis enim significatio termini non arctetur, tamen pro illo stat, pro quo est locutio vera, ut homo currit, pro Petro vel Ioanne, si pro illo, est locutio vera: nec tamen ad illum restringitur. Et hoc patet, quia si addatur distributio, confundet illum terminum pro omnibus: sed si esset restrictus, non confunderet nisi pro illis, ad quos se extenderet restrictio. Unde aliud est terminum restringi ad unum, aliud est reddere locutionem verram pro uno.

3. Ex tertia regula patet solutio ad tertium. Licet enim haec sit vera pro Patre: Deus generat Deum, tamen haec: Deus non generat Deum, non est vera pro Filio. Cum enim iste terminus Deus dicat formam immultiplicabilem, non differt ei praeponere negationem et postponere: et ideo cum negatio praeposita omnino a subiecto removeat praedicatum, sic et negatio postposita removet totaliter praedicatum ab hoc termino Deus, cum dicitur: Deus non generat, quia removet a quolibet supposito. Et ideo alium modum habet supponendi in affirmativa quam in negativa, quia in affirmativa erat locutio vera pro Patre: in negativa vero non potest esse veritas, quia negatio removet totaliter praedicatum illud.

4. Ex quarta regula patet quartum. Cum enim relativum omnino habeat suppositionem antecedentis, et iste terminus Deus in praedicato supponat pro Deo genito, relativum refert pro illo. Et ita sensus est: Deus genuit Deum, qui Deus genitus est Pater, vel non est Pater: et haec est vera pro negativa, nec licet inferre: ergo Deus non est Pater: quia mutatur suppositio, immo est ibi figura dictionis .