DE LAUDIBUS BEATAE MARIAE VIRGINIS, LIBRI DUODECIM.

 PROLOGUS PRIMUS.

 PROLOGUS SECUNDUS.

 LIBER PRIMUS, In quo exponitur Angelica salutatio.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 LIBER SECUNDUS.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 LIBER TERTIUS.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII .

 CAPUT VII.

 CAPUT IX

 CAPUT X.

 CAPUT XI.

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 CAPUT XIV.

 LIBER QUARTUS. DE VIRTUTIBUS MARIAE.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 CAPUT I X.

 CAPUT X,

 CAPUT XL

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 CAPUT XIV,

 CAPUT XV.

 CAPUT XVI

 CAPUT XVII.

 CAPUT XVIII.

 CAPUT XIX.

 CAPUT XX,

 CAPUT XXI.

 CAPUT XXII.

 CAPUT XXIII.

 CAPUT XXIV,

 CAPUT XXV.

 CAPUT XXVI

 CAPUT XXVII.

 CAPUT XXVIII.

 CAPUT XXIX.

 CAPUT XXX.

 CAPUT XXXI.

 CAPUT XXXII.

 CAPUT XXXIII.

 CAPUT XXXIV.

 CAPUT XXXV.

 LIBER QUINTUS. DE PULCHRITUDINE MARIAE.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 LIBER SEXTUS. DE APPELLATIONIBUS MARIAE.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 CAPUT XL

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 CAPUT II.

 CAPUT III

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 CAPUT XL

 CAPUT XII.

 LIBER OCTAVUS. DE HIS QUAE PERTINENT AD TERRAM, ET POSSUNT FIGURARE MARIAM.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 LIBER NONUS. DE RECEPTACULIS AQUARUM, QUAE FIGURANT

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 CAPUT XI .

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 CAPUT XIV.

 CAPUT XV.

 CAPUT XVI.

 CAPUT XVII.

 CAPUT XVIII.

 CAPUT XIX.

 CAPUT XX.

 CAPUT XXI.

 LIBER DECIMUS. DE AEDIFICIIS QUIBUS MARIA FIGURATUR IN BIBLIA

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 CAPUT XL

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 CAPUT XIV.

 CAPUT XV.

 CAPUT XVI.

 CAPUT XVII.

 CAPUT XVIII.

 CAPUT XIX.

 CAPUT XX.

 CAPUT XXI.

 CAPUT XXII.

 CAPUT XXIII.

 CAPUT XXIV.

 CAPUT XXV.

 CAPUT XXVI.

 CAPUT XXVII.

 CAPUT XXVIII.

 CAPUT XXIX.

 CAPUT XXX.

 CAPUT XXXI,

 LIBER UNDECIMUS. DE MUNITIONIBUS ET NAVIGIIS, QUAE POSSUNT SIGNA RE MARIAM.

 CAPUT I.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII,

 caput viii.

 CAPUT IX.

 LIBER DUODECIMUS. DE HORTO CONCLUSO. CUI SPONSUS COMPARAT MARIAM, IN CANTICIS

 CAPUT I.

 sig. I.

 sig. II.

 g III.

 sig. IV.

 sig. VI.

 sig. VII.

 sig. VIII.

 sig. IX.

 g X.

 g X.

 sig. XII.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 g I.

 g II. Christus verbum Patris,

 sig. III.

 sig. IV. Ventus. Ventus, id est, Spiritus sanctus. Ventus scilicet Auster, qui perflavit hunc hortum. Cantic.IV, 16 : Surge, Aquilo et veni, Auster pe

 sig. V.

 sig. VI.

 g VII. Imber. Imber Christus, de quo dicitur, Osee, VI, 3 : Veniet quasi imber nobis temporaneus et serotinus. diluculum.) Quomodo descendit imber et

 sig. VIII. Pluvia.

 sig. IX. Vapor. Vapor, id est, Filius Dei, de quo dicitur, Sapient.VII, 25 : Vapor est, virtutis Dei,

 sig. X. Ignis . Ignis, id est, Filius Dei, qui dicitur ignis consumens

 sig. XI.

 XII

 sig. XIII. Angelus. Angelus , scilicet magni consilii, qui de caelo descendens ingressus est in eam.

 sig. XIV,

 sig. XV.

