DE LAUDIBUS BEATAE MARIAE VIRGINIS, LIBRI DUODECIM.

 PROLOGUS PRIMUS.

 PROLOGUS SECUNDUS.

 LIBER PRIMUS, In quo exponitur Angelica salutatio.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 LIBER SECUNDUS.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 LIBER TERTIUS.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII .

 CAPUT VII.

 CAPUT IX

 CAPUT X.

 CAPUT XI.

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 CAPUT XIV.

 LIBER QUARTUS. DE VIRTUTIBUS MARIAE.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 CAPUT I X.

 CAPUT X,

 CAPUT XL

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 CAPUT XIV,

 CAPUT XV.

 CAPUT XVI

 CAPUT XVII.

 CAPUT XVIII.

 CAPUT XIX.

 CAPUT XX,

 CAPUT XXI.

 CAPUT XXII.

 CAPUT XXIII.

 CAPUT XXIV,

 CAPUT XXV.

 CAPUT XXVI

 CAPUT XXVII.

 CAPUT XXVIII.

 CAPUT XXIX.

 CAPUT XXX.

 CAPUT XXXI.

 CAPUT XXXII.

 CAPUT XXXIII.

 CAPUT XXXIV.

 CAPUT XXXV.

 LIBER QUINTUS. DE PULCHRITUDINE MARIAE.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 LIBER SEXTUS. DE APPELLATIONIBUS MARIAE.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 CAPUT XL

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 CAPUT II.

 CAPUT III

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 CAPUT XL

 CAPUT XII.

 LIBER OCTAVUS. DE HIS QUAE PERTINENT AD TERRAM, ET POSSUNT FIGURARE MARIAM.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 LIBER NONUS. DE RECEPTACULIS AQUARUM, QUAE FIGURANT

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 CAPUT XI .

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 CAPUT XIV.

 CAPUT XV.

 CAPUT XVI.

 CAPUT XVII.

 CAPUT XVIII.

 CAPUT XIX.

 CAPUT XX.

 CAPUT XXI.

 LIBER DECIMUS. DE AEDIFICIIS QUIBUS MARIA FIGURATUR IN BIBLIA

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 CAPUT XL

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 CAPUT XIV.

 CAPUT XV.

 CAPUT XVI.

 CAPUT XVII.

 CAPUT XVIII.

 CAPUT XIX.

 CAPUT XX.

 CAPUT XXI.

 CAPUT XXII.

 CAPUT XXIII.

 CAPUT XXIV.

 CAPUT XXV.

 CAPUT XXVI.

 CAPUT XXVII.

 CAPUT XXVIII.

 CAPUT XXIX.

 CAPUT XXX.

 CAPUT XXXI,

 LIBER UNDECIMUS. DE MUNITIONIBUS ET NAVIGIIS, QUAE POSSUNT SIGNA RE MARIAM.

 CAPUT I.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII,

 caput viii.

 CAPUT IX.

 LIBER DUODECIMUS. DE HORTO CONCLUSO. CUI SPONSUS COMPARAT MARIAM, IN CANTICIS

 CAPUT I.

 sig. I.

 sig. II.

 g III.

 sig. IV.

 sig. VI.

 sig. VII.

 sig. VIII.

 sig. IX.

 g X.

 g X.

 sig. XII.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 g I.

 g II. Christus verbum Patris,

 sig. III.

 sig. IV. Ventus. Ventus, id est, Spiritus sanctus. Ventus scilicet Auster, qui perflavit hunc hortum. Cantic.IV, 16 : Surge, Aquilo et veni, Auster pe

 sig. V.

 sig. VI.

 g VII. Imber. Imber Christus, de quo dicitur, Osee, VI, 3 : Veniet quasi imber nobis temporaneus et serotinus. diluculum.) Quomodo descendit imber et

 sig. VIII. Pluvia.

 sig. IX. Vapor. Vapor, id est, Filius Dei, de quo dicitur, Sapient.VII, 25 : Vapor est, virtutis Dei,

 sig. X. Ignis . Ignis, id est, Filius Dei, qui dicitur ignis consumens

 sig. XI.

