QUAESTIO I. Utrum Filius Dei sit vraedeslinatus.

Circa primum sic proceditur et quaeritur, utrum Filias Dei sit praedestinatus. Et quod sic, videtur.

1. Haec conceditur: Filius Dei est homo: sed omnis homo aut est praescitus, aut praedestinatus : sed Filius Dei non est homo praescitus: ergo praedestinatus.

2. Item, exceptis vocabulis importantibus unionem, necesse est, esse idiomatum communicationem : sed vocabulum praedestinationis unionem non importat, quantum est dese: ergo cum ille homo sit praedestinatus, et ille homo sit Filius Dei, necessario sequitur, quod Filius Dei sit praedestinatus.

3. Item, magis repugnat temporale aeterno, quam aeternum aeterno: sed esse praedestinatum dicit quid aeternum , sed esse conceptum et natum quid temporale: sed haec conceditur: Filius Dei est natus de Virgine: ergo et haec: Filius Dei est praedestinatus.

4. Item, mitti non convenit alicui nisi ex tempore, pro eo quod effectum dicit temporalem ; sed simpliciter conceditur: Filius Dei est in carnem missus: ergo multo magis ista concedi debet: Filius Dei est praedestinatus.

5. Item, praedestinatio non est aliud quam praeparatio gratiae in praesenti et gloriae in futuro ; sed Filio Dei Christo collata fuit gratia et gloria in tempore et praevisa sibi conferri ab aeterno: sed cuicumque convenit definitio, et definitum: ergo necesse est Filium Dei concedere esse praedestinatum.

6. Item, haec est vera: Filius Dei est praedestinatus, secundum quod homo; sed ista determinatio homo non diminuit aliquid circa subiectum: ergo, ipsa subtracta, licet inferre, Filium Dei simpliciter esse praedestinatum. Cum ergo "ad verum non sequatur nisi verum ", videtur, quod locutio praedicta, scilicet Filius Dei est praedestinatus, tanquam vera sit concedenda.

Sed contra: 1. Origenes : " PraedestinaturF qui nondum est: haec verba dicuntur propter illos qui in Unigenitum Dei impietatem loquuntur. Putant enim, eum inter illos connumerandum esse, qui, antequam fierent, praedestinati sunt, ut essent ": ergo impium est dicere, Filium Dei esse praedestinatum.

2. Item, super illud ad Romanos octavo : Quos praedestinavit, hos et vocavit; Glossa: "Praedestinavit non existentes, vocavit ante aversos": si ergo praedestinatio est non existentis, et Filius Dei semper existit, nunquam videtur praedestinatus esse.

3. Item, praedestinatio de ratione nominis dicit antecessionem praedestinantis ad praedestinatum sed Filium Dei nihil antecedit, cum sit aeternus: ergo nullo modo convenit ei inter praedestinatos connumerari.

4. Item, nullus semetipsum praedestinavit -sicut enim alius est qui creatur, alius est qui creat: sic et qui praedestinat, et qui praedestinatur -sed omnes, quotquot praedestinantur, a Filio Dei praedestinantur: ergo nullatenus est concedendum: Filius Dei est praedestinatus.

CONCLUSIO.

Locutio: Filius Dei est praedestinatus, non admittitur a theologis.

Respondeo: Dicendum, quod quamvis haec sit concedenda: Christus est praedestinatus, pro eo quod Christus nominat hypostasim in duabus naturis: et haec: Christus est praedestinatus, in quantum homo, ratione determinationis adiunctae: haec tamen communiter non recipitur: Filius Dei est praedestinatus.

Et ratio huius est propter repugnantiam intellectuum , quae quidem invenitur inter subiectum et praedicatum.

Reperitur autem ibi triplex repugnantia. Nam vocabulum praedestinationis circa praedestinatum tria importat, videlicet habitudinem effectuum respectu causae, acceptationem per donum gratiae, et inchoationem quantum ad esse naturae. Et primum intellectum habet, quia descendit a verbo passivo: secundum vero intellectum habet, quia descendit ab actu dicente ordinationem ad finem : tertium intellectum habet, quia componitur a propositione dicente antecessionem, sicut ab hac praepositione prae.

Econtra Filius Dei dicit illam personam ut causam, non ut effectum. Dicit etiam illam personam, prout competit illi filiatio per naturam, non per gratiae donum. Dicit etiam illam personam ut aeternam, non ut habentem initium. Et sic expresse est repugnantia intellectuum inter subiectum et praedicatum.

Et potest ista repugnantia reduci ad triplex genus oppositionis, videlicet contradictionis, contrarietatis et relationis . Et propter hanc triplicem repugnantiam non admittunt magistri praedictam locutionem.

Unde concedendae sunt rationes, quae sunt ad partem istam.