 CAPUT VI.

 sig. I. Vitis.

 g II. Oliva.

 sig. III.

 sig. IV.

 sig. V. Palma.

 sig. VI, Cypressus.

 sig. VII.

 sig. VIII.

 sig. IX.

 sig. X. Myrrha. Quasi myrrha electa dedi suavitatem odoris . Myrrha est arbor in Arabia quinque cubilis crescens in altum, odorifera , albae spinae si

 sig. XI.

 sig. XII.

 sig. XIII.

 sig. XIV.

 sig. XV. Balsamus.

 sig. XVI.

 sig. XVII.

 sig. XVIII. Lignum.

 g XIX. Virgula,

 sig. XX.

 g XXI. Malusgranata.

 sig. XXII. Ficus.

 sig. XXIII. Amygdalus.

 sig. XXIV, Mortis,

 sig. XXV. Sycomorus.

 sig. XXVI, Abies.

 sig. XXVII Salix.

 g XXVIII. Oleaster.

 sig. XXIX. Pinus.

 sig. XXX. Castanea,

 sig. XXXI .

 sig. XXXII.

 sig. XXXIII. Ulmus.

 CAPUT VII.

 sig. I.

 sig. II .

 g III.

 sig. IV.

 sig. v.

 sig. VI. Tota pulchra es, amica mea ,etc.

sig. IV.

Cedrus,Cedrus quoque, Unde dicit, Eccli. XXIV, 17 : Quasi cedrus exaltata sum in Libano, qui interpretatur candor, qui est omnium colorum mundissimus. Cedrus dicitur ex eo quod a Graecis AdminBookmark voca-

tur quasi ceomenes drosioron, id est, arboris humor ardentis. Et est Libanus mons quidam significans Christum montem in vertice montium, qui est candor lucis aeternae . Alii enim montes, id est, sancti candidi sunt, non candor, sed ab ipso candore candescunt : quia ab ipso mundantur, et de plenitudine ejus accipiunt. In hoc monte prae caeteris omnibus beata Virgo exaltata est super homines et Angelos tamquam praecipuum membrum in corpore sub capite.

Dicit ergo : Quasi cedrus exaltata sum in Libano, id est, in Christo, in mundo, in caelo, in ordine Cisterciensi: quia omnes Ecclesiae illius ordinis sunt de ipsa. Et bene dicit exaltata : quia de humili ancilla in reginam coeli, de filia Dei in matrem Dei.

Aliter: In Libano qui interpretatur candor, significatur candor virginitatis. De Libano etiam, scilicet de illa arbore procedit thus quod crematur in sacrificiis in odorem suavitatis. Et Maria arbor Libanus est: unde se vocat Libanum dicens : Quasi Libanus non incisus vaporavi habitationem meam . Cujus Filius quasi thus in igne passionis crematus est, et in hujusmodi hostiae fragrantia delectatus est Deus Pater.

Item, Cedrus odore serpentes fugat. Bene ergo dicitur : Quasi cedrus exaltata sum in Libano : quia pro candore virginitatis et thuris sui genitura odore no- minis ejus serpentes spirituales et daemones e ffugantur.

Maria cedrus: quia cedrus arbor procera et eminentissima super omnes arbores. Unde et a quibusdam dicitur rex arborum. Et bene competit dignitati Mariae, quae in hoc quod ipsa facta est mater Dei, nec primam similem visa est nec habere sequentem. Ideo dicit: Quasi cedrus exaltata sum in Libano : quia sicut dicit beatus Bernardus : " Haec est Virginis nostrae gloria singularis et excellens praerogativa Mariae, quod filium unum eumdemque cum Deo Patre meruit habere communem. "

Aliter: Alfa fuit Maria: quia instar Saul, ab humero et sursum sanctis supereminens universis . Ab humero in quo bona operatio : quia de propria substantia omnia opera activae exhibuit Filio Dei. A collo per quod vox transit, in quo intelligitur efficacia orationis, vel sapientia in verbis. A capite, in quo sensuum perfectio et sapientiae maturitas ad similitudinem capitis materialis : in quo sensuum exteriorum perfectio invenitur. Vel, altitudo Mariae humilitas ejus : quia qui se humiliat, exaltabitur . Vel, altitudo ejus fuit a terra spirituali elongatio, et caelo approximatio. Terra spiritualis, terrena voluptas, terrena opulentia, terrena gloria. A prima se elongavit per virginitatem, a secunda per paupertatem, a tertia per humilitatem. Et per haec tria super omnes creaturas propinquavit per meritum ad caelestia et aeterna,

Aliter: Per humerum concorditer facta bona operatio signatur, per sursum contemplatio. In his duobus nec primam similem visa est, etc.

