QUAESTIO III.

. Utrum Deus mediante gratia capitis influat sensum in omnem creaturam habentem gratiam, sive angelicam, sive humanam.

Tertio quaeritur de gratia capitis quantum ad influentiam, et est quaestio, utrum mediante illa gratia Deus influat sensum in omnem aliam creaturam habentem gratiam, sive angelicam, sive humanam. Et quod sic, videtur.

1. Ad Ephesios primo : Proposuit omnia instaurare in Christo, quae in caelis, et quae in terris sunt: Glossa: " Quae in caelis sunt, id est numerum Angelorum diminutum implere; et quae in terris, id est homines, qui per peccatum depravati erant, renovare"; sed illi mediante Christo sensum et motum suscipiunt. qui per ipsum instaurantur in esse perfecto: ergo si haec sunt caelestia et terrestria, homines et Angeli mediante ipso suscipiunt gratiam, et gratia capitis in hos et illos redundat.

2. Item, paulo post ibidem : Ipsum (ledit caput super omnem Ecclesiam: sed caput influit in omnia membra: ergo Christus homo per suam gratiam in totam Ecclesiam habet influentiam. Sed Ecclesia communicat suas illuminationes Angelis, sicut dicitur ad Ephesios tertio: Ut innotescat Principalibus et Potestatibus per Ecclesiam multiformis sapientia Dei: ergo videtur, quod influentia gratiae Christi ad omnes electos habeat extendi.

3. Item, malitia principis tenebrarum non tantum se extendit ad daemones, immo magnam efficaciam habet in homines

unde illorum per superbiam efficitur princeps

si ergo bonitas gratiae Christi est multo excellentior et efficacior et communior, videtur, quod ad omnes electos se extendit per efficaciam, sive sint homines, sive Angeli, sive viatores, sive beati.

4. Item, " iste est ordo divinae sapientiae et legis, ut dictat ratio, et vult Dionysius , scilicet infima reduci per media, et media per suprema"

unde et Angeli ordinum inferiorum suscipiunt purgationes et perfectiones ab Angelis superiorum ordinum

sed Christus est super omnes tam Angelos quam Archangelos, sedet enim a dextris Dei, tanto melior Angelis effectus, quanto prae illis differentius nomen hereditavit: si ergo omnibus electis praeeminet excellentia perfecta, videtur, quod in omnes gratia eius habeat efficaciam et influentiam.

Sed contra: 1. Caput non influit in cor, sed magis e converso : si ergo secundum rectam transsumtionem gratia illa, quae in alios redundat, dicitur prato capitis: non videtur, quod influat in totum corpus Ecclesiae; aut si in totum influit, potius deberet gratia cordis quam capitis appellari.

2. Item, gratia capitis non influit nisi in eos qui iam sunt membra: et nulli sunt membra , nisi coniungantur ei per fidem et caritatem: ergo in nullos influit nisi in habentes fidem et caritatem. Sed habentes fidem et caritatem habent motum et sensum: ergo videtur, quod gratia capitis in nullos influat nec motum nec sensum : nec est alind dare, quod influat: ergo etc.

3. Item, gratia capitis in eos solos influit, respectu quorum habens gratiam est caput: sed Christus secundum humanam naturam non est caput Angelorum, quia unius naturae sunt caput et membra : ergo nullam habet in Angelos influentiam.

4. Item, esto quod Filius Dei non esset incarnatus, Angeli essent beati; nec propter Christi incarnationem sunt aliqui ex eis redempti et liberati: ergo videtur, quod nihil eis conferat gratia Christi.

a. Item, nihil agit, nisi dum est: sed Christi gratia non fuit ante adventum Christi: ergo videtur, quod in illos qui Christi adventum praecesserunt, gratia illa nullum habuit effectum.

6. Item, si ita influebat ante adventum Christi in Sanctos, qui praecesserunt, sicut nunc in nobis habet effectum : ergo sicut illud dicitur tempus gratiae propter redundantiam a plenitudine Christi, ita videtur, quod tempus illud deberet tempus gratiae dici: quod si non dicitur, videtur, quod influentia gratiae Christi non se extendat ad illos qui praecesserunt.

CONCLUSIO.

Gratia Christi influit in omnes, tam in Angelos, quam in homines, tam in eos qui praecesserunt ipsum, quam in eos qui secuti sunt, tamen non eodem modo, sed secundum magis et minus.

Respondeo: Ad praedictorum intelligentiam est notandum, quod sensus in spiritualibus attenditur quantum ad cognitionem, motus vero quantum ad affectionem et dilectionem, quae est pondus inclinans unumquemque spiritum et trahens ad locum sibi debitum . Influere ergo motum et sensum est causare in nobis fidem et dilectionem, sive fidem operantem per dilectionem, sive cognitionem et amorem. Attendendum autem, quod cognitio et dilectio est in triplici differentia: quaedam , quae respicit statum meriti, et haec dicitur gratuita: quaedam vero, in qua consistit substantia praemii, et haec dicitur gloriosa: quaedam, quae est utrique annexa, quae nec est de essentia meriti nec praemii, sed de bene esse.