 XII

 sig. XIII. Angelus. Angelus , scilicet magni consilii, qui de caelo descendens ingressus est in eam.

 sig. XIV,

 sig. XV.

 CAPUT VI.

 sig. I. Vitis.

 g II. Oliva.

 sig. III.

 sig. IV.

 sig. V. Palma.

 sig. VI, Cypressus.

 sig. VII.

 sig. VIII.

 sig. IX.

 sig. X. Myrrha. Quasi myrrha electa dedi suavitatem odoris . Myrrha est arbor in Arabia quinque cubilis crescens in altum, odorifera , albae spinae si

 sig. XI.

 sig. XII.

 sig. XIII.

 sig. XIV.

 sig. XV. Balsamus.

 sig. XVI.

 sig. XVII.

 sig. XVIII. Lignum.

 g XIX. Virgula,

 sig. XX.

 g XXI. Malusgranata.

 sig. XXII. Ficus.

 sig. XXIII. Amygdalus.

 sig. XXIV, Mortis,

 sig. XXV. Sycomorus.

 sig. XXVI, Abies.

 sig. XXVII Salix.

 g XXVIII. Oleaster.

 sig. XXIX. Pinus.

 sig. XXX. Castanea,

 sig. XXXI .

 sig. XXXII.

 sig. XXXIII. Ulmus.

 CAPUT VII.

 sig. I.

 sig. II .

 g III.

 sig. IV.

 sig. v.

 sig. VI. Tota pulchra es, amica mea ,etc.

sig. VIII. Pluvia.

Christus pluvia. Unde, Psal. lxxi, 8 : Descendet sicut pluvia in vellus, etc Isidorus dicit in libro Etymologiarum, quod pluvia dicitur quasi fluvia a fluendo : quia Christus a summo caelo egrediens in incarnatione, fluxit in uterum virginalem. Ideo dicitur: Descendet sicut pluvia in vellus. Nota tria. Primum, quare Christus pluvia quantum ad incarnationem. Secundum, quare Maria vellus. Tertium, quare modus incarnationis velleri comparatur.

Dicit ergo : Descendet. Verbum transcendendi innuit humiliationem : descendere enim est quasi de alto mittere se deorsum: et hoc pertinet ad illius majestatis exinanitionem. Ad Philip.II, 7 : Semetipsum exinanivit formam serviaccipiens, Isa. XIX, 1 : Ascendet Dominus super nubem levem . Ascensus iste luit descensus, quia, caelum altius quam nubes. (Expone, et quaere titulo suo.)

Item, In verbo descendendi confunditur superbia diaboli, qui voluit ascendere, et ideo cecidit, et non adjiciet ut resurgat , Isa. XIV, 12 et 13 : Quomodo cecidisti de caelo, Lucifer, etc, qui dicebas in corde tuo : In caelum conscendam, etc. ? In hoc etiam nostra confunditur superbia, qui. magis imitari volumus diabolum quam Deum. Beatus Bernardus: " Ago nunc, sequere ducem tuum, etc. " Descendit etiam Filius Dei , cujus omnis actio nostra est lectio, ut exemplo ejus addisceremus descendere per humilitatem. Unde, Isa. xlvii, 1, dicitur animae peccatrici: Descende, sede in pulvere, virgo filia Babylon, ede. (Istud invenies optime expositum in tractatu nostro de humili paenitentia.)

Item, Descendit ut satisfaceret petitioni Ecclesiae, de qua, Isa, lxiv, 1, dicit ei propheta ex persona Ecclesiae : Utinam dirumperes caelos et descenderes, a facie tua, montes defluerent, id est, superbi humiliarentur !

Item, Descendit ut compassionem nobis ostenderet qua nobis compatiebatur. Exod. iii, 7 et 8 : Vidi afflictionem populi mei, descendi ut liberem eum de manibus aegyptiorum, id. est, daemonum.

