IN TERTIUM LIBRUM SENTENTIARUM

 PROOEMIUM. IN TERTIUM LIBRUM SENTENTIARUM.

 DISTINCTIO I.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM I.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III, Utrum persona una possit simul uniri cum alia, assumendo unam et eandem numero naturam.

 QUAESTIO IV. Utrum quaelibet trium personarum possit incarnari per se ipsam.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum in opere incarnationis servetur debita congruentia ex parte Dei.

 QUAESTIO II. Quae fuerit incarnationis ratio praecipua.

 QUAESTIO III. Quae trium personarum fuerit ad incarnationem magis idonea.

 QUAESTIO IV. Quo tempore fuerit magis congruum, Filium Dei incarnari.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. ii.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO II.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM II.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum maior sit congruitas ad unionem in humana natura quam in Angelo, an e converso.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum Christus assumserit veram carnem.

 QUAESTIO II. Utrum Christus assumserit animam rationalem.

 QUAESTIO III. Utrum Christus habuerit cum aliis hominibus communem speciem.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO I. Utrum corpus unitum fuerit Verbo mediante.spiritu humano sive anima.

 QUAESTIO II. Utrum anima Christi assumta fuerit a Verbo mediante aliquo habitu gratuito.

 QUAESTIO III. Utrum Verbum unitum sit humanae naturae mediante Spiritu sancto.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO III.

 Pars I.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Pars II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM III.

 Pars I.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I. De sanctificatione Virginis quoad congruentiam temporis.

 QUAESTIO I. Utrum caro Virginis sanctificata fuerit ante animationem.

 .QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum beata Virgo sanctificata fuerit ante nativitatem.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum beata Virgo per sanctificationis gratiam immunis fuerit ab omni actuali peccato.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 Dub. V.

 Pars II.

 DIVISIO TEXTUS.

 Ad intelligentiam huius partis iuxta tria, quae Magister determinat, incidit hic. quaestio. Primo quaeritur de Christi decimatione. Secundo quaeritur

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum Christus in Abraham fuerit decimatus.

 ARTICULUS II. De carnis Christi traductione.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum in corpore dominico formatio et distinctio membrorum facta sit subito, an succesive.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 DCB. IV.

 DISTINCTIO IV.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM IV.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I . De conceptione Christi in comparatione ad Spiritum sanctum efficientem.

 QUAESTIO I. Utrum. Filii Dei incarnatio debeat appropriari Patri, an Spiritui sancto.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum Christus possit dici filius Trinitatis.

 ARTICULUS II. De conceptione Christi in comparatione ad gratiam intervenientem.

 QUAESTIO I. Utrum Christi incarnatio fuerit ex mera gratia, an eam impetrarunt merita sanctorum Patrum.

 QUAESTIO II:

 QUAESTIO III. Utrum gratia in conceptione teneat rationem proprietatis naturalis, vel gratuitae.

 ARTICULUS III. De conceptione Christi in comparatione ad Virginem concipientem.

 QUAESTIO I. Utrum Virgo Maria in illa conceptione fuerit aliquid Spiritui sancto in aliquo cooperata.

 QUAESTIO II. Utrum cooperatio illa beatae Virginis fuerit naturalis, an miraculosa.

 QUAESTIO III. Utrum beata Virgo sit Dei genitrix appellanda.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 DUB. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 Dub. V.

 DUB. VI.

 DISTINCTIO V.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM V.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum assumere conveniat divinae personae.

 QUAESTIO III. Utrum assumere conveniat personae ratione naturae, an e converso.

 QUAESTIO IV. Utrum assumere possit convenire divinae naturae, abstracta omni persona.

 QUAESTIO V.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum concedendum sit, naturam humanam assumtam esse a Deo.

 QUAESTIO II. Utrum Deus assumserit humanam personam.

 QUAESTIO III. Utrum ponenda sit intentio personalitatis in anima separata, omni unione circumscripta.

 QUAESTIO IV. Utrum concedendum sit, quod Deus assumserit hominem.

 QUAESTIO V. Utrum concedenda sit haec: Filius Dei assumsit humanitatem

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 DUB. IV.

 DISTINCTIO VI.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM VI.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS II. De qualitate et nobilitate illius unionis.

 QUAESTIO I. Utrum unio duarum naturarum sit terminata ad unitatem personae.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum illa unitas quantum ad gradum excellat omnes unitates creatas.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 DISTINCTIO VII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM VII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum haec sit admittenda: Deus factus est homo.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum Filius Dei sit vraedeslinatus.

 QUAESTIO III. Utrum haec sit concedenda: homo praedestinatus est esse Filius Dei.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 DISTINCTIO VIII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM VIII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I. De nativitate temporali in comparatione ad divinam naturam.

 QUAESTIO I. Utrum haec sit concedenda: divina natura est de Virgine nata.

