Caput XIV.

(Rom. VIII, X, XI, XII, XIII, XIV) Hunc si Pater misit in similitudinem carnis peccati, non ideo phantasma dicetur caro quae in illo videbatur. Peccatum enim carni supra adscripsit, et illam fecit legem peccati habitantem in membris suis, et adversantem legi sensus. Ob hoc igitur missum Filium in similitudinem carnis peccati, ut peccati carnem simili substantia redimeret, id est carnea, quae peccatrici carni similis 0506A esset, cum peccatrix ipsa non esset, nam et haec erit Dei virtus, in substantia pari perficere salutem. Non enim magnum, si spiritus Dei carnem remediaret; sed si caro consimilis peccatrici, dum caro est, sed non peccati. Ita similitudo ad titulum peccati pertinebit, non ad substantiae mendacium. Nam nec addidisset peccati, si substantiae similitudinem vellet intelligi, ut negaret veritatem. Tantum enim carnis posuisset, non et peccati. Cum vero tunc sic struxerit , carnis peccati, et substantiam confirmavit, id est carnem, et similitudinem ad vitium substantiae retulit, id est ad peccatum. Puta nunc similitudinis nem substantiae dictam, non ideo negabitur substantiae veritas. Cur ergo similis vera? Quia vera quidem, sed non ex semine; de statu similis, sed 0506B vera de censu, non vero dissimilis . Caeterum, similitudo in contrariis nulla est. Spiritus non diceretur carnis similitudo, quia nec caro similitudinem spiritus caperet; sed phantasma diceretur, si id quod non erat, videbatur. Similitudo autem dicitur, cum est quod videtur. Est enim, dum alterius par est. Phantasma autem , qua hoc tantum est, non est similitudo. Et hic autem ipse edisserens, quomodo nolit esse nos in carne, cum simus in carne; ut scilicet non simus in operibus carnis, ostendit hac ratione scripsisse (I Cor., XV, 50) ; Caro et sanguis regnum Dei consequi non possunt; non substantiam damnans, sed opera ejus: quae, quia possunt non admitti a nobis in carne adhuc positis, non ad reatum substantiae, sed ad conversationis 0506C pertinebunt. Item, si corpus quidem mortuum propter delictum (adeo non animae, sed corporis mors est), spiritus autem vita propter justitiam; ei utique obveniet vita propter justitiam, cui mors obvenit propter delictum, id est corpori. Non enim alicui restituitur quid, nisi quid aliud amisit; et ita erit resurrectio mortuorum, dum est corporum. Nam et subjungit: Qui suscitavit Christum a mortuis, vivificabit et mortalia corpora vestra. Adeo et carnis resurrectionem confirmavit, absque qua nec corpus aliud dici capit, nec mortale aliud intelligi, et Christi substantiam corporalem probavit. Siquidem proinde vivificabuntur et mortalia corpora nostra, quemadmodum et ille resuscitatus est, non alias proinde, 0507A nisi quia in corpore. Salio et hic amplissimum abruptum intercisae Scripturae; sed apprehendo testimonium perhibentem Apostolum Israeli quod zelum Dei habeant, sui utique, non tamen per scientiam. Deum enim, inquit, ignorantes, et suam justitiam sistere quaerentes, non subjecerunt se justitiae Dei. Finis enim legis Christus in justitiam omni credenti. Hic erit argumentatio haeretici, quasi Deum superiorem ignoraverint Judaei, qui adversus eum justitiam suam, id est, legis suae constituerint, non recipientes Christum finem legis. Cur ergo et zelo eorum erga Deum proprium testimonium perhibet, si non et inscientiam erga eumdem Deum eis exprobrat? quod zelo quidem Dei agerentur, sed non per scientiam; ignorantes scilicet eum, dum dispositiones ejus in 0507B Christo