Item, Descendit ad nos : quia non poteramus ascendere ad. eum, sicut medicus compatiens venit ad decubantem aegrotum. Infirmamur enim in Capharnaum, id est, in mundo per amorem terrenorum. Ideo ejus incarnatio dicitur visitatio, ibi, Luc. i, 78 I Visitavit nos oriens ex alto. Et, Daniel.IV, 10: Ecce vigil et sanctus de caelo descendit. Descendit igitur Filius: quia qui vult jacentem erigere, oportet eum ab altitudine sua descendere, ut a statu suo incurvetur. Ideo Christus descendit sanus ad aegrotum, medicus ad vulneratum. Descendet sicut pluvia, etc. Notandum quis est qui descendit, profecto Filius Dei. cui clamabat Ecclesia, Isa. CXIV, 1. : Utinam dirumperes caelos, etc ut supra. Item, Psal. cxliii, 5 : Inclina caelos tuos, et descende, etc. Unde descendit? de sinu Patris in uterum Virginis matris. Joan. XVI, 28 : Exivi a Patre, et veni in mundum, id. est. Virginis uterum, qui dici. potest mundus emphatice.

Ad quid descendit? multiplici scilicet de causa, ut supra. Quo descendit? in vellus, idest, in virginitatem Mariae me rato suae humilitatis. Quomodo descendit? ?sicut pluvia, in vellus, id est, placide in placidam, quiete in quietam, suaviter in suavem, sine strepitu in pacificam, secrete in. absconditam, benigne in benignam, jucun.de in jucundam, utiliter in perutilem, et in fructiferam fructuose. Non enim quocumque modo dicitur descendisse, sed sicut pluvia in vellus.

Sicut pluvia : quia venit cum. omni plenitudine et abundantia gratiarum. Unde, Ezechiel, xxxiv, 26 : Pluviae benedictionis erunt, etc (Quaere supra sig. 7, ubi hortus dicitur complulus.) Ideo incarnatio dicitur plenitudo temporis . Item, Ezechiel. I, 28, ubi loquitur de adventu Filii in carnem, dicitur quod adspectus ejus erat sicut arcus cum fuerit in nube in die pluviae.

Et nota, quod pluvia haec omnes proprietates suas in mente Virginis complevit, quae per vellus, et in carne ejusdem, quae designatur per terram. Et nota, quod pluvia designat deitatem vel gratiam, stillicidia universitatem vel multitudinem charismatum. Item, de hac pluvia, in Psalmo lxvii, 10 : Pluviam voluntariam segregabis, Deus, etc 0 Deus Pater, tu segregabis, id. est, purum ei, segregatum a, malis dabis. Ad Hebr. vii, 26 : Talis decebat, etc, usque, segregatus a peccatoribus. Haereditati tuae, id est, gentibus, de quibus dicitur Psalmo ii, 8 : Postula a me, et dabo tibi gentes haereditatem tuam. Pluviam, id est, Filium tuum : voluntariam, quia ex mera gratia fuit incarnatus, et oblatus est, quia ipse voluit . Et infirmata est, ipsa Judaea : tu vero perfecisti eam, id est, perficies in fine. Et est prophetia de futuro, Isa. x, 21 : Reliquiae convertentur. Deuter.IV, 30 : Novissimo tempore reverteris ad Dominum Deum tuum.

Pluvia enim lavat lanam ad emundationem, terram rigat ad fructificationem.

Sic una aqua sapientiae salutaris, id est, una eademque gratia salvatoris uno descensu inundavit Virginis mentem ad summani puritatem prius, et faecundavit ventrem ad excellentissimam prolem, et hoc posterius. Et quam beatus est fructus ventris, tam gloriosa est puritas mentis. Nec solum mundavit mentem et faecundavit carnem, sed utrumque mundavit, utrumque faecundavit una eademque gratia Salvatoris, Extersit omnem ignorantiam meritis, exstinxit omnem concupiscentiam carnis, carnem faecundavit ad prolem, et mentem ad omnem virtutem: unam eamdemque mentem reddidit vitiis vacuam, virtutibus plenam : uni eidemque carni contulit fructum fecunditatis, et conservavit florem virginitatis. Et licet dici et credi debeat, quod simul et semel operata sit Dei gratia haec duo in Virgine, tamen secundum quod prius infudit solam mentem et faecundavit ad finem, postea solam carnem faecundavit ad prolem, fides in mente sola, proles in carne sola, prius fides, postea proles: et nisi praecessisset fides conceptionis, omnino non successisset faecunditas prolis: fides praecessit, proles accessit et fides recessit: non enim adhuc credere, sed jam scire oportuit quod rei experimento probavit. Recte ergo dictum est, quia secundum petitionem Gedeonis , juxta aliquid prius

infudit ros solum vellus virgineae mentis, et item postmodum juxta aliquid solam terram virgineae carnis.

