PG49A

Actu # sed a disp- # vel # recipiendam talem actionem # ce- # contrarias # motori # introductus # actio # accidit # contrarius # dis-, naturam mo- # motu # incli-, apt-,# causae agentis # s- # secundum motum eius # fi- # sic enim movet agentem. Eadem # sequitur # hoc est magis manifestum,/ nam secundum eandem mensuram,# ea quae sunt # inclinatur ad finem # vel quod est finis,/ contingit # suam formam et rationem, et sic / in fine / ex fine consideratur necessitas in his quae sunt propter finem immediate non mediante agente # materia autem et forma non sunt solum principia essendi, sed etiam fiendi. Unde ab eis potest considerari necessitas in rebus non solum absoluta secundum quod sunt essendi principia, ut supra dictum est,/ sed etiam conditionata secundum quod sunt fiendi principia / sed modo consimili agenti et fini, quae sunt fiendi principia.

Forma / enim / est finis generationis: unde ab ipsa trahitur necessitas in factione rerum sicut a fine. Materia vero, prout est generationis subiectum, consideratur ut in potentia / tantum / existens. Possibile autem huiusmodi opponitur ad necesse, nam quod sic possibile est esse, possibile est non esse. Unde ex ea non est necessitas aliqua in rerum generatione / nisi ex ea simul et agente,/ ipsa enim non movet se ad formam, sed movetur ab agente. Unde / et ideo ex ea simul et agente potest aliqua necessitas sumi ad effectum; ut, si sit talis motus agentis ex tali materia proveniet talis effectus. Magis autem in ipsa materia inducitur necessitas ex forma et fine; si enim talis forma sit futura, necesse est materiam talem esse.

A deo in esse productas.

Semper fuisse # oportet quod / absolute consideratam / huiusmodi # ab a- #