ignorant consummationem legi statuturo , atque ita suam justitiam tuentur adversus illum. Atque adeo ipse Creator et ignorantiam erga se eorum contestatur (Is. I, 3) : Israel me non agnovit, et populus meus me non intellexit); et quod justitiam suam magis sisterent, docentes doctrinas praecepta hominum (Is. XXIX, 13) , nec non et (Ps. II, 2) congregati essent adversus Dominum, et adversus Christum ipsius, ex inscientia scilicet. Nihil igitur potest in alium Deum exponi, quod competit in Creatorem, quia et alias immerito Apostolus Judaeos de ignorantia sugillasset erga Deum ignotum. Quid enim deliquerant, si justitiam Dei sui adversus eum sistebant, quem ignorabant? Atquin exclamat: O profundum divitiarum et sapientiae Dei, et investigabiles 0507C viae ejus! Unde illa eruptio? Ex recordatione scilicet Scripturarum, quas retro revolverat, ex contemplatione sacramentorum, quae supra disseruerat in fidem Christi, ex lege venientem. Haec si Marcion de industria non erasit, quid apostolus ejus exclamat, nullas intuens divitias Dei tam pauperis et egeni quam qui nihil condidit, nihil praedicavit, nihil denique habuit, ut qui in aliena descendit? Sed enim et opes et divitiae Creatoris olim absconditae, nunc reseratae repromiserat (Is. XLV, 3) : Et dabo illis thesauros occultos, invisibiles aperiam eis. Inde ergo exclamatum est: O profundum divitiarum et sapientiae Dei! cujus jam thesauri patebant. Id Esaiae, et sequentia de ejusdem prophetae instrumento (Is. XL, 13) : Quis enim cognovit sensum Domini, aut quis consiliarius 0507D ejus fuit? Quis porrexit ei, et retribuetur illi? Qui tanta de Scripturis ademisti, quid ista servasti, quasi non et haec Creatoris? Plane novi Dei praecepta 0508A videamus. Odio, inquit, habentes malum, et bono adhaerentes. Aliud est enim apud Creatorem. Auferte malum de vobis, et (Ps. XXXIII, 14) declina a malo, et fac bonum. Amore fraternitatis invicem affectuosi. Non enim id ipsum est: Diliges proximum tanquam te? Spe gaudentes; utique Dei: Bonum est enim (Ps. CXVII) sperare Dominum , quam sperare in magistratus. Pressuram sustinentes: Exaudiet enim (Ps. XIX, 1) te Dominus in die pressurae. Habes Psalmum. Benedicite, et nolite maledicere; quis hoc docebit, quam qui omnia benedictionibus condidit? Non altum sapientes, sed humilibus assentantes , ne sitis apud vos sapientes; vae enim audiunt per Esaiam (Is. V, 21) . Malum pro malo nemini retribueritis; et (Levit. XIX, 18) : Malitiae fratris vestri ne memineritis 0508B . Nec vosmetipsos ulciscentes: Mihi enim (Deut. XXXII, 35) vindictam, et ego vindicabo, dicit Dominus. Pacem cum omnibus hominibus habetote; ergo et legalis talio non retributionem injuriae permittebat, sed inceptionem metu retributionis conprimebat. Merito itaque totam Creatoris disciplinam principali praecepto ejus conclusit: Diliges proximum tanquam te. Hoc Legis supplementum si ex ipsa Lege est, quis sit Deus Legis jam ignoro (metuo ne deus Marcionis); si vero Evangelium Christi hoc praecepto adimpletur, Christi autem non est Creatoris, quo jam contendimus? Dixerit Christus, an non: Ego non veni legem dissolvere, sed implere (Matth. V, 17) ? Frustra de ista sententia neganda Ponticus laboravit. Si Evangelium Legem non adimplevit, 0508C ecce Lex Evangelium adimplevit. Bene autem quod et in clausula tribunal Christi comminatur, utique judicis et ultoris, utique Creatoris; illum certe constituens promerendum, quem intentat timendum, etiamsi alium praedicaret.