Sicut pluvia, inquit, id est, cum omni plenitudine et abundantia gratiarum, ut supra dictum est.

Sicut pluvia. Cassiodorus senator: " Sicut pluvia cum summo silentio descendit, et vellus sibi expositum perfundit et replet: sic Verbi divinitas replevit virgineum corpus, et possedit virgineam mentem, quando Virgo totam se ei exponens respondit : Ecce ancilla Domini, fiat mihi , etc. " Et sicut pluvia perfundens vellus, illud integrum illibatumque conservat, sic divinitas integram illibatarnque Virginem conservavit aeque ad ingressum similiter et egressum. Sicut enim integram invenit, sic et integram nascendo reliquit. Mansit enim genitale secretum clausum et immaculatum : nec concussa sunt materna viscera, sicut vellus non scinditur aut corrumpitur cum impletur aut evacuatur a pluvia.

Ei sicut stillicidia stillantia super terram . Cassiodorus : " Divinitas enim Verbi descendens in Virginem sicut stillicidia stillantia super terram, germinare eam fecit germen vitae, scilicet delectabile germen illud, et non aliunde quam ex carne propria, scilicet per infusionem divinae majestatis, sicut per stillicidia terram dicimus germinare. Quid enim aliud fuerunt Spiritus sancti obumbratio, plenitudo gratiae, fervor fidei, castitas virginalis, quam stillicidia quaedam gratiarum in ipsam descendentium, ut haec terra produceret fructum suum. "

Et nota, quod per pluviam descendentem in vellus non germinandi naturam expressit e vellere, sed modum egrediendi et nascendi ex Virgine. Item, huic sententiae consonat illud. Isaiae, lv, 10 : Quomodo descendit imber, etc. (Quaere supra, ubi Christus dicitur imber.) Sic erit verbum meum, id est, Filius meus. Si enim tanta vis et natura pluviae tam potens est, ut haec faciat terrae isti visibili, multo magis Verbum Dei, scilicet Filius Patris, replere potuit et perfundere virginea viscera ad germinandum, ut scilicet Filius designatus in germine ex: ea in fructum erumperet, terraeque integritas illaesa maneret. Unde et dicitur, Isa. xlv, 8 : Terra germinet Salvatorem.

Sicut pluvia, non sicut ignis : sicut pluvia venit Christus in primo adventu, ut supra, in secundo autem veniet sicut ignis stuppam, id est, carnales consumpturus. De quibus, Eccli.XXI, 10: Stuppa collecta synagoga peccantium. Quibus dicitur, Isa. 1, 31 : Erit fortitudo vestra ut favilla stuppae, et opus vestrum quasi scintilla: et succendetur utrumque simul, et non erit qui exstinguat. Ideo dicit Psalmista, Psal. XCVI, 3 : Ignis ante ipsum praecedet, et inflammabit in circuitu inimicos ejus. Item, Psal. xlix, 3 : Ignis in conspectu ejus exardescet, et in circuitu ejus tempestas valida.Sicut pluvia, id est, sine strepitu et ad fertilitatem, non sicut grando quae descendit cum strepitu et ad sterilitatem : sic enim descendet in judicio super reprobos. Unde, Sapient. v, 23 : A petrosa ira plenae mittentur grandines.

Sicut pluvia. Hieronymus: " Caelestis plane imber in virgineum vellus placide se inludit elapsu, et tota divinitatis unda se contulit in carnem, quando Verbum caro factum est, ac deinde per crucis patibulum expressum terris omnibus pluviam salutarem effudit, ac stillicidia gratiae humanis praestitit mentibus. " Sicut pluvia in vellus. In primo enim adventu venit Christus se induturus veste nostrae humanitatis : et quia vere omne genus vestis fit ex lana et lino vel serico, ideo descendit sicut pluvia in vellus, ut

de vellere sibi tunicam mundam assumeret : et ideo necesse fuit ut Christus lana humanae carnis induendus, ipsam prius lanam mundaret. Ovidius :

Vestes quas geritis, sordida lana fuit.

