Caput XXIV.

Erant plane qui et tunc non intelligerent. Quoniam et Thomas aliquandiu incredulus: Domine enim, inquit (Joan. XVI, 5) , non scimus quo eas, et quomodo viam novimus? Et Jesus: Ego sum via, veritas et vita. Nemo venit ad Patrem nisi per me. Si cognovissetis me, cognovissetis et Patrem: sed abhinc nostis illum, et vidistis illum. Et pervenimus 0186B jam ad Philippum, qui spe excitatus videndi Patris, nec intelligens quomodo visum Patrem audisset: Ostende, inquit, nobis Patrem, et sufficit nobis. Et Dominus: Philippe, tanto tempore vobiscum sum, et non cognovistis me? Quem dicit cognosci ab illis debuisse (hoc enim solum discuti oportet), quasi Patrem, an quasi Filium? Si quasi Patrem, doceat Praxeas, tanto tempore Christum cum eis conversatum, Patrem aliquando, non dico intelligi, verum vel aestimari potuisse. Nobis omnes Scripturae, et veteres Christum Dei, et novae Filium Dei praefiniunt . Hoc et retro praedicabatur, hoc et ab ipso Christo pronuntiabatur; imo jam et ab ipso Patre coram de coelis Filium profitente, et Filium glorificante: Hic est Filius meus, et; Glorificavi et glorificabo. 0186C Hoc et a discipulis credebatur, hoc et a Judaeis non credebatur, hoc se volens credi ab illis, omni hora Patrem nominabat, et Patrem praeferebat, et Patrem honorabat. Si ita est, ergo non Patrem tanto tempore secum conversatum ignoraverant, sed Filium. Et Dominus eum se ignoranti exprobrans, quem ignoraverant, eum utique agnosci volebat, quem tanto tempore non agnosci exprobraverat, id est Filium. Et apparere jam post quomodo dictum sit, Qui me videt, videt et Patrem. Scilicet quo et supra, Ego et Pater unum sumus (Joan. XIV, 6) . Quare? quia, Ego ex Deo exivi et veni; et, Ego sum 0187A via (Joan. X, 30) : nemo ad Patrem venit, nisi per me; et, Nemo ad me venit, nisi Pater eum adduxerit; et, Omnia mihi Pater tradidit; et, Sicut Pater vivificat, ita et Filius: et, Si me cognovistis, et Patrem cognovistis (Joan. VI, 40) . Secundum haec enim, vicarium se Patris ostenderat, per quem Pater et videretur in factis, et audiretur in verbis. et cognosceretur in Filio, facta et verba Patris administrante; quia invisibilis pater, quod et Philippus didicerat in lege, et meminisse debuerat: Deum nemo videbit et vivet. Et ideo suggillatur Patrem videre desiderans quasi visibilem, et instruitur visibilem eum in Filio fieri ex virtutibus, non ex personae repraesentatione. Denique, si Patrem eumdem Filium vellet intelligi, dicendo, Qui me videt, Patrem videt: quomodo subjicit, Non creditis quia ego in 0187B Patre, et Pater in me est? Debuerat enim subjunxisse, Non creditis quia ego sum Pater? Aut quo exaggeravit, si non illud manifestavit quod voluerat intelligi, se scilicet Filium esse? Porro dicendo, Non creditis quia ego in Patre, et Pater in me: propterea potius exaggeravit, ne quia dixerat, Qui me videt, et Patrem videt , Pater existimaretur: quod nunquam existimari se voluit, qui semper se Filium, et a Patre venisse profitebatur. Igitur et manifestam fecit duarum personarum conjunctionem, ne Pater seorsum quasi visibilis in conspectu desideraretur, et ut Filius repraesentator Patris haberetur. Et nihilominus hoc quoque interpretatus est, quomodo Pater esset in Filio, et Filius in Patre: Verba, inquit, quae ego loquor vobis, non sunt mea; utique 0187C quia Patris. Pater autem manens in me, facit opera. Per opera ergo virtutum, et verba doctrinae manens in Filio Pater per ea videtur, per quae manet, et per eum in quo manet: ex hoc ipso apparente proprietate utriusque personae, dum dicit: Ego sum in Patre, et Pater in me. Atque adeo: Credite, ait. Quid? Me patrem esse? Non puto scriptum esse; sed: Quia ego in Patre, et Pater in me. Si quominus, vel propter opera credite. Ea utique opera, per quae Pater in Filio, non visu, sed sensu videbatur.