 QUAESTIO II. Utrum nasci de Virgine vere dicatur de natura assumta.

 QUAESTIO III. Utrum

 ARTICULUS II. De nativitate temporali in comparatione ad aeternam.

 QUAESTIO I. Utrum concedendum sit, Christum bis esse natum.

 QUAESTIO II. Utrum in Christo sint duae filiationes.

 QUAESTIO III.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 DISTINCTIO IX.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM IX.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I. De ipsa adoratione per comparationem ad eum cui est exhibenda.

 QUAESTIO I. Utrum cultus latriae sit exhibendus humanitati sive carni Christi.

 QUAESTIO II. Utrum cultus latriae exhiberi debeat imagini Christi.

 QUAESTIO III. Utrum cultus latriae Matri Christi exhiberi debeat.

 QUAESTIO IV. Utrum cultus latriae cruci Christi exhibendus sit.

 QUAESTIO V. Utrum latria exhibenda sit membris Christi.

 QUAESTIO VI. Utrum cultus latriae possit exhiberi adversario Christi absque peccato,

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO L Utrum latria sit in genere virtutis.

 QUAESTIO II. Utrum latria sit virtus generalis, vel specialis.

 QUAESTIO III. Utrum latria sit virtus cardinalis, vel theologica.

 QUAESTIO IV. Utrum latria sit virtus distincta a dulia.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO X.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM X.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum haec sit vera: Christus, secundum quod homo, est individuum.

 ARTICULUS II. De filiatione adoptionis.

 QUAESTIO I. Utrum filiatio adoptionis sit in Christo.

 QUAESTIO II. Utrum filiatio adoptionis conveniat nobis per Christum.

 QUAESTIO III. Utrum filiatio adoptionis sit in nobis per comparationem ad Christum.

 DUBIA CIRCA LITERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 Dob. V.

 DISTINCTIO XI.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XL

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum praedestinatio Christi respectu nostrae praedestinationis sit forma exemplaris.

 QUAESTIO III. Utrum in praedestinalione Christi respectu nostrae sit vera causalitatis ratio.

 ARTICULUS II. De vocabulis, quae videntur importare inceptionem.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO III. Utrum lutee sit concedenda: homo incipit esse Deus.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum fuisset congruum assumere Adam.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum Christus potuerit peccare.

 QUAESTIO II. Utrum Christus potentiam peccandi habuerit vel assumserit.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO I. Utrum decuerit Deum assumere sexum muliebrem.

 QUAESTIO II. Utrum magis debuerit carnem assumere de viro simul et muliere quam sola muliere.

 DISTINCTIO XIII.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XIII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS 1.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum in Christo sit gratia finita, vel immensa.

 QUAESTIO III. Utrum gratia singularis personae in Christo fuerit plena gratia atque perfecta.

 ARTICULUS II. De gratia capitis.

 QUAESTIO I. Utrum gratia capitis sit quid creatum, vel increatum.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 Dcb. V.

 DISTINCTIO XIV.

 Cap. I.

 Cap. II.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XIV.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum anima Christi in cognoscendo comprehendat ipsum Verbum sibi unitum.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS II. De cognitione, quam anima Christi habuit in Verbo.

 QUAESTIO I. Utrum anima Christi eadem cognitione, qua cognoscit Verbum, cognoscat alias res in Verbo.

 QUAESTIO II. Utrum anima Christi actu cognoscat in Verbo omnia quae habitu cognoscit.

 QUAESTIO III. Utrum anima Christi cognoscat omnia in Verbo. auae connosnii Verbum.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO I. Utrum Christus habuerit aliam scientiam praeter illam quam habuit in Verbo.

 QUAESTIO II. Utrum Christus profecerit secundum illud genus cognitionis.

 QUAESTIO III. Utrum Deus communicaverit animae Christi omnipotentiam, sicut communicavit omniscientiam.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 DUB. III.

 DUB. IV.

 DISTINCTIO XV.

 Cap. I.

 Cap. II.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XV.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I. Utrum congruum fuerit, tales defectus in Christo reperiri.

 QUAESTIO II. Utrum Christus assumserit omnes defectus nostros praeter peccatum.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS II. De defectibus a Christo assumtis in speciali.

 QUAESTIO I. Utrum Christus habuerit ignorantiam in rationali.

 QUAESTIO II. Utrum in Christo fuerit passio tristitiae.

 QUAESTIO III.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 DUB. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XVI.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XVI.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO L

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum Christus assumserit necessitatem patiendi.

 ARTICULUS II. De passibilitate et dolore animae Christi specialiter.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum anima Christi passa fuerit secundum superiorem portionem rationis.

 QUAESTIO III. Utrum dolor fuerit intensior in parte rationali animae Christi, an in parte sensuali

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 DUB. II

 DUB. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XVII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XVII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. De numero et sufficientia voluntatum in Christo.