Pluvia vero mundat lanam.

Et sicut stillicidia stillantia super terram, ut linum quo se indueret de terra compluta germinaret. II Regum, xxiii, 4 : Sicut pluviis germinat herba de terra. Ideo dicitur de sapientia: Quaesivit lanam et linum , etc. Item, Byssus et purpura indumentum ejus . Ecce in vestimento Domini lanam et linum et sericum. Byssus enim linum est aegyptiacum, purpura genus serici conveniens regibus. Per lanam ergo vestis exterior, id est, humanitas et humanitati conjuncta humilitas, quae lana reciprocatur in se : per linum interior virginitas intelligitur.

Aliter: Vellus Mariae virginitas, in quam Christus descendit ut pluvia, ut eam faceret fructificare. Terra ejus humilitas, pluvia gratia vel deitas, stillicidia gratiarum et donorum abundantia, quae descendit in eam merito suae humilitatis. Ideo dicitur super terram, quae est infimum elementum, et signat humilitatem quae dicitur quasi humi latens.

Christus pluvia. Quia de nubibus, id est, de sanctis Patriarchis et Prophetis, de quibus, Isa. lx, 8 : Qui sunt isti qui ut nubes volant ? venit ad nos per virginem. Isa. xlv, 8: Nubes pluant justum.

Quia per occasionem non per causam fecit rubricare Judaeos, quorum vitae factae sunt tenebrae et lubricum. Luc. II, 34: Ecce positus est hic in ruinam, etc.

Quia sordes peccatorum lavat infundens gratiam compunctionis, ut patet in Magdalena. Isa. IV, 4 : Si abluerit sordes filiarum Sion, id est, Ecclesiae, etc.

Quia terram, id est, terrenum peccatorem qui pulvis est, conglutinat ut gratiam valeat continere : cor enim fatui quasi vas confractum .

Quia ardorem concupiscentiarum refrigerat., Daniel. III , 50 : Fecit medium fornacis, etc. Ante adventum enim ejus erat mundus quasi quaedam fornax succensa coquente , id est, a diabolo.

Quia in terra Ecclesiae vel in conscientia fidelis animae plantas virtutum educit, et virtutem fructificandi subministrat, Unde : Et adjuvabit eos Dominus , etc.

Quia sitientes justitiam potat : quod erit in consummatione. Unde : Exspectabunt onagri . Unde, Eccli. xv, 9 : Aqua sapientiae salutaris potabit illum, id est, justum. Item, Joan. VII, 37 : Si quis sitit veniat ad me, et bibat. Hoc enim clamavit homo factus.

Quia solius est Dei pluere. Item, Quia quandoque pluit, quandoque non pluit. Job, xxxvi, 21 : Qui aufert stillas pluviae, et effundit imbres ad instar gurgitum.

Quia super quosdam pluit, super quosdam non pluit. Amos, IV, 7, dicit ipse: Plui super unam civitatem, ei super alteram civitatem non plui.

Ut sedaret sitim antiquorum et eorum desiderium, de quo dicitur in Psalmo CIII, 11 : Exspectabunt onagri in siti sua. Ideo clamavit, Joan. VII, 37 : Si quis sitit, veniat ad me, et bibat.

Ut exstingueret ignem peccatorum. Daniel.III, 49 et 50: Angelus Domini descendit cum Azaria, etc, et fecit medium fornacis quasi ventum roris flantem.

Ut terram, id est, terrenos fructificare faceret. Isa. lv, 10 : Quomodo descendit imber, etc, usque, inebriat terram, ei infundit eam, et germinare eam facit, et dat semen serenti, et panem, comedenti.

Ut sordes peccatorum ablueret. Unde ad hoc pluries fudit lacrymas, sudorem, et sanguinem.