Arbor annosa: licet enim in. exordio Novi Testamenti et in conceptu Filii fuerit juvencula, tamen in figuris Veteris Testamenti et in prophetiis quasi senex erat et annosa. Unde signatur per cister- nam veterem, Genes. XXXVII, 22-24, quia in eam missus est verus Joseph in incarnatione. Isa. IX, 8 : Verbum misit Dominus in Jacob, id est, Filium suum in Maria. Ideo etiam in templis de hoc ligno propter durabilitatem ejus solent lacunaria fieri.

Arbor medullosa. Unde, Ezechiel.XVII, 3: Aquila grandis, etc, usque, et tulit medullam cedri. Sic et Maria medullosa per pinguedinem charitatis et ubertatem pietatis.

Libenter crescit prope aquas. Numer. XXIV, 6 : Tabernacula quae fixit Dominus, quasi cedri prope aquas. Quia spiritualiter crevit beata Virgo juxta aquas Scripturarum et gratiarum Spiritus sancti, Unde dicit de Patre : Super aquam refectionis educavit me , etc.

Materia fuit templi, id est, corporis Dominici, quod de purissimo ejus sanguine, sicut dicit Damascenus, fabricatum est manu sapientiae Dei et operatione Spiritus sancti. De quo templo, Joan. ii, 19 : Solvite templum hoc, id est, solvetis. Ezechiel. xliii, 10 : Fili hominis, ostende domui Israel templum, etc, in quo videlicet templo habitavit plenitudo divinitatis corporaliter . Ideo dicit : Quasi cedrus, id est, quasi mater Christi. Sed quia domum Dei decet sanctitudo, oportuit quod sine corruptione conciperet, quod competit cedro quae est imputribilis. Ideo dictum est ei, Luc. I, 35 : Spiritus sanctus superveniet in te, id est, super alias mulieres veniet : quia virgo concipies. Propter hoc exaltatur sicut cedrus, id est, sicut mater et virgo, in Libano, scilicet manens in candore virginitatis. Ideo dicit Christus de ea, Cantic. II, 2 : Sicut Ulium inter spinas. Et propter hoc omnes excellit mulieres, sicut cedrus omnes arbores. Unde : Multae filiae congregaverunt divitias ,'' etc.

Maria cedrus, Quia cedrus magnas et altas habet radices et profundissime radicatur : unde potest crescere tam in immensum. Radices ejus parentes ejus, de quibus orta est secundum carnem, scilicet Abraham, Jesse, David, qui magni fuerunt, et in saeculo, et coram Deo. Ideo dictum est, Isa. XI, 1 : Egredietur virga de radice Jesse, Spirituales ejus radices excellentissimae virtutes, quas omnes habuit in superlativo. Et quia per humilitatem tam in profundo radicata est in eis, ideo tam in immensum excrevit, scilicet usque ad conceptionem Filii Dei qui erat in sinu Patris . Ideo etiam in assumptione exaltata est super choros Angelorum.

Praecipui odoris , id est, famae et opinionis : quia jugiter laudata ab utraque Ecclesia, et tamen major est omni laude, et in laude ejus omnis lingua balbutit. Cujus videlicet duplex odor virginitatis et humilitatis Filium Dei de caelo attraxit in uterum ejus. Cantic, I, 11 : Dum esset rex, etc. (Quaere titulo, Dominus tecum, post medium capituli.)

Odore et succo fugat et exstinguit serpentes. Odor ejus, scilicet quod Virgo et mater Dei, vel quod universis charismatibus delibuta. A quo odore fugiunt daemones, et praedam suam relinquunt, id est, peccatores quos fuerant depraedati. Beatus Bernardus : " Non sic frement, etc. " (Quaere capitulo secundo salutationis angelicae, ubi agitur de virtute nominis ejus.)

Item, Succus ejus pietas ejus, qua in familiaribus suis velut quosdam serpeiipentes, pravas exstinguit concupiscentias. Odor enim ejus fidelibus est in vitam, in his scilicet qui salvi fiunt , sed in his qui pereunt, in mortem, scilicet paganis, Judaeis, haereticis quos ventilat ab Ecclesia Dei.