 QUAESTIO III. Utrum istae voluntates in Christo fuerint conformes, vel repugnantes.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO 1. Utrum decuerit Christum orare.

 QUAESTIO II. Utrum Christus in omni oratione sua fuerit exauditus.

 QUAESTIO III.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XVIII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. v.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XVIII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum Christus meruerit aliquid post conceptionem.

 ARTICULUS II. De merito Christi quoad fructum vel proemium.

 QUAESTIO I. Utrum Christus sibi meruerit Dei fruitionem sive proemium substantiale.

 QUAESTIO II. Utrum Christus meruerit sui corporis glorificationem.

 QUAESTIO III. Utrum Christus meruerit nobis ianuae apertionem.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 DUB. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 Dub. V.

 DISTINCTIO XIX.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 Cap. VII.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XIX.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I. Utrum per passionem Christi fiat remissio peccatorum.

 QUAESTIO II. Utrum per passionem Christi facta fuerit chirographorum deletio.

 QUAESTIO III. Utrum per passionem Christi liberati simus a potestate diaboli.

 QUAESTIO IV.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum solus Filius sit redemptor, an etiam Pater et Spiritus sanctus.

 QUAESTIO II.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DUB. V.

 Dub. VI.

 DISTINCTIO XX.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XX.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS UNICUS. De congruentia nostrae redemptionis factae per passionem Christi.

 QUAESTIO I. Utrum congruum fuerit, humanam naturam a Deo reparari.

 QUAESTIO II. Utrum magis congruerit, genus humanum reparari per satisfactionem quam per aliam viam.

 QUAESTIO III. Utrum aliqua creatura pura potuerit satisfacere pro toto genere humano.

 QUAESTIO IV. Utrum aliquis, adiutus gratia, potuisset satisfacere pro se ipso.

 QUAESTIO V. Utrum Deus debuerit modum satisfaciendi per passionem Christi acceptare.

 QUAESTIO VI. Utrum alio modo potuerit Deus genus humanum salvare.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XXI.

 Cap. I.

 Cap. II.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXI.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO III. Utrum Verbum unitum fuerit carni et animae duplici unione.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum ex illa separatione caro Christi fuerit mortua, an post eam habuerit vitam.

 QUAESTIO III.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 DUB. II.

 Dub. III.

 DISTINCTIO XXII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXII

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS UNICUS.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum Christus, secundum quod homo, luerit in loco determinato, an ubique.

 QUAESTIO III.

 QUAESTIO IV. De descensu animae Christi ad inferos.

 QUAESTIO V. Utrum Christus in descensu ad inferos omnes animas liberaverit.

 QUAESTIO VI. Utrum Christus statim post mortem introduxerit animas liberatas in caelum.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 Dub. V.

 DISTINCTIO XXIII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 Cap. VII.

 Cap. VIII.

 Cap. IX.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXIII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum fides sit in parte animae cognitiva, an affectiva.

 QUAESTIO III. Utrum fides sit virtus una.

 QUAESTIO IV. Utrum fides sit certior quam scientia.

 QUAESTIO V. De definitione fidei ab Apostolo assignata.

 ARTICULUS II. De fide informi.

 QUAESTIO I. Utrum fides informis sit in genere vir tutis, an non.

 QUAESTIO II. An fides informis sit infusa, an acquisita.

 QUAESTIO III. Utrum fides informis sit in daemonibus.

 QUAESTIO IV. Utrum fides informis expellatur per adventum gratiae.

 QUAESTIO V. Utrum fides informis fiat formata, adveniente gratia.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI

 Dub. II

 Dub. III.

 DCB. IV.

 Dub. V.

 Dub. VI.

 DISTINCTIO XXIV.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXIV.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II

 QUAESTIO III. Utrum fides sit circa complexum, an circa incomplexum.

 ARTICULUS II. De obiecto fidei in comparatione ad nostram cognitionem.

 QUAESTIO I. Utrum fides sit de his, de quibus habetur visio sensibilis.

 QUAESTIO II. Utrum fides sit de his, de quibus habetur opinio probabilis.

 QUAESTIO III. Utrum fides sit de his, de quibus habetur cognitio scientialis.

 ARTICULUS III. De obiecto fidei quoad nominis rationem.

 QUAESTIO I. De definitione articuli, quam ponit Richardus.

 QUAESTIO II. De definitione articuli, quam ponit Isidorus.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 DUB. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XXV.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXV.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum omnes teneantur credere omnes articulos explicite post adventum. Christi.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum fides creverit quoad credendorum multitudinem.

 QUAESTIO II. An fides profecerit quoad illuminationis plenitudinem.

