sig. XV. Balsamus.

Et balsamus, id est, balsamum quod non ponitur in versu. Balsamus arbor, balsamum liquor. Nota, quod Beata Virgo bis se comparat balsamo, Eccli. XXIV, 20 et 21, primo, cum dicit : Sicut cinnamomum ei balsamum aromatizans odorem dedi. Secundo, cum dicit : Quasi balsamum non mistum odor meus. Et in hoc notatur virtus perseverantiae. Et de duobus pariter assignabimus.

Per balsamum aromatizans charitas Virginis. Nam sicut odor balsami omnes excedit odores, sic ejus charitas omnium sanctorum universas virtutes, et more balsami suae charitatis odorem longe extendit, ad superna, scilicet per perfectum desiderium aeternorum, ad inferiora per perfectam misericordiam et compassionem peccatorum. Et propter hoc dicitur ipsa virgula fumi , et ejus charitas est ignis quem Christus venit mittere in terram , id est, in beatam Virginem. Et per ignem rubi quem vidit Moyses . Ignis in rubo, charitas in fragili carne. Propter hoc cum beata. Virgo sit apotheca singularum et universarum virtutum, et habeat ignem ferventissimae charitatis, necesse habet odorem suum procul diffundere : et ideo charitas ipsius balsamum dicitur aromatizans.

Item, Bene charitas balsamum : quia Mariae charitas numquam excidit, sicut balsamum corpora conservat a putredine, et ea facit durabilia. Bene etiam hoc balsamum aromatizans : quia cha-

ritas in caeteris virtutibus operatur, quae sunt quasi materia ejus. Bernardus etiam dicit : " Odorem dedi, non vendidi, volens ut omnes gratis gustent odorem ipsius, et currant in odorem unguentorum suorum, " Ideo dicit cum sapientia, Proverb.IX, 16 : Qui est parvulus, declinet ad me, etc. Dicit et cum Filio, Isa, lv, 1 : Venite, emite absque argento, etc.

Et hoc est : Odorem dedi, etc.

Maria signatur per balsamum, ut dictum est : quia odores excedit omnium Angelorum et sanctorum, sicut balsamum odores omnium aromatum. Non mistum, sed purissimum : quia nullam habuit contrarietatis admixtionem. Nam per eam et in ea facta est exclusio totius maledictionis, quam Heva induxit in mundum. Unde dictum est ei : Ave. Et per ipsam et in ipsam venit plenitudo totius benedictionis. Unde dicta est gratia plena : et de plenitudine illa nos omnes accepimus . Et si non accipimus, non stat per eam, sed per nos.

igitur odor Mariae, id est, delectabilis et jucunda opinio sanctitatis ejus, comparatur balsamo non misto, sed purissimo. Miscetur balsamum et corrumpitur atque adulteratur oleo eyprino vel melle. Sic vitae sanctitas corrumpitur, cum geritur pro oleo laudis humanae. Sed Maria dicebat cum David : Oleum peccatoris non impinguet caput meum, . Vel, pro acquirendo melle delectationis carnalis vel mundanae, quae est illa meretrix de qua dicitur, Proverb. v, 3 : Favus distillans labia meretricis, etc. Sed Maria contemnens omnes carnales et mundanas delicias, spiritualibus tantum adhaesit deliciis.

Item, Ideo odorem suum comparat balsamo : quia sicut balsamum facit corpus mortuum, si inde perungatur, videri quasi vivum, et nulla putredine permittit illud corrumpi : sic odor misericordiae virtutum et exemplorum Mariae facit per peccatum mortuos, in spem veniae respirare. Dicit ergo. : Quasi balsamum non mistum odor meus . Quasi diceret : Quamcumque virtutem habet balsamum purum et merum ad. conservandum corpus, habet odor meus ad animam vivificandam et conservandam a putredine vitiorum. Perducit etiam amatores et servientes suos ad gloriam resurrectionis quae incorruptibilitatem veram tribuit corporibus mortuis.