Item, Nota quod quatuor mala quasi principalia: sunt in nobis. Vacuitas in mente, ardor in carne, ariditas in affectione, et sterilitas in opere. Contra haec quatuor attulit quasi quatuor antidota Christus descendens sicut pluvia vel imber. Quia quasi inundare fecit nostram vacuitatem : abundantia enim pluviae, flumina, rivos et paludes quandoque facit inundare. Refrigeravit ardorem concupiscentiarum : pluvia enim et imber praestant refrigerium. Rigavit ariditatem affectionum et orationum, scilicet subministrando devotionem. Faecundavit sterilitatem mentium vel operationum. Unde, Et dat semen serenti, et panem comedenti . Isti autem quatuor effectus patent in annuntiatione Filii Dei ad Virginem. Quae salutata retrigerebatur, cum diceretur ei: Ave , id est, sinae vae culpae et paenae. Refrigerata satiabatur. Unde, gratia plena. Et notalur triplex plenitudo. Mentis : unde, gratia plena. Ventris : unde, Dominus tecum. Carnis : unde, benedicta tu in mulieribus. Satiata confortabatur : unde, ne timeas, Maria. Confortata fecundabatur : unde,Spiritus sanctus superveniet in te, etc. Et ideo quasi introducta in cellam vinariam et inebriata assensit nuntio dicens : Ecce ancilla Domini, fiat mihi, etc.

Descendet sicut pluvia in vellus. Cassiodorus : " Vellus Virgo Maria exorta et detonsa ex ovibus Israel, id est, ex iustissimis parentibus, qui quasi oves erant, id est, innocui et simplices, mansueti et mites, in se benigni, et aliis proficui. " Lege librum de Infantia Salvatoris.

Maria vellus. Quia vellus lana est carne decisa et de corpore sublata, ecce virgineum pectus.longe remotum et valde alienum a desideriis carnalibus, et sordidis corporis passionibus. Pretiosum vellus mentis virgineas mundi cogitatus, pecto- ris virginei casti affectus. Vellus enim istud virtutum omnium ornatus, vestitus

jucundus. Vestiri vellere Mariae est circumamictum esse varietate. Pilis carnalibus sordidis et caprinis ignominiose tegitur quicumque hoc vellere non vestitur. Pili hujus velleris sublimes, subtiles, longius extensi, suaves et recurvi, virginei cogitatus et allectus. Ex hoc omnis ornatus virtutis, cumulus omnis gratiae et gloriae universae.

Quia sicut de vellere sumitur portio ut inde fiat vestimentum, sic de substantia Virginis velut de vellere lanam modicam, portionem sumpsit Spiritus sanctus artifex, de qua ineffabili artificio tunicam texuit, quia indutus est Filius Dei. Et ideo Christus de Spiritu sancto dicitur incarnatus. Sicut videlicet de corpore Adam dormientis sublata est portio, de qua formata est Heva. Et nota, quod haec vestis fuit tunica inconsutilis, scilicet quasi de une piece Gallice : quia de sola matris substantia. Nostrae autem tunicae consutae quasi a partibus : quia partim de patre, partim de matre. Nota etiam, quod duplicem tunicam fecit Maria Christo, et utraque fuit inconsutilis. Joan. XIX, 23 : Erat autem tunica inconsutilis, etc.

Quia sicut sine ovis laesione sumitur ab ea vellus ut inde fiat vestimentum, sic sine laesione suae virginitatis concepit Maria Christum in utero, id est, ex causa intrinseca, et ipsum sine dolore peperit, virginitatis gloria permanente.

Quia, sicut dicit Hieronymus , vellus cum sit de corpore, nescit corporis passiones. Sic Marite virginitas cum esset in carne, vitia carnis nescivit, nec motus carnales sensit, et ab omni labe carnali permansit immunis. Psal. xvii, 3 : Deus meus, impolluta via ejus. Ecce quod per vellus significatur virginitas.

Quia vellus in modico constringitur, in quo notatur humilitas, et tamen de

ejus quantitate nihil ideo deperit. Quia qui se humiliat, exaltabitur .

Quia lana velleris, imo ipsum vellus valde bibulum est, et in magna quantitate de pluvia vel aqua recipit, et quod receperat, facillima compressione refundit. Sic Mariae humilitas valde sitibunda et bibula per desiderium gratiae, de qua tanto amplius hausit, quanto magis se humiliavit, et sine detrimento suae plenitudinis ipsam gratiam facillime refundit omnibus, quoties comprimitur oratione devota. Unde comparatur velleri vel spongiae. (Istud totum invenies supra, sig. 6, ubi hortus dicitur sitibuntus, multo melius explanatum.)