Secundum hanc triplicem differentiam cognitionis et dilectionis est dicere, quod gratia capitis influat in membra.gratia increata effective, sed gratia creata meritorie et dispositive. Nam propter meritum passionis Christi promissum Patribus precedentibus dedit Deus gratiam reconciliationis; et propter exhibitum dat nobis gratiam reconciliationis abundantius, in qua quidem gratia est sensus cognitionis et motus affectionis ; et rursus, propter illam passionem aperta est ianua, ut omnibus membris Christi detur dilectio et cognitio gloriosa, in quibus consistit perfectio motus et sensus.

Ex hoc eodem Angelis mysteria multa revelantur, et gaudia multa conferuntur de restauratione sua, quae invenitur facta per Christum . Et ideo etiam ipsi accipiunt motum et sensum: non, inquam, illum qui est de essentia gratiae et gloriae, sed qui est de bene esse ac perfectione.

Concedendum est igitur, quod gratia capitis redundat in omnes cives supernae Ierusalem, licet secundum plus et minus: nam magis in homines, qui redimuntur, quam in Angelos, qui reintegrentur; magisque in eos qui sequuntur eius adventum, quam in eos qui praecesserunt, quia clarius vident et credunt et charismatum donis amplius perfunduntur, propter hoc quod, si passio promissa tantum illis valuit, ut illos per viam salutis perduceret, amplius passio exhibita et soluta hoc debuit facere.

Propter hoc concedendae sunt rationes ad primam partem inductae.

1. Ad illud vero quod obiicitur, quod generalior est influentia cordis quam capitis: dicendum, quod generalior est secundum veritatem, sed tamen influentia capitis generalior est secundum manifestationem , pro eo quod in capite omnes sensus apparent et eminentiorem situm habent, et in eo sunt cellulae aptae ad cognoscendum et nervi apti ad sentiendum et movendum: ita quod nervi apti ad sentiendum a parte anteriori videntur egredi, et nervi apti ad motum a parte posteriori . Et quoniam transsumtio ad manifestandas proprietates spirituales latentes sumi debet a re manifesta: hinc est, quod propter generalem influentiam magis dicitur Christus caput, quam dicatur cor: propter quam etiam evidentiam medici discordant a naturalibus. Dicunt enim physici, quod principium motus et sensus est in capite, licet naturales, qui considerant principia rerum intimius, dicant, quod horum principium est cor . Et sic patet illud.

2. Ad illud quod obiicitur, quod caput non influit nisi in unita membra: dicendum, quod hoc . habet veritatem in eo capite, quod habet determinatam potentiam et non potest sibi membra unire et de nonmembro membrum facere. Et ideo hoc non habet locum in capite Christo, qui potest secundum divinam naturam de nonmembro membrum facere, et secundum humanam naturam potest hoc mereri et impetrare, et ita primo sensum et motum influere et continuare.

3. Ad illud quod obiicitur, quod Angeli non sunt membra, quia non sunt conformes in natura: dicendum, quod etsi Angeli non debeant dici membra, tamen nihilominus influentia potest esse a Christo in Angelos non solum secundum divinam natui. rara, secundum quam est caput omnium, sed etiam secundum naturam humanam, per accidens tamen; quia influendo et redimendo membra sua reparat Christus ruinam angelicam. Quando ergo dicitur, quod gratia capitis non influit nisi in membra: si intelligantur membra proprie, sic non habet veritatem, nisi arctetur influentia ad influentiam proprie dictam, cuiusmodi est influentia gratiae et gloriae.

4. Ad illud quod obiicitur, quod Angeli essent beati, etiam si Christus non esset incarnatus: dicendum, quod hoc non cogit, quod Christus nullo modo influat, sed quod non influit primum motum et sensum, qui sunt essentiales gratiae et gloriae. Aliquo tamen modo potest influere quod facit ad bene esse, sicut prius ostensum est.

5. Ad illud quod obiicitur, quod illud non potest influere, quod non habet esse: dicendum, quod verum est de influentia per modum principii effectivi, de influentia autem per modum meriti non habet veritatem. Sufficit enim, quod sit in fide et dilectione credentis; ac per hoc, dum creditur et amatur, ab ipso credens et amans vivificetur, et dum etiam promittitur, ex ipsa promissione divina severitatis rigor aliquatenus placetur, ut benevolentiam suam reddat.

6. Ad illud quod obiicitur, quod tempus praecedens deberet dici tempus gratiae: dicendum, quod in tempore praecedenti gratia Christi non defuit: attamen non debet illud tempus gratiae, sed umbrae dici, quia non erat tanta redundantia gratiae, quae velamen figurarum effugaret et onus Legis alleviaret. Nunc autem, cum manifesta est veritas, et per amorem alleviata sunt mandata, vere dicendum est tempus gratiae advenisse. Unde Christus efficaciam habuit in bis qui praeibant et sequebantur , ut botrus in palo portabatur ab antecedentibus et sequentibus, sed praeeuntes ferebant et non videbant, sequentes vero et ferebant et aperte videbant: sic similitudinarie in proposito intelligendum est.

DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.