1. Ad illud ergo quod obiicitur primo in contrarium, quod haec conceditur: Filius Dei est homo: dicendum, quod non est ibi repugnantia intellectuum, immo potius consonantia. Homo enim nominat naturam habilem ad unionem, non sic autem hoc praedicatum praedestinatum . Et ideo non sequitur ex hoc, quodsi Filius Dei est homo, quod propter hoc sit praescitus, vel praedestinatus, nisi addatur ei: secundum quod Aomo.

2. Ad illud quod obiicitur, quod communicatio idiomatum est in omnibus, exceptis nominibus unionem importantibus: dicendum, quod non solum sunt illa excipienda nomina, sed etiam vocabula illa, ex quibus consurgit intellectuum repugnantia; et tale est vocabulum praedestinationis et consimilia, sicut melius manifestabitur infra distinctione undecima , ubi quaeritur, utrum haec sit concedenda: Filius Dei est creatura.

3. Ad illud vero quod obiicitur, quod magis repugnat temporale aeterno, quam aeternum aeterno: dicendum, quod verum est de eo quod est pure aeternum: de eo autem, quod est sic aeternum, quod de suo primario intellectu dicit et nominat aliquid temporale, non habet veritatem, maxime quando sic importat illud temporale, quod directe habet oppositionem ad aeternum, sicut est hoc participium praedestinatus.

4. Ad illud vero quod obiicitur de missione, quod quamvis sit temporale, conceditur Filius Dei esse missus: dicendum, quod non est simile, quia, etsi mitti dicat quid temporale, tamen illud temporale non dicitur poni circa divinam personam, sed circa aliquid creatum: circa vero divinam personam ponit solam emanationem. Sed praedestinatio circa ipsum praedestinatum triplicem ponit intellectum, qui repugnat personae aeternae: et ideo, quamvis sane possit concedi: Filius Dei est missus: non sane potest concedi: Filius Dei est praedestinatus.

8. Ad illud quod obiicitur, quod Filio Dei preparata fuit gratia in praesenti et gloria in futuro: dicendum, quod etsi Christo preparata fuit gratia ratione humanae naturae, non tamen ratione divinae. Et ideo sicut prima locutio negatur, qua dicitur: Filius Dei est praedestinatus, nisi addatur determinatio, secundum quam et ratione cuius attendatur ipsa praedestinatio: sic neganda est alia locutio, in qua ponitur praedestinationis definitio, nisi addatur haec determinatio: secundum quod homo.

6. Ad illud vero quod obiicitur, quod haec determinatio: secundum quod homo, non diminuit: dicendum, quod quamvis non diminuat de ratione praedestinationis: facit tamen , quod praedestinatio rem suam ponat circa hypostasim Christi ratione humanae naturae, non ratione divinae: et sic tollit repugnantiam intellectuum. Cum autem simpliciter infertur et dicitur: Filius Dei est praedestinatus: cum Filius Dei denominet personam Christi secundum divinam Daturam tantum, est ibi repugnantia intellectuum. Et ideo non tenet ille processus, non quia ibi est paralogismus secundum quid et simpliciter, sed quia ibi est paralogismus secundum accidens . Quod enim convenit Christo ratione humanae naturae est extraneum ratione divinae.

QUAESTIO. Utrum haec sit vera: Filius Dei praedestinatus est esse homo.

Secundo quaeritur de hac: Filius Dei est praedestinatus esse homo. Et quod sit vera, videtur:

1. Primo per Magistrum in littera , qui dicit, eam secundum quamlibet trium opinionum esse concedendam.

2. Item, hoc ipsum videtur ratione. Tantum repugnat vel amplius Filio Dei fieri , quantum praedestinari ,- sed haec conceditur: Filius Dei est factus homo: ergo et haec: Filius Dei est praedestinatus esse homo.

3. Item, prophetia illa, qua dicitur Isaiae septimo : Ecce Virgo concipiet, dicitur esse prophetia praedestinationis: ergo quod Verbum caro fieret, sicut ex tempore fuit prophetatum et impletum, ita et ab aeterno praedestinaium: ergo sicut ex tempore factus est homo, ita et ab aeterno praedestinatus est esse homo.

4. Item, Filius Dei est homo aut per gratiam, aut per naturam: non per naturam: ergo per gratiam: sed omnis gratia, quaecumque datur alicui ex tempore, praeordinata fuit et praeparata ab aeterno ; sed hoc non est aliud quam praedestinari : ergo videtur, quod haec: Filius Dei est praedestinatus esse homo, est concedenda.

Sed contra: I. Praedestinatio est respectu gratiae et gloriae, non respectu naturae ; sed esse hominem dicit praedicatum naturale, non donum gratuitum: ergo respectu illius nullus debet dici praedestinatus.

2. Item, necessario sequitur: iste praedestinatus est habere gratiam et gloriam, ergo est praedestinatus, ergo similiter sequitur: Filius Dei est praedestinatus esse homo, ergo est praedestinatus: sed haec est neganda: Filius Dei est praedestinatus, sicut ostensum est supra : ergo etc.