 QUAESTIO III. Utrum fides creverit quoad assensus certitudinem.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 DUB. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XXVI.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXVI.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum spes sit genus virtutis, an species specialissima.

 QUAESTIO III. Utrum spes sit virtus cardinalis, an theologica.

 QUAESTIO IV. Utrum virtus spei aliquando sit informis, an seniper sit formata.

 QUAESTIO V. Utrum spes in suo actu sit certitudinalis, an dubia.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum timor et spes sint unus et idem habitus, an diversi.

 QUAESTIO II. Utrum spes ex bonis meritis habeat ortum.

 QUAESTIO III. Utrum spes praecedat caritatem ordine naturae, un e converso.

 QUAESTIO IV. Utrum spes sit in bonum sub ratione boni.

 QUAESTIO V. Utrum spes sit in parte animae cognitiva, an affectiva.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 Dub. V.

 Dub. VI.

 DISTINCTIO XXVII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 Cap. VII.

 Cap. VIII.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXVII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO 1.

 QUAESTIO II. Utrum habitus caritatis sit unus indivisus, an per species multiplicatus.

 QUAESTIO III.

 QUAESTIO IV. Utrum habitus caritatis possit esse informis, an semper sit formatus.

 ARTICULUS II. De caritate quantum ad actum et modum.

 QUAESTIO I. Dirum motus caritatis per prius sit meritorius quam actus aliarum virtutum.

 QUAESTIO II. Utrum possibile sit, motum caritatis esse mercenarium.

 QUAESTIO III. Utrum idem motus dilectionis possit esse in Deum et in proximum.

 QUAESTIO IV. Quis duorum motuum caritatis praecedat alterum.

 QUAESTIO V. Utrum actus dilectionis in Deum habeat modum.

 QUAESTIO VI.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XXVIII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXVIII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS UNICUS.

 QUAESTIO 1.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum ex caritate diligendi sint mali homines.

 QUAESTIO IV.

 QUAESTIO V. Utrum ex caritate diligenda sint dona gratuita.

 QUAESTIO VI. De diligendorum numero et sufficientia.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XXIX.

 Cap. Ii

 Cap. II.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXIX.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS UNICUS. De ordine caritatis.

 QUAESTIO I. Utrum ordo sit in caritate respectu diligibilium.

 QUAESTIO II. Utrum caritas in diligendo praeponat Deum nobis.

 QUAESTIO III. Utrum secundum ordinem caritatis praeponendum sit bonum proprium bono ipsius proximi.

 QUAESTIO IV. Utrum magis diligendi sint parentes quam filii, an e converso.

 QUAESTIO V. Utrum domesticus sit extraneo praeponendus.

 QUAESTIO VI. Utrum ordo caritatis attendatur genes effectum tantum, an simul penes affectum et effectum.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 DUB. I.

 DUB. II.

 Dub. III.

 DUB. IV.

 DUB. VI.

 DISTINCTIO XXX.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXX.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS UNICUS.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum homo, in quantulacumque caritate constitutus, teneatur mortem pro Christo subire.

 QUAESTIO III. -Utrum perfectam caritatem habentes teneantur implere ea quae sunt perfectionis.

 QUAESTIO IV. Utrum omnes teneantur diligere inimicos quantum ad affectum.

 QUAESTIO V. Utrum omnes teneantur diligere inimicos quantum ad effectum.

 QUAESTIO VI. Utrum sit maioris perfectionis et meriti diligere amicum, an diligere inimicum.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. II.

 Dub. III.

 DISTINCTIO XXXI.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXI.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum cadens a caritate possit resurgere in aequali.

 QUAESTIO III. Utrum homo possit resurgere in caritate minori.

 QUAESTIO 1. Utrum fides in gloria evacuetur.

 QUAESTIO II. Utrum spes evacuetur per adventum gloriae.

 QUAESTIO III. Utrum habitus scientiae evacuetur in patria.

 ARTICULUS III. De duratione caritatis per comparationem.ad praemium.

 QUAESTIO I. Utrum contingat, caritatis habitum in patria evacuari.

 QUAESTIO III. Utrum ordo caritatis in patria habeat immutari.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 DUB. III.

 DISTINCTIO XXXII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS UNICUS.

 QUAESTIO 1.

 QUAESTIO II. Utrum Deus omnes creaturas diligat generaliter.

 QUAESTIO III. Utrum Deus diligat omnes creaturas aequaliter.

 QUAESTIO IV. Utrum Deus magis diligat.hominem quam Angelum, an e converso.

 QUAESTIO V. Utrum

 QUAESTIO VI. Utrum Christus magis dilexerit Ioannem quam Petrum.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XXXIII.

 Cap. Ii

 Cap. II.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXIII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS UNICUS.

 QUAESTIO 1.

 QUAESTIO II. Utrum omnes virtutes cardinales sint una virtus, an diversae.