Aliter, sicut testantur Judaei, Maria pulcherrima virgilium fuit: nec umquam aliquis eam intuens, ipsam male concupivit, licet multae aliae bonae mulieres male fuerint concupitae, ut Sara, Rebecca, Susanna, Judith, Agnes, Lucia, et hujusmodi. Et haec gratia transfusa est in eam in sua singulari sanctificatione quasi quaedam respiratio vel quoddam spiramentum cedrini odoris, ad occidendum in intuentibus eam carnales concupiscentias, et motus qui quasi venenosi serpentes in carne serpunt. Et ideo dicit ipsa se quasi cedrum in Libano exaltatam. Et nota, quod multum vellet fervens amator, quod nullus concupisceret amicam suam. Meo forte Christus qui se vocat zelotem , qui decorem Mariae concupiscebat sicut praedixerat Psalmista, Psai. xliv, 12 : Ei concupiscet rex decorem tuum, in sanctificatione sua ei contulerat privilegium istud : quia quidquid operatus est in ea, novum fuit super terram .

Imputribilis per virginitatem, quae carnem praeservat a putredine et corrup-

tione. Unde virginitas signatur per myrrham. Duo enim peccata principaliter appellantur putredo in Scriptura, scilicet luxuria et invidia. De luxuria, Joel.I, 17 : Computruerunt jumenta in stercore suo. De invidia, Proverb.XIV, 50 : Putredo ossium, invidia. (De imputribilitate invenies melius titulo de arca, ubi describuntur proprietates lignorum setim.)

Maria cedrus. Quia cedrus incombustibilis per voluntariam paupertatem. Amor enim temporalium si sit nimius, ignis est usque in perditionem devorans . Incombustibilis etiam per mansuetudinem quae praeservat ab igne iracundiae.

Immarcescibilis : quia semper mansit incorrupta et sine marcore vitii vel peccati. Vel ideo immarcescibilis : quia nec in hyeme persecutionis quando persequebantur eam Judaei in Filio, folia projecit, maledictum reddens pro maledicto, nec uredine detractionis vel aurugine adulationis laedebatur. Amos, IV, 9 : Percussi vos in vento urente et in aurugine. Nec flores sui, id est, propositum virginitatis, vel initia bonorum operum aliquo modo mortificabantur, aut vanescebant, aut inaniebantur a fructu. Nec medulla charitatis et pietatis et piae intentionis evacuabalur quasi exsccantibus vel exsugentibus eam labiis laudantium, ut ab intima viriditate marcesceret. Nec frigus mali timoris impediebat fructificationem ejus, vel uredo aut ardor concupiscentiarum et saecularium desideriorum. Ipsa enim erat quasi flos immarcescibilis, qui nec aestu arescit, nec frigore contrahitur, aut flaccescit. Item, pars marcescibilitatis est pigritia. Eccle. x, 18 : In pigritiis humiliabitur contignatio. Sed de ipsa scriptum est, quod concepto Salvatore, ascendit in montana cum festinatione .

Sine vermibus et fomitis pravorum motuum concupiscentiae. Ideo dicit Maria de corpore suo et de corpore sponsi sui, Cantic. I, 16 : Tigna domorum nostrarum cedrina, etc. Ipsa est enim domus cedrina David, id est, Christi, de qua legitur, I Paralip.XVII, 1 et seq.

Semper viret per virginitatem, quae est viror genitus : vel fidei immarcescibilitatem. Unde comparatur jaspidi et smaragdo. (Istud habuisti supra titulo de proprietatibus olivae.)

Crescit in Libano qui interpretatur candor, et designat innocentiam mentis, et candorem geminae castitatis : et quia Libanus mons est, designat eminentiam virtutum, et contemptum mundi. Et in his quatuor consistit spirituale crementum.

Jugiter crescit, sicut dicunt quidam, cum aliae arbores habeant determinatum crementum, id est, terminum vel finem

sui crementi. Similiter laudabilis memoria Mariae continuum suscipit incrementum : quia sicut dicitur, Eccli. XXXIX, 13 : Non recedet memoria ejus, et nomen ejus requiretur a generatione in generationem, Ejus enim semita quasi lux splendens processit et crevit usque ad perfectum diem .

Resina ejus quae deintus erumpens, exterius apparet in cortice, et significat munditiam virginitatis, et cedria appellatur, libros conservat a vetustate et tineis, si inde perungantur : quia sacram Scripturam conservat beata Virgo a tineis, id est, haereticis et vetustate I quia gratiam largitur maxime diligentibus se, qua Scriptura sacra de die in diem melius intelligatur, et pertranseuntibus plurimis multiplicatur scientia . Ipsa etenim revelat profunda de tenebris , Et cum sit doctrix disciplinae Dei, amicos Dei et Prophetas, id est, sapientes constituit : et ita non permittit veterascere sacram Scripturam.

