QUAESTIO LV

Dirum ignorantia Elenchi sit locus distinctus ab aliis

De fallacia ignorantiae Elenchi vide Interpretes cap. i. hujus D. Thom. Opusc. supracit. cap. 23. et 24. Fonsec. Conimbr. etc. Occam supra cap. 14. Alb. cap. 10.

Videtur quod non. Nam unusquisque locus Sophisticus, sicut habet sua principia propria, sic habet suam solutionem propriam. Sed ignorantia Elenchi,et secundum quid, et simpliciter, habent unam solutionem ; ergo non sunt fallaciae distinctae. Minor patet per Aristotelem qui dicit: Qui fiunt secundum quid, et simpliciter, et secundum diminutionem rationis, solvendi sunt considerando conclusionem ad contradictionem.

Item,quod non distinguatur a secundum quid, et simpliciter, probo : nam sicut in secundum quid, et simpliciter proceditur a quo ad simpliciter, sic in ignorantia Elenchi proceditur a quo ad simpliciter. Sicut enim hic proceditur, Est albus secundum dentes ;ergo est albus. Similiter hic, Hoc est duplum ad hoc secundum longitudinem, et non est duplum ad hoc secundum latitudinem ;ergo est duplum et non duplum, in primo est secundum quid, et simpliciter ; in secundo est ignorantia Elenchi. Unde in modo arguendi non videtur differre.

Item, illud in quod aliquid reducitur,ab eo non distinguitur, inquantum in illud reducitur : sed omnes loci Sophistici reducuntur in ignorantiam Elenchi ; ergo ab illis non distinguitur ignorantia Elenchi.

Ad oppositum est Aristoteles, qui numerat hunc locum inter locos extra dictionem. Et nisi ab aliis distingueretur, non essent septem loci extra dictionem.

Ad quaestionem dicendum, quod ignorantia Elenchi numeratur inter alios locos Sophisticos extra dictionem, et ab aliis distinguitur. Nam loci Sophistici distinguuntur secundum suas causas apparentiae, sed causa apparentiae in ignorantia Elenchi, est apparens identitas apparentis contradictionis ad veram contradictionem.

Circa hoc notandum, quod eadem est definitio Syllogismi, et Elenchi, nisi quod oportet addere contradictionem. Ex quo sequitur, quod quaedam sunt conditiones speciales ipsius Elenchi et quaedam communes. Unde licet omnes aliae fallaciae peccent contra Elenchum, et in hoc quaelibet possit dici ignorantia Elenchi, tamen ista fallacia specialiter peccat contra proprietates, quas Elenchus addit supra Syllogismum, quae sunt quatuor, scilicet ad idem, secundum idem, similiter,et in eodem tempore. Et quia sic peccat contra conditiones proprias ipsius Elenchi, ideo secundum quamdam excellentiam vocatur ignorantia Elenchi. Et ex hoc sequitur ulterius, quod quatuor sunt modi hujus fallaciae, qui accipiuntur secundum istas quatuor proprietates, scilicet ad idem, secundum idem, similiter, et in eodem tempore.

Ad primum argumentum dicendum, quod illa consequentia non valet. Eadem est ars solvendi paralogismos secundum quid, et simpliciter, et secundum ignorantiam Elenchi ; ergo ignorantia Elenchi, et secundum quid, et simpliciter sunt idem locus Sophisticus. Nam solutio est manifestatio defectus. Et nihil prohibet eosdem defectus diversis causis apparentiae posse tegi.

Vel potest dici, quod licet ignorantia Elenchi, et secundum quid, et simpliciter habeant eamdem solutionem communem, non tamen specialem. Nam in secundum quid, et simpliciter, apparentia est identitas dicti secundum quid, ad dictum simpliciter, et causa non existentiae est diversitas eorumdem. Unde solutio specialis in secundum quid, et simpliciter, est manifestatio varietatis inter dictum secundum quid, et simpliciter. Sed apparentia in ignorantia Elenchi est identitas contradictionis apparentis, ad veram contradictionem. Et solutio specialis est manifestatio diversitatis inter ea. Et ideo non sequitur cum ignorantia Elenchi, et secundum quid, et Simpliciter habeant diversas solutiones speciales, quod sint idem locus.

Ad aliud dicendum, quod licet in eodem paralogismo possit esse secundum quid, et simpliciter, et ignorantia Elenchi; hoc tamen erit alia ratione, et alia. Quia in secundum quid, et simpliciter, ut dictum est, causa apparentiae est identitas dicti secundum quid, ad dictum simpliciter. Sed in ignorantia Elenchi causa apparentiae est identitas contradictionis in praemissis, ad veram contradictionem in conclusione. Et ex hoc sequitur, quod secundum quid, et simpliciter possit esse sine ignorantia Elenchi, quia potest esse sine apparenti contradictione, quia hic est secundum quid, et simpliciter: Iste est albus secundum dentes : ergo est albus, et tamen hic non est contradictio apparens.

Ad ultimum dicendum quod ignorantia Elenchi inquantum alii loci Elenchi generales ad ipsam reducuntur, non distinguitur ab illis : unde in ignorantiam Elenchi specialem, quae distinguitur aliis locis,non reducuntur fallaciae.

Sed ex praemissis videtur sequi, quod ignorantia Elenchi est locus in dictione. Nam ex quo ejus apparentia accipitur a contradictione, et contradictio est a parte vocis, videtur, quod ejus apparentia accipiatur a voce. Unde cum peccet contra contradictionem, videtur sequi, quod sit locus in dictione, quia loci in dictione specialiter peccant contra contradictionem.

Sed dicendum est, quod ignorantia Elenchi non est locus in dictione : quod innuit Aristoteles 2. Elench.cap.3. cum dicit,Trahet autem aliquis hunc locum, in eos, qui sunt in dictione,per hoc dicens,quod non potest poni locus in dictione,nisi per quamdam violentiam. Et dicendum est, quod ad contradictionem non solum requiritur unitas vocis, sed etiam unitas rei, quod patet per definitionem contradictionis 1. hujus, cap. 2. Contradictio non est nominis tantum,sed rei, et nominis. Unde si apparens contradictio accipitur a parte rei, tunc est ignorantia Elenchi. Si ex parte vocis, tunc est locus in dictione.

Vel potest dici, quod peccare contra contradictionem est dupliciter. Aut ita, quod paralogismus inferat contradictionem alicujus praeconcessi ; aut quod videatur apparenter concludere contradictoria, non habendo respectum ad praeconcessionem respondentis. Primo modo peccant loci in dictione contra contradictionem. Et quia Elenchus est magis contradictorius per respectum ad respondentem, ideo loci in dictione specialiter dicuntur peccare contra contradictionem. Secundo modo nihil prohibet quin sit ignorantia Elenchi, et secundum quid, et simpliciter ; quia ambo peccant contra illationem, quia inter praemissam negativam, et partem negativam conclusionis est defectus illationis.