 QUAESTIO III. Utrum virtutes cardinales sint in parte animae rationali, an in ea parte, quae solum obtemperat rationi.

 QUAESTIO IV.

 QUAESTIO V. Utrum virtutes cardinales sint a Dei dono, vel ab assuetudine.

 QUAESTIO VI.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 DUB. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 Dub. V.

 Dub. VI.

 DISTINCTIO XXXIV.

 Pars I.

 Cap. Ii

 Cap. II.

 Cap. III.

 Pars II.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 Cap. VII.

 Cap. VIII.

 Cap. IX.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXIV.

 Pars I.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO 1.

 QUAESTIO II. Utrum dona sint priora virtutibus, an e converso.

 QUAESTIO III. Utrum virtutes sint excellentiores donis,

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO 1. Utrum dona Spiritus sancti sint tantummodo septem.

 QUAESTIO II. De donorum ordinatione et combinatione.

 QUAESTIO III. Utrum dona Spiritus sancti maneant in Beatis.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 DUB. I.

 Dub. II.

 Dub. III.,

 Pars II.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum usus timoris servilis sit bonus, an malus.

 QUAESTIO III. Utrum timor servilis expellatur, gratia adveniente.

 ARTICULUS II. De timore gratuito.

 QUAESTIO I. Utrum timor initialis et filialis sint diversae timoris species.

 QUAESTIO II. Ut rum, crescente caritate, timor decrescat. -

 QUAESTIO III. Utrum timor gratuitus in patria maneat.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 Dub. V.

 DISTINCTIO XXXV.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXV.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS UNICUS.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum actus praecipuus doni scientiae consistat in actione, vel in speculatione.

 QUAESTIO III. Utrum donum intellectus simul consistat in contemplatione Creatoris et creaturae.

 QUAESTIO IV. Utrum ocius ipsius doni consilii sit consiliari.

 QUAESTIO V.

 QUAESTIO VI. Utrum actus principalis pietatis consistat in religione respectu Dei, vel in compassione respectu proximi.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XXXVI.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXVI.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS UNICUS.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum dona Spiritus sancti sint connexa.

 QUAESTIO III. Utrum connexio sit in virtutibus politicis, ut necesse sit,

 QUAESTIO IV. Utrum sit connexio in vitiis ei peccatis.

 QUAESTIO V. Utrum ponenda sit aequalitas in habilibus gratuitis.

 QUAESTIO VI. Utrum caritas sit forma virtutum.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 Dub. V.

 DISTINCTIO XXXVII.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXVII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum praecepta Decalogi obligent ad opera formata.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS II. De mandatis Decalogi quoad distinctionem et ordinem.

 QUAESTIO I. Utrum mandata Decalogi debeant esse tantum decem, an plura, an pauciora.

 QUAESTIO II. De ordine mandatorum Decalogi ad invicem.

 QUAESTIO III. De numero et ordine mandatorum quoad tabularum distinctionem.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 DUB. III.

 Dub. IV.

 Dub. V.

 Dub. VI.

 Dub. VII.

 DUB VIII.

 DISTINCTIO XXXVIII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXVIII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS UNICUS.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II

 QUAESTIO III. Utrum mendacium sit peccatum mortale ratione sui generis.

 QUAESTlO IV.

 QUAESTIO V. De ipsius mendacii divisione.

 QUAESTIO VI. De gradibus specierum mendacii.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 DUB. III.

 DUB. IV.

 DISTINCTIO XXXIX.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 Cap. VII.

 Cap. VIII.

 Cap. IX.

 Cap. X.

 Cap. XI.

 Cap. XII.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXIX.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum omne periurium sit mortale peccatum.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum liceat iurare per aliquod creatum.

 QUAESTIO III. Utrum liceat recipere iuramentum ab idololatris factum.

 ARTICULUS III. De obligatione iuramenti.

 QUAESTIO I. Utrum obligatio per iuramentum dolosum contrahatur.

 QUAESTIO III. Utrum iuramentum incautum sit obligatorium.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 Dub. V.

 Dub. VI.

 DISTINCTIO XL.

 Cap. I.

 Cap. ii.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XL.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS UNICUS.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

.QUAESTIO II.

Utrum anima beatae Virginis sanctificata fuerit ante originalis peccati contractionem.

Secundo quaeritur, utrum anima beatae Virginis sanctificata fuerit ante originalis peccati contractionem. Et quod sic,- videtur.

l. Anselmus de Conceptu virginali : " Decebat, ut illius conceptus fleret de matre purissima ea puritate, qua maior sub Deo nequit intelligi"; sed maior est puritas, ubi nec actualis nec originalis culpa invenitur, quam ubi est aliqua earum: si igitur beata Virgo fuit purissima, non videtur, quod contraxerit originalem culpam : ergo videtur, quod ante originalem culpam sanctificata fuerit.