Aliter : Libri nostri conscientiae nostrae. Unde, Daniel. VII, 10, et Apocal, xx, 12 : Libri aperti sunt. Luxuria tinea est quae de veste carnis nascitur, et ipsam corrumpit. Unde, Job, xxvii, 18 : aedificavit sicut linea domum suam. Hos libros conservat ipsa suis orationibus et exemplis a vetustate et tineis.

Secundum quosdam fuit pars crucis, scilicet lignum erectum in quo totum corpus Dominicum extendebatur : quia quasi affixa stabat juxta Filii crucem. .

Succus cedri vermes ulcerum consuluit. Ulcus sanie fluens, vilis fluxus luxuriae. Vermis hujus ulceris ardor vel desiderium voluptatis, vel ipsi motus ad voluptatem. Succus cedri interna pin- guedo charismatum, vel pietas ipsius Mariae, quae et hujusmodi vermes necat, et haec ulcera sanat.

Item, Succus cedri corpora inde peruncta conservat ab aculeis muscarum. Muscae morientes , scilicet improbae et pungitivae cogitationes quae corda et corpora deliciis delibuta insequuntur, quas similiter Mariae pietas repellit et arcet, et cogitationes servorum suorum collocat apud Altissimum .

Item, Verba sunt Sapientia) : Quasi cedrus exaltata sum in Libano . Quasi diceret : Sicut cedrus crescrit in altum in Libano qui est mons quidam, et interpretatur candor : sic ego sapientia cresco in altum, et proficio in corde candido per munditiam, et a terra elevato per mundi contemptum. Et dicitur sapientia cedrus : quia sicut resina cedri libri peruncti, nec tinea, nec vetustate deficiunt, ita sancti sapientia delibuti, nec tinea voluptatis, nec vetustate cupiditatis tabescunt. Christus cedrus, Unde, Cantic. v, 15 : Species ejus ut Libani, electus ut cedri, id est, quemadmodum cedri, id est, viri sancti sapientia et virtutibus excelsi In Psalmo lxiv, 5 : Beatus quem elegisti ei assumpsisti. Matth. XII, 17 : Ecce puer meus electus quem elegi . Ipse enim electus est electione praedestinationis : sed ipse ad hoc electus est secundum hominem ut sit Filius Dei in virtute, hoc est, in natura et potentia deitatis . Vel, electus ut cedri ad privilegium incorruptibilitatis. Unde de eo specialiter dicitur : Non dabis sanctum tuum videre corruptionem , id est, carnis putrefactionem. Vel, electus ut cedri, firmitate quae claruit in. passione, incorruptibilitate quae in resurrectione, altitudine quae in ascensione, odoris suavitate, id est, bonae

famae celebritate quae in Spiritus sancti missione : per haec enim fama ejus totum orbem velut odor suavitatis respersit. Vel etiam odor ad, passionem pertinet : quia fracto corporis ejus alabastro, domus, id est, Ecclesia impleta est ex odore unguenti , imo apotheca omnium spiritualium: charismatum dissipata. Corpore enim ejus in passione contracto, tantas odor suavitatis ad Dei Patris nares ascendit, ut potestatem irae Patris cui nemo resistere potest et quam prae timore ejus nemo novit dinumerare, dulcoraret, faetoremque peccatorum omnium praedestinatorum non solum vinceret, sed etiam abstergeret. De hoc odore praedixerat Isaac, Genes.XXVII, 27 : Ecce odor filii mei sicut odor agri pleni, cui benedixit Dominus.

Item, Cedri sunt Doctores sancti, qui doctrina sua et odore exemplorum bonorum serpentes, id est, haereticos venenosos et alios venenantes necant : et eorum doctrina imputribilis, quia nec ad inanem gloriam, nec ad quaestum. Et tales exaltantur doctrina sua si sint in libano, id est, in candore castitatis. Tales etiam exaltant Libanum, id est, Christum qui est candor lucis aeternae : quia per eorum doctrinam magnificatur : et hoc quando ei omnia attribuunt, et dicunt illud Isaiae, XXVI, 12 : Omnia opera nostra operatus es nobis, etc.