Quia vellus vestit et circumdat ovem. Christus ovis. Isa. LIII, 7 : Sicut ovis ad occisionem ducetur, etc, qui vestitus fuit carne virginea, quando foemina circumdedit virum . Unde et dicit matri, Job, x, 11 : Pelle ei carnibus vestisti me. De quo vestimento, Isa. lxiii, 2, dicitur Christo : Quare rubrum est indumentum tuum ? Moraliter : Maria vestit virtutibus et circumdat proiectione oves, id est, simplices et innocentes.

Quia suavissimum ad tangendum. Sic Maria per pietatem et benignitatem,quam non inveniunt peccatores scrupulosam. Beatus Bernardus : " Quid ad Mariam accedere trepidat humana fragilitas ? nihil austerum in ea, nihil terribile, tota suavis est omnibus offerens lac et lanam. Ecce quod ipsa est ovis quae peperit Agnum Dei. "

Quia vellus reciprocatur, in se pilos habens multo longiores quam appareant, ecce virginalis humilitas, qua se nominavit ancillam.

Quia vellus quantumcumque tondeatur, semper de carne renascitur. Istud intellige moraliter : quia semper de carne nostra procedit causa humiliationis nostrae, Unde,Mich. VI, 14: Humiliatio tua, id est, humiliationis causa, in medio tui.

(Quaere in tractatu nostro de humilitate fore in principio.)

Maria lana. Quia lucida, succo pietatis plena. Judicum, VI, 38 : Expresso vellere, condiant rore implevit, id est, humiles.

Vestis ovis, id est, protectio innocentium et simplicium. Unde, Proverb. XXXI, 21 : Omnes domestici ejus vestiti sunt duplicibus, stola scilicet gemina. Vel, quia vestivit Christum carne virginea, qui ovis dicitur propter innocentiam. Isa. LIII, 7 : Sicut ovis ad occisionem ducetur, etc.

Non sentit. Hieronymus : " Vellus cum sit de carue, nescit corporis passiones, etc, sic nec Maria carnales motus. "

Non sonat icta. Ejus enim charitas non irritabatur in Filii passione, nec remurmurabat aut contradicebat, licet ejus animam gladius Filii pertransiret. I ad. Corinth. xiii, 5 : Charitas non irritatur.

Hirca, id est, hirsuta simul se tenens : quia non erat compta, nec extrinsecus ejus capillatura . Act. i, 14: Hi omnes erant perseverantes in oratione, cum mulieribus, et Maria matre Jesu, et fratribus ejus.

Pilo mollis, id est, pia cogitatione : quia cogitat nobis cogitationes pacis .

Bibula verbi Dei, conservans omnia in corde suo .

Tingi parata: quia fuit verecunda. Unde, turbata est in sermone . Cum enim esset candidissima ut litium, rubore roseo ad. visionem Angeli in specie hominis apparentis creditur superfusa.

Et nota, quod haec lana pluries quasi tincta est. Primo, quasi de nigro in candidum, et hoc in sanctificatione. Secundo, de candido in rubeum Angelo ei apparente, ut dictum est supra. Sed hoc plenius invenies titulo de genis ejus, ubi agitur de coloratione genarum. Tertio, tincta est quasi in purpuram, Filio Dei ex ea carnem assumente. Unde Hieronymus, ibi, Cogitis, o Paula, etc. " Ad quam sane cum accessisset Spiritus sanctus, quasi ipsa eademque lana cum inficitur sanguine conchilii vel muricis, vertitur in purpuram, versa est et ipsa sine coitu in matrem, ut non sit jam amodo quod fuerat, sed purpura verissima ad indumentum et gloriam summi regis divinitus aptissime dedicata, ut nulli deinceps ea uti usu femineo licuerit nisi Deo. " Haec Hieronymus, ubi supra. Quarto, tincta est pretiosissimo per animae martyrium in Filii passione. Similiter et Filii vestimentum, id est, humanitas quam de hac lana sibi contexuit, candidissima fuit per virginitatem et innocentiam, et incepit tingi, sed non ita plenarie in circumcisione et sudore sanguineo, tandem perfecte tincta est in ipsa passione, habita tinctura abundanter de quinque vulneribus. Unde et dicitur ei, Isa, lxiii, 2 : Quare rubrum est indumentum tuum, etc. ? et, Cantic VII, 5 : Purpura regis vincla carnalibus. Et,Proverb.XXXI , 22, de sapientia : Byssus et purpura indumentum ejus. Et ad hoc signandum indutus fuit purpura . Et chlamidem coccineam circumdederunt ei .

