CAPUT IV.

De positionibus eorum qui negant vitam esse in plantis.

Istae autem diversitates positionum pro certo proveniunt in loco suo proprio, in quo disputatum est de ipsis : de sensu enim et qualiter constituit animam in libro de Animalibus habet determinari : sed quod difficile omnino videtur, quod non est facile judicare et invenire medium inter vitam et ejus privationem. Vivum enim in Graeco sonat animal : AdminBookmark enim animal sonat, et AdminBookmark est idem quod vitale : et ideo vivum converti secundum nomen videtur cum animali, et non vivum cum non animali : propter quod cum non sit medium inter vivum et non vivum, videtur nullum

debere esse modium quin omne vivum sit animal, et omne non animal sit non vivum : et ideo pro certo dixerunt multi Graecorum et Latinorum plantam non esse vivam, quia est non animal : et si vivere dicatur planta, erit vita aequivoco dicta ad vitam animalium : dicunt enim, quod vivit planta non per animam, sed per vigorem virendi ex calore et humore naturali. Difficile namque videtur plantis assignare regimen vitae : regimen enim tantum in his quae fieri possunt, et non fieri, est et in his quae plura, sunt in operationibus : talia, autem sunt opera animatorum, ut in libro de Anima dictum est. Haec enim fieri possunt et non fieri : et multa sunt, quorum quodlibet per se fit ab anima : et ideo virtute regente indigent. Sed non sic naturalia quae fiunt uno modo et ex necessitate : et cum plantarum operatio sit necessaria, et uno modo, ut videtur, naturalis esse judicabitur, et non assignabitur ei regimen ex. virtutibus animae : aut si assignatur ei regimen, videbitur hoc esse regimen animalis. Causa autem quare isti plantas negant vivere, ideo est, quia non sentiunt, ut diximus : argumentantur enim isti, quod defectus aliquarum virium animae non. tollit regimen vitae animalis. Videtur enim quod quaedam carentia sunt sapientia et intellectu, tamen in talibus est natura sive forma animalitatis, quae animalis (isse conservat per generationem constituti in vitam, quam eadem formalis natura absentia sua in morte corrumpit. Idem quippe est causa, oppositorum per praesentiam sui et absentiam.

Cum igitur inconveniens sit medium ponere inter animatum et inanimatum, eo quod habent oppositionem per modum contradictionis, et esse animalis, ut diximus, praesens per generationem ponit vitam, et absens per mortem destruit eam., videbitur etiam inter animal et non animal talis esse oppositio, qualis est inter vivum et non. vivum, et qualis est inter animatum et inanimatum. Scimus

autem conchilia animalia, sapientia intellectaque carentia. : et sunt secundum aliquid plantae, et secundum aliquid animalia, ut in libro de Animalibus dicetur : et solus sensus est causa, quare animalia illa dicantur esse : et tunc ex inductis sequitur quod sensum non habentia., non sunt animalia, neque viva, neque animata, quia ista se consequuntur : non enim sapientia et intellectu posita, ponunt animal et vivum et animatum, et perempta perimunt ea : sed solus sensus secundum inducta : sensus enim solus est causa quare animalia illa dicantur, et viva, et animata : formae enim quae sunt genera, dant nomina sua et rationes suis speciebus : eo quod genus per unam naturam communem de speciebus praedicatur. Species autem nomina sua dant suis individuis et rationem plenam : quia species est totum esse individuorum. Genus autem non est totum esse specierum, sed pars ejus quod constituit esse specierum : tamen genus (sicut diximus) ex una causa debet esse omnibus speciebus conveniens : quae causa est natura communis in omnibus speciebus univoce inventa,. Sed quia non est totum esse specierum, sed per differentiam ultimam cum specie convertibilem confirmatur et coarctatur ad quamlibet specierum, et illae differentiae ultimae non sunt notae, ideo dicunt isti, et verum dicunt in hoc, quod intentio differentiae quae est causa confirmationis generis ad hanc speciem vel illam, non cuilibet est pervia, sed oportet quod per circumlocutionem accipiatur. Et sicut nos diximus, quod sicut animalia sapientia et intellectu carentia, eo quod sapientia et intellectus animal non constituunt : ita sunt etiam animalia sexu foemineo carentia, et omnia non. habentia sexum, sicut dicitur de anguilla : et sunt quaedam quae non generant sibi similia, sed sunt imperfecta, nata ex putrefactione, et haec non indigent sexu, cum non generent : et sunt animalia localem motum non habentia, et sunt in accidentibus communibus diversa quia sunt diverso- rum colorum : et similiter differunt in accidentibus propriis, quia sunt quae non generant similia, sicut aeruca, et bombices volantes generant ex ovis suis non volantia, et pediculus lendinem, et apis gulares, et alia multa inveniuntur hujusmodi : et sunt quaedam quae crescunt in terra plantata ad modum plantarum : et tamen haec sunt animalia : quia nihil horum constituit animal nisi sensus, ut diximus.

Cum igitur animal ab anima primum denominetur in. Latino, et Graeco a vita, non videbitur esse animatum quod sensu caret, nec videbitur esse vivum. Ex omnibus autem inductis patet, quod ab intricata valde ambiguitate, oportet quod quis extrahat quid sit principium vitae animalium, et quid, sit animal, sive animatum nobile, quod circumeundo caelum continet et solem et stellas et plantas tamquam partes sui. Si enim idem principium vitae universaliter et animalis quod est sensus, tunc quae non habent sensum, non erunt viva neque animata : et sic neque caelum, neque plantae erunt viva, vel animata : animal enim habens animam dicitur, ut videtur sonare nomen in omnibus linguis. Caelestia igitur animata non erunt, eo quod sint impassibilia non recipientia impressiones formarum extranearum : sensus autem omnis est passio quaedam sentiens formas extraneas recipiens, et patiens ab illis ab agente sensibili.

Cum autem animatum ab inanimato differre videatur duobus maxime, sensu scilicet, et motu secundum locum : plantae autem non habent motum illum quo aliquid ex se vel movetur sine motore exteriore, eo quod planta est affixa terrae, in loco uno immobilis, et semper manens ex seipsa. Ex qua igitur causa formali qua differat animatum ab inanimato, per syllogismos probavimus plantae inesse vitam et animam : vel saltem habeat consequentia syllogismi aliquam verisimilitudinem, etiamsi demonstrationis non habeat necessitatem. Res enim una com-

munis qua, etiam animatum ab inanimato differre videtur, non continet plantas. Dicimus enim secundum inducta, quod res illa quae est causa vitae communis omnium animatorum, videtur esse sensus quo animatum ab inanimato differre videtur. Haec enim discretionem et separationem facit inter vitam et mortem, hoc est, non vitam, et inter viva et ea quae mortua dicuntur, non quidem propter privationem vitae quae infuerit talibus, sed. propter privationem potentiae ad vitam, sicut Aristoteles in prima philosophia, dicit, quod planta dicitur caeca propter privationem potentiae ad visum, et non propter visus privationem. Ista , igitur sunt rationes ponentium non vivere plantas.