Caput V.

0480B

Praestructio superioris Epistolae ita duxit, ut de titulo ejus non retractaverim, certus et alibi retractari eum posse; communem scilicet, et eumdem in Epistolis omnibus: quod non utique salutem praescribit eis quibus scribit, sed gratiam et pacem. Non dico quid illi cum judaico adhuc more, destructori judaismi; nam et hodie Judaei in pacis nomine appellant, et retro in Scripturis sic salutabant. Sed intelligo illum defendisse officio suo praedicationem Creatoris (Is. LII) : Quam maturi pedes evangelizantium bona, evangelizantium pacem! Evangelizator enim bonorum, id est, gratiae Dei, paci eam praeferendam sciebat. Haec cum a Deo Patre nostro, et Domino Jesu annuntians, communibus nominibus utatur, competentibus 0480C nostro quoque sacramento, non puto dispici posse quis Deus Pater, et Dominus Jesus praedicetur, nisi ex accidentibus, cui magis competant. Primo quidem Patrem Dominum praescribo non alium agnoscendum, quam et hominis et universitatis Creatorem et institutorem. Porro, Patri etiam Domini nomen accedere ob potestatem, quod et Filius per Patrem capiat. Dehinc, gratiam et pacem non solum ejus esse, a quo praedicabantur, sed ejus qui fuerit offensus. Nec gratia enim fit nisi offensae; nec pax, nisi belli: et populus autem per disciplinae transgressionem, et omne hominum genus per naturae dissimulationem et deliquerat, et rebellaverat adversus Creatorem. Deus autem Marcionis et quia ignotus, non potuit offendi, et quia nescit irasci. 0480D Quae ergo gratia a non offenso? quae pax a non rebellato? Ait crucem Christi stultitiam esse perituris, 0481A virtutem autem et sapientiam Dei, salutem consecuturis. Et ut ostenderet unde hoc eveniret, adjicit : Scriptum est enim: Perdam sapientiam sapientium, et prudentiam prudentium irritam faciam. Si haec Creatoris sunt, et quae ad caussam crucis pertinent stultitiae deputatae ; ergo et crux, et per crucem Christus ad Creatorem pertinebit, a quo praedicatum est quod ad crucem pertinet. Aut si Creator, qua aemulus, idcirco sapientiam abstulit, ut crux Christi, scilicet adversarii, stultitia deputetur; et quomodo potest aliquid ad crucem Christi non sui Creator pronuntiasse, quem ignorabat cum praedicabat? Sed et cur apud Dominum optimum, et profusae misericordiae, alii salutem referunt, credentes crucem virtutem et sapientiam Dei esse; alii perditionem, quibus Christi 0481B crux stultitia reputatur, si non Creatoris est aliquam et populi et humani generis offensam detrimento sapientiae atque prudentiae multasse? Hoc sequentia confirmabunt, cum dicit: Nonne infatuavit Deus sapientiam mundi? Cumque et hic adjicit, quare: Quoniam in Dei sapientia non intellexit mundus per sapientiam Deum , boni duxit Deus per stultitiam praedicationis salvos facere credentes. Sed prius de mundo disceptabo, quatenus subtilissimi haeretici hic vel maxime mundum per Dominum mundi interpretantur; nos autem hominem qui sit in mundo intelligimus ex forma simplici loquelae humanae, qua plerumque id quod continet, ponimus pro eo quod continetur. Circus clamavit et Forum locutum est, et Basilica fremuit; id est, qui in his locis rem egerunt. 0481C Igitur, quia homo, non Deus mundi, in sapientia non cognovit Deum, quem cognoscere debuerat, et Judaeus in sapientia Scripturarum, et omnis gens in sapientia operum: ideo Deus idem, qui in sapientia sua non erat agnitus , statuit sapientiam hominum stultitia repercutere, salvos faciendo credentes quosque in stultam crucis praedicationem. Quoniam Judaei signa desiderant, qui jam de Deo certi esse debuerant; et Graeci sapientiam quaerunt; qui suam scilicet, non Dei sapientiam sistunt. Caeterum, si novus Deus praedicaretur, quid deliquerant Judaei signa desiderantes quibus crederent? aut Graeci sapientiam sectantes, cui magis crederent? ita et remuneratio ipsa in Judaeos et Graecos, et zelotem Deum confirmat et judicem, qui ex retributione aemula et judice infatuaverit 0481D sapientiam mundi. Quod si ejus sunt et caussae, cujus adhibentur Scripturae, ergo de Deo tractans Apostolus non intellecto, de Creatore utique docet intelligendum, 0482A etiam quod scandalum Judaeis praedicat Christum, prophetiam super illo consignat Creatoris dicentis per Esaiam (Is., XXVIII, 15) : Ecce posui in Sion lapidem offensionis, et petram scandali: petra autem fuit Christus, etiam Marcion servat. Quid est autem stultum Dei sapientius hominibus, nisi crux et mors Christi? Quid infirmum Dei fortius homine, nisi nativitas et caro Dei? Caeterum si nec natus ex virgine Christus, nec carne constructus, ac per hoc neque crucem, neque mortem vere perpessus est, nihil in illo sit stultum et infirmum; nec jam stulta mundi elegit Deus, ut confundat sapientiam ; nec infirma mundi elegit Deus, ut confundat fortia; nec inhonesta et minima et contemptibilia, quae non sunt, id est, quae non vere sunt, ut confundat quae sunt, id est, quae 0482B vere sunt. Nihil enim a Deo dispositum est et vere modicum, et ignobile, et contemptibile, sed quod ab homine: apud Creatorem autem etiam vetera , stultitiae, et infirmitati, et inhonestati, et pusillitati, et contemptui deputari possunt. Quid stultius, quid infirmius, quam sacrificiorum cruentorum, et holocautomatum nidorosorum a Deo exactio? Quid infirmius, quam vasculorum et grabatorum purgatio? Quid inhonestius, quam carnis jam erubescentis alia dedecoratio? Quid tam humile, quam talionis indictio? Quid tam contemptibile, quam ciborum exceptio? Totum, quod sciam, Vetus Testamentum omnis haereticus irridet. Stulta enim mundi elegit Deus, ut confundat sapientiam . Marcionis Deus nihil tale. Quia nec aemulatur contraria contrariis redarguere, 0482C ne glorietur omnis caro; ut, quemadmodum scriptum est, qui gloriatur, in Domino glorietur. In quo? utique in eo qui hoc praecepit: nisi Creator praecepit, ut in Deo Marcionis glorietur.