Hanc lanam pectunt bonae ancillae et carpinant, id est, dilatant laudes ejus et gloriam, scilicet fideles animae. Lana enim carpinata dilatatur. Eccli.XXIV, 3 : In medio populi sui gloriabitur.

Nent subtiles praedicatores. Exod. xxxv, 25 : Quae neverant dederunt, id est, praedicaverunt quod cogitaverant, et in quibus studuerant, et quae subtiliaverant.

Texunt prolixae orationes. Tob. II, 19 : Anna ibat ad opus textrinum quotidie.

Dicitur, quod frigora pellat, scilicet in- fidelitatis. Unde ei dicitur : " Cunctas haereses sola interemisti. "

Quod ornet: ipsa enim est Dorcas, quae pauperes vestiebat . Dorcas interpretatur capra vel damula. Haec est beata Virgo, cujus ubera comparantur hinnulis caprae .

Descendit ergo Filius Dei sicut pluvia in vellus. Pluvia enim descendens in vellus mundat in eo si quid invenit mundandum, et quoad quid inde sordidior exprimitur. Similiter Christus descendens in Virginem, de pura reddidit multo puriorem, et inde assumpsit carnem purissimam, licet similem peccatrici.

Et sicut stillicidia stillantia super terram. Tota enim divinitatis unda, tota plenitudo charismatum beatae Virgini tamquam velleri se infudit. Unde dicta est gratia plena. Et de hac plenitudine caeteri sancti, qui dicuntur terra, quamvis abundanter receperint, tamen quasi stillicidia modica suscepisse dicuntur respectu plenitudinis illius. Item, De illis stillicidiis quae ab hac plenitudine descendunt, dicitur alibi : In stillicidiis ejus laetabitur germinans .

Moraliter: Quotidie descendit Christus in animas justorums ic u t pluvia in v elius, id est, latenter. Unde, Job, IX, 11 : Si venerit ad me, non videbo eum, etc. Et utiliter. Unde, Isa. lv, 10: Quomodo descendit imber et nix, ut supra. Sed haec pluvia gratiae non descendit nisi in vellus ovium, id est, in animam simplicem et innocentem, non in vellus caprinium per luxuriam, vel leoninum per superbiam, vel vulpinum per fallaciam, vel asininum per pigritiam, vel camelinum per avaritiae strumam, vel lupinum per rapacitatem, vel caninum per detractionem., vel ursinum per gulam, vel vaccinum per pigritiam, vel vitulinum per lasciviam, vel equinum per discordiam, et sic de aliis. Et sicut stillicidia stillantia su-

per terram. Veniens sicut pluvia consolationem immittit. Veniens sicut stillicidia stillantia super terram, id est, peccatorem, quando de peccatis immittit timorem, sed comminatur eis. Unde, Ezechiel.XXI, 2 : Stilla ad sanctuaria, id est, ad clericos. Unde perterriti faciunt quandoque paenitentiam, sed raro.

De hoc vellere, Judicum , VI, 37, dicit Gedeon ad Dominum : Ponam hoc vellus lanae in area: si ros in solo vellere fuerit, et in omni terra siccitas, sciam quod per manum meam, sicut locutus es, liberabis Israel. Et hoc signat, quod descensus Filii Dei in Virginem tamquam roris in vellus ipsam faecundavit, Judaea in ariditate gratiae permanente. Vel, vellus cor beatae Virginis complutum pluvia divinitatis, sed area remansit arida, quia caro ejus non. fuit rigata humore extrinseco. Vel, plena humore gratiae, sicca ab humore culpae.