Christus etiam se comparat balsamo : quia conservat a putredine vitiorum. Et quia balsamum omni re temporali pretiosius : et Christus est super omnia Deus benedictus , et pretiosior cunctis opibus : et omnia quae desiderantur, non valent ei comparari , imo pro ipso omnia reputanda sunt ut stercora : sicut fecerunt sancti, ut scilicet ipsum lucrifacerent. Ipse etiam nulli liquori miscibilis est nisi melli, vel oleo, id est, humanae creaturae, quae superveniet aliis creaturis. Intellige de admixtione spirituali, quae fit per gratiam, de qua Apostolus, I ad Corinth. VI, 17 : Qui adhaeret Domino, unus spiritus est cum eo, unitate scilicet amoris et gratiae. Humanitas etiam assumpta a divinitate non fuit mixta divinitati, sed in unitate personae servata fuit utraque natura in sua puritate. Unde de eo canit Ecclesia : " Unus omnino non confusione substantiae, sed unitate personae. "

Dicit ergo Christus, vel sapientia : Odor meus, id est, odor doctrinae meae, est in sanctis quasi balsamum non mistum, id est, sicut odor balsami non inisti. Et appellatur hic doctrina odor : quia operi dat quod sit odoriferum. Nisi enim opus consonet doctrinae, odorife- rum non est. Matth. XXIII, 3 : Omnia quaecumque dixerint vobis, servate et facite, etc. Comparatur etiam balsamo propter odorem eximium. Joan. VI, 69 : Verba vitae aeternae habes, dicit Petrus Domino. Cantic. I, 3 : Curremus in odorem unguentorum tuorum. Et dicitur doctrina Christi unguentum : quia sanat comminando, et lenit promittendo. Comparatur etiam balsamo non misto : quia sine haeresis errore, sine hypocrisis simulatione, sine mendacis philosophiae tumore. Ipsa est puteus propter mattingibilem profunditatem. Joan. IV, 11 : Puteus altus est. Puteus videntis et viventis . Videntis, quia illuminat intellectum : viventis, quia accendit affectum. Balsamum etiam, quia corpora mortua conservat ab omni corruptione, gloriam designat resurrectionis futurae, quam daturus est ipse Christus fidelibus suis.

Isidorus sic dicit de balsamo : " Balsamus arbor stirpe similis viti, foliis similis rutae, sed albidioribus semperque manentibus ". Arbor dicitur balsamum vel balsamus. Lignum ejus dicitur xilobalsamum, fructus vel semen earpobalsamum, succus opobalsamum. Quod ideo cum adjectione significatur, quia percussus ferreis ungulis, cortex ligni per cavernas odoris eximii guttas distillat : caverna enim Graece AdminBookmark dicitur. Gutta ejus adulteratur admixto oleo cyprino vel melle : sed sincera probatur a melle, si cum lacte coagulaverit ab oleo, si aquae instillata vel admixta facile resolvatur. Item, si laneae vestes ex ipsa pollutae, non maculantur. Adulterata vero gutta balsami, neque cum lacte coagulat, et velut oleum in aqua supernatat, et vestem maculat. Ipsemet etiam dicit, quod balsama si pura fuerint, tantam vim habent, ut si sol excanduerit, in manu nequeant sustineri.

Item, Dicunt alii de balsamo, quod excolitur a Christianis sub dominio Saracenorum, sed a Saracenis cultus sterilis

permanet : et sub eorum cultura fructum facere dedignatur. Dicitur etiam, quod in campo Babylonico sex fontes sunt, et in uno eorum dicitur beata Virgo Filium balneasse, quibus fontibus campus ille irrigatur, alioquin non fructificat. Item, balsamus duobus cubitis tantum crescit, viti similis est, arbor odorifera, more vineae excolitur.

Balsamus coma insignis, arbor imputribilis, et putredinem fugat, adminiculis sustinetur.

Juventutem servat, vermes necat, summi odoris, gustum viiii simulat, amarum gustui.

Recentem maculam tollit ab oculo, acutis lapidibus vel cultellis osseis inciditur.

Semen habet rufum , tactum ferri refugit. Scinduntur rami, sed non penitus et inde gutta emanat, etc, ut supra.

Oleum ejus lenit dolorem capitis, et valet contra serpentes.

Duritias lenit, valet ad tollendas cicatrices, et contra quartanam, et contra vitium aurium et dentium, aquis gaudet, amat amputari, ferro incisa moritur.

Lignum ejus pretiosum, sed plus cortex, plus fructus, plus lacryma.