3. Item, praedestinatio dicit antecessionem non solum respectu termini , sed etiam respectu praedestinati: sed quamvis divina praevisin praecesserit humanam naturam, non tamen praecessit divinam personam: igitur sive dicatur absolute, sive respectu humanae naturae, negandum est, Filium Dei praedestinatum esse: ergo falsa est praedicta locutio, scilicet: Filius Dei praedestinatus est esse homo.

4. Item, quicumque praedestinatur , ad aliquod donum gratuitum praeparatur: sed Filins Dei cum factus est homo, nulla fuit facta gratia illi personae Filii Dei, sed solummodo generi humano: ergo videtur, quod nullo modo Filio Dei competat ista praedestinatio.

CONCLUSIO.

Locutio: Filius Dei praedestinatus est esse homo, admitti potest, licet in uno sensu falsa sit.

Respondeo: Dicendum, quodcum hoc participium praedestinatus dicat antecessionem, tripliciter potest eam importare: vel respectu subiecti, vel respectu praedicati, vel respectu totius copulati. Si autem importet antecessionem respectu subiecti, tunc est sensus: Filius Dei est praedestinatus esse homo, id est, Filius Dei ante praevisus est esse homo, quam esset Filius Dei: et hoc modo falsa est praedicta locutio.

Si autem importet antecessionem respectu praedicati: tunc est sensus: Filius Dei praevisus est esse homo, id est, cognitus vel praevisus fuit esse homo, non antequam Filius Dei esset, sed antequam esset homo.

Si autem importet antecessionem respectu totius dicti: tunc est sensus: Filius Dei est praedestinatus esse homo, id est, praedestinatum est, ut Filius Dei sit homo.

Sic igitur potest esse triplex sensus praedictae locutionis: et unus quidem falsus est, duo autem sequentes sunt veri; et quantum ad istos duos sensus subsequentes recipitur praedicta locutio ab omnibus opinionibus, ut Magister dicit in littera . Et ideo secundum hunc sensum concedendum est, ipsam esse veram.

1. Ad illud vero quod primo obiicitur in contrarium, quod praedeslinatio est respectu gloriae et gratiae, non respectu naturae: dicendum, quod cum vocabulum praedestinationis per se profertur, claudit in se intellectum gratiae et gloriae, ut puta cum dicitur aliquis esse simpliciter praedestinatus. Cum autem additur ei determinatio exterior, solum retinet intellectum principalis significati, videlicet praeordinationis sive praevisionis. Unde cum dicitur: iste est praedestinatus habere gratiam et gloriam, praedestinatus tantum valet ibi quantum piaevisus. Et est simile, cum dicitur: cede: per se tantum valet quantum: locum da: sed cum dicitur: cede locum, cede habet solum intellectum alterius. Et ideo, cum dicitur: Filius Dei praedestinatus est esse homo,

praedestinatus solum importat praevisionera vel ordinationem: et ideo importat solum generalem significationem.

Posset tamen dici, quod etsi esse hominem de Filio Dei praedicet esse naturale, concernit tamen gratiam unionis: et ideo tale praedicatum non exit extra rationem praedestinationis.

2. Ad illud quod obiicitur, quodsi est praedestinatus esse homo, quod est praedestinatus: dicendum, quod non sequitur, quia, cum praedestinatus ponitur inter subiectum et praedicatum, potest dicere antecessionem tam respectu unius quam respectu alterius i sed cum per se praedicatur , dicit antecessionem respectu subiecti. Et ideo non sequitur: est praedestinatus esse homo, ergo est praedestinatus: sicut non sequitur: Filius Dei est praedestinatus, secundum quod homo, ergo est praedestinatus. Nec est simile de aliis, qui praedestinantur ad gratiam et gloriam, quia in eis praedestinatio non tantummodo dicit antecessionem respectu eius, ad quod praedestinantur,. sed etiam respectu eorum, qui praedestinantur: non sic autem est in proposito.

3. Ad illud autem quod tertio obiicitur, quod praedeslinatio dicit antecessionem respectu predestinati: dicendum, quod verum est, quando simpliciter et per se de aliquo dicitur: sed quando in comparatione dicitur ad praedicatum aliquod, tunc potest dicere antecessionem respectu illius praedicati. Et hoc modo dicit in proposito: et ideo non cogit illa obiectio .

4. Ad illud quod ultimo obiicitur, quod quicumque praedestinatus est, ei fit aliqua gratia: dicendum, quod praedestinatio respectu eius importat gratiae collationem, respectu cuius importat antecessionem. Cum autem dicitur: Filius Dei praedestinatus est esse homo, non conceditur, secundum quod praedestinatio importat antecessionem respectu subiecti, sed solum secundum quod importat respectu praedicati. Et ideo non notatur, quod aliqua gratia fiat ipsi Filio Dei, sed filio hominis: et hoc quidem verum est, et ideo illa obiectio et ceterae precedentes non currunt nisi secundum illum sensum , secundum quem praedicta locutio non recipitur .