2. Item, Augustinus de Natura et gratia : "De Matre Domini, cum de peccatis agitur, nullam volo prorsus habere quaestionem ": ergo non videtur in ea fuisse peccatum, nec actum nec contractum.

3. Item, ratione videtur: " Honor Matris refertur ad Filium ", ut dicit Damascenus ; sed omnis honor debetur Filio gloriosae Virginis, maxime quantum ad immunitatem peccali: si igitur ad honorem Filii spectat habere matrem puram et sanctam, videtur, quod Mater Christi immunis fuerit ab omni culpa, tam originali quam actuali.

4. Item, si est ponere extrema, contingit ponere medium ; sed contingit ponere habentes originale peccatum in anima et in carne, sicut filii Adam habent communiter: contingit invenire carentem in anima et carne, sicut in Christo: ergo contingit reperire medium, scilicet habentem in carne et non in anima, vel in anima et non in carne. Sed habere in anima et non in carne est impossibile, quia originale ortum habet a carne; anima enim non traducitur, sed caro : restat igitur, quod aliqua persona fuit, quae haberet originale solum in carne et non in anima: haec autem fuit illa,quae maxime accedit ad Christum puritate, et haec est Virgo Maria: ergo etc.

5. Item, sanctificatio beatae Virginis excellit sanctificationem aliorum Sanctorum: ergo cum beatus loannes sanctificatus fuerit quantum ad nativitatem ex utero, quam Ecclesia celebrat ; videtur, quod Virgo Maria non tantum sanctificata sic fuerit, sed etiam in quantum ad nativitatem in utero. Sed nativitas in utero est in animae infusione: igitur beata Virgo in instanti infusionis animae sanctitatem habuit divinae gratiae: ergo nunquam habuit iniectionem originalis ciilpae .

6. Item, possibile fuit, gratiam dari animae beatae Virginis in primo instanti creationis ; sed congruum est ponere, quod animae illi id Deus dederit, quod congruebat ei suscipere: ergo videtur, quod in primo instanti originalem dederit ei gratiam : ergo cum gratia non possit simul stare cum culpa, aut gratiam perdidit, aut originalem culpam non contraxit Sed non est dicere, quod gratiam perdidit : ergo videtur esse dicendum, quod non habuit culpam originalem .

Sed contra: 1. Ad Romanos quinto : Omnes inAdam peccaverunt: hoc autem non est, nisi quia fuimus in Adam secundum seminalem rationem: ergo si Virgo fuit secundum seminalem rationem , videtur, quod contraxerit originale, sicut et alii.

2. Item, Augustinus : " Nemo liberatur a massa peccati nisi in fide Redemptoris ": ergo omnes quotquot eripiuntur, per Christum eripiuntur: sed non liberatur quis a peccato, quod non habet: ergo videtur, quod omnes alii a Christo contraxerint originale peccatum.

3. Item, Bernardus : "Salvator noster, sicut pro omnibus liberandis venit, ita nullum liberum a reatu reperit ", ergo nec beatam Virginem invenit liberam: ergo originale peccatum contraxit.

4. Item, hoc ipsum videtur ratione: quia, si beata Virgo caruit originali peccato, caruit merito mortis: ergo vel iniustitia facta est ei, cum mortua est, vel dispensative pro salute generis humani mortua est. Sed primum facit ad contumeliam Dei, quia, si illud verum est, Deus non est iustus retributor ; secundum ad contumeliam Christi, quia, si illud verum est. Christus non est sufficiens redemptor : ergo utrumque falsum est et impossibile. Restat igitur, quod habuit peccatum originale.

5. Item, nullus pertinet ad redemptionem Christi, nisi qui habet culpam : si ergo beata Virgo caruit originali, videtur, quod ad redemptionem Christi non pertineat. Sed magna est gloria Christo de Sanctis, quos redemit: ergo si non redemit beatam Virginem, nobilissima gloria privatur. Si ergo hoc est profanum et impium dicere, videtur etc.

6. Item, si beata Virgo peccatum originale non habuit, et nulli est clausa ianua nisi merito originalis peccati ; videtur ergo, quod si mortua fuisset ante Christum, statim evolasset ad caelum: ergo non videtur, quod ianua omnibus aperta fuerit per Christum ; et ita falsum dicit Apostolus, cum dicit ad Colossenses primo : Placuit ei per ipsum reconciliare omnia, quae in caelis, sive quae in terris sunt.

CONCLUSIO.

Cum opinione tunc communi auctor putat esse probabilius, beatae Virginis sanctificationem fuisse post originalis peccati contractionem.

Respondeo: Ad praedictorum intelligentiam est notandum, quod quidam dicere voluerunt, in anima gloriosae Virginis gratiam sanctificationis praevenisse maculam peccati originalis.

Rationem autem hujus assignant: quia decebat animam gloriosae Virginis sanctificari excellentissime super animas aliorum Sanctorum, non solum quantum ad abundantiam sanctitatis, sed etiam quantum ad accelerationem temporis ; ideo in instanti suae creationis fuit sibi gratia infusa, et in eodem instanti anima infusa est carni. Sed quia omnium mobilium mobilior est sapientia , et " nescit tarda molimina Spiritus san cti gratia", et multo potentior est gratia quam natura: hinc est, quod effectus gratias sanctitatis magis praevaluit in carnem quam effectus foeditatis in animam: et ideo culpam non contraxit.

Haec autem positio videtur posse fulciri multiplici congruentia, tura propter Christi praecipuum honorem, quem decebat de matre purissima fieri ; tum propter Virginis praerogativam singularem, quae debuit in dignitate sanctificationis ceteros Sanctos et Sanctas praeire; tum etiam propter ordinis decorem, ut, sicut fuit persona immunis ab originali et in carne et in anima, sive in causa et in effectu, et persona utroque modo habens originale, sic esset persona media, quae quodam modo haberet et quodam modo non haberet; et ista est beata Virgo, quae mediatrix est inter nos et Christum, sicut Christus inter nos et Deum.

Et hoc dicunt sonare verbum Anselmi, cum dicit, quod beata Virgo purissima fuit " ea puritate, qua maior sub Deo nequit intelligi ". In hoc enim notat, gradum suae puritatis inferiorem esse respectu Filii, et superiorem respectu aliorum Sanctorum.

Et ideo quasi mediam rationem huius multiplicis congruente voluerunt quidam apponere, addentes insuper illud, quod non repugnat veritati sacrae Scripturae et fidei christianae. Veritati , inquam, non repugnat, immo potius consonat, si quis eius mysteria attendat. Beata enim Virgo Maria significata fuit per arcam; anima vero beatae Virginis significata fuit per urnam, in qua positum fuit manna. Cum ergo urna illa prius fuerit impleta manna quam posita in arca, prius, saltem per naturam, sanctificata fuit anima beatae Virginis quam carni quita .

Fidei etiam christianae, ut dicit positio praedicta, non repugnat, pro eo quod dicunt, ipsam Virginem ab originali peccato liberatam per gratiam quae quidem pendebat et ortum habebat a fide et,

capite Christo, sicut gratiae aliorum Sanctorum. Et iterum, licet illa gratia praeveniret animae infectionem, non tamen praevenit carnis foeditatem. Et ideo ratione illius foeditatis iuste remanserunt in Virgine paenalitates: gratia enim sanctificationis non obviat poenae, sed culpae. Et hinc est, quod beata Virgo poenalitatibus fuit obnoxia et per Christum liberata a peccato originali, sed aliter quam alii. Nam alii post casum erecti sunt, Virgo Maria quasi in ipso casu sustentata est, ne rueret, sicut exemplum ponitur de duobus cadentibus in luto.

Et per istam viam effugiunt auctoritates et rationes quae contra eos adducuntur, dicentes, non concludere, quod beata Virgo habuit infectionem originalis peccati quantum ad effectum, sed quantum ad causam solum.

Aliorum vero positio est, quod sanctificatio Virginis subsecuta est originalis peccati contractionem : et hoc, quia nullus immunis fuit a culpa originalis peccati nisi solum Filius Virginis. Sicut enim dicit Apostolus ad Romanos tertio : Omnes peccaverunt et egent gloria Dei; ibi Glossa: " Omnes peccatores invenit gratia Christi, qui solus sine peccato venit, et omnes egent gloria Dei, id est, ut ipse liberet, qui potest: non tu, qui liberatione indiges". Et hoc ipsum dicit Augustinus super Ioannem , tractans illud verbum: Ecce Agnus Dei: ubi dicit, quod " solus peccata mundi potnit auferre, qui solus sine peccato venit, quia omni peccato caret".

Hic autem modus dicendi communior est et rationabilior et securior. Communior, inquam, quia fere omnes illud tenent, quod beata Virgo habuit originale, cum illud appareat ex multiplici ipsius poenalitate, quam non est dicere ipsam passam esse propter aliorum redemptionem; quam etiam non est dicere per assumtionem habuisse, sed per contractionem.

Rationabilior etiam est, quia esse

naturae praecedit esse gratiae, vel tempore vel natura: et propterea dicit Augustinus , quod " prius est nasci quam renasci "; sicut prius est esse quam bene esse: prius est igitur animam uniri carni, quam gratiam Dei sibi infundi. Si igitur caro illa infecta fuit, ex sua infectione nata erat animam culpa originali inflcere. Necessarium est igitur ponere, quod ante fuerit originalis culpae infectio quam sanctificatio. - Securior etiam est, quia magis consonat fidei pietati et Sanctorum auctoritati. Magis concordat Sanctorum auctoritati, pro eo quod communiter Sancti, cum de materia ista loquuntur, solum Christum excipiunt ab illa generalitate., qua dicitur : Omnes peccaverunt in Actam . Nullus autem invenitur dixisse de his quos audivimus auribus nostris, Virginem Mariam a peccato originali fuisse immunem. Pietati etiam fidei magis concordat, pro eo quod, etsi Mater habenda sit in reverentia, et magna erga ipsam habenda sit devotio, multo maior tamen est habenda erga Filium, ex quo est ei omnis honor et gloria. Et ideo, quia hoc spectat ad excellentem dignitatem Christi, quod ipse est omnium Redemptor et Salvator, et quod ipse omnibus aperuit ianuam, et quod ipse unus pro omnibus mortuus est ; nullatenus ab hac generalitate beata Virgo Maria excludenda est, ne, dum Matris excellentia ampliatur, Filii gloria minuatur: et sic Mater provocetur, quae magis vult Filium extolli et honorari quam se ipsam, utpote Creatorem quam creaturam .

Huic igitur positioni adhaerentes, propter honorem Iesu Christi, qui in nullo praeiudicat honori Matris, dum Filius Matrem incomparabiliter antecellit, teneamus, secundum quod communis opinio tenet, Virginis sanctificationem fuisse post originalis peccati contractionem. - Unde rationes hoc probantes coucedendae sunt.

1. Ad illud vero quod obiicitur in contrarium, quod Virgo purissima fuit: dicendum, quod tria attendenda sunt in illa auctoritate: primo, quia dicit sub Deo; et in hoc innuit, quod defuit a puritate Christi, et ideo aliquam maculam habuit, vel originalem vel actualem. Non actualem, ut patebit : ergo originalem. Ideo vult dicere, quod caruit omni macula actuali, non originali.

Aliud attendendum est, quod dicitur, quod maior nequit intelligi, scilicet rationabiliter. Illud enim dicitur intelligi , quod rationabiliter cogitatur vel cognoscitur ; illud non rationabiliter cogitatur, quod nata de voluptate viri careat originali peccato.

Po stremo attendendum est quod dicit, quod de matre purissima facta est illa conceptio: in quo innuit, quod haec summa puritas est ponenda in ea pro tempore, in quo concepit Filium Dei: et tunc omr nino purificata et mundissima fuit, sicut patebit infra ; et ideo non sequitur, caruisse originali culpat

2. Ad illud quod obiicitur, quod nulla habenda est quaestio, eum agitur de peccatis secundum verbum Augustini: dicendum, quod Augustinus intelligit de peccato actuali, non de originali, sicut patet ex serie litterae .

3. Ad illud quod obiicitur, quod honor Matris refertur ad Filium: dicendum,.quod verum est: non tamen sequitur, quod omnis honor, qui attribuitur Filio, attribuendus sit Matri, quia sic non esset Filium honorare, sed potius Filio contumeliam facere, dum honorem sibi soli debitum quis alii attribueret. Et quia hic honor, scilicet immunem esse ab omni peccato, tam originali quam actuali, solius Filii Dei est, quia solus, conceptus de Spiritu sancto et natus de Virgine; ideo Virgini attribuendum non est. Sufficiunt enim Virgini aliae dignitates, quas sibi Filius communicavit et dedit, in quibus superexcellit omnes humanas laudes et devotiones: et ideo non oportet novos honores confingere ad honorem Virginis, quae non indiget nostro mendacio, quae tantum plena est veritate .

Ad illud quod obiicitur, quod si est ponere extrema, et medium; dicendum, quod verum est, si medium illud natum sit confici ex extremis secundum debitum ordinem et congruentiam. Non sic autem est in proposito; nam ponere causam sine effectu, vel effectum sine causa non convenit neque decet .

g. Ad illud quod obiicitur, quod sanctificatio beatae Virginis excellit sanctificationem aliorum Sanctorum quantum ad magnitudinem et celeritatem; dicendum, quod verum est; verumtamen non sequitur ex hoc, quod sanctificata fuerit in primo instanti creationis animae, quia non excellit, nisi in quantum decet.

6. Ad illud quod obiicitur, quod possibile fuit, in primo instanti gratiam infundi: dicendum, quod absque dubio non erat impossibile apud Deum omne verbum , nec illud, videlicet quod posset fecere Virginem ab omni peccato immunem ; non tamen hoc decuit alicui concedere nisi ei soli, per quem omnium facta est salus, videlicet Domino Iesu Christo, ut non glorietur in conspectu eius omnis caro;sed ipsi soli sit honor et gloria in saecula saeculorum. Amen.