CAPUT I.

Maria fons.

Fons, puteus, flumen, fluvius, torrens, aqua,

stagnum, Alveus, et situla, lacus, hydria, concha, canalis, Trames, aquaeductus, labium, piscina, natato, id est, natatoria. Amnis, vena, latex, cisterna.

Fons, de quo dicitur, Cantic.IV, 15 : Fons hortorum, scilicet irrigati vus. Horti isti Ecclesia et conscientiae justorum. . Hujus fontis rivus Christus Dominus, qui dicit, Eccli. XXIV, 42 : Dixi: Rigaho hortum plantationum. Mater enim rigat hortos, sed rivo suo, id est, Filio mediante.

Dicitur autem fons a fundendo : quia prompte aquam suam exponit. Sed inter hunc fontem et alios fontes hoc distat, quod alii fontes, quia aquas suas hauriunt ab inferiori, redundant superius. Iste autem fons, quia aquas suas, id est, dona et charismata recipit a superiori, redundat ad nos inferius. Propter hoc dicitur, quod aquae viventes, id est, animas vivere facientes, fluunt impetu de Libano,

id est, Christo, qui est candor lucis aeternae.

Item, Ideo dictum est Mariae : Dominus tecum, quasi fons subministrans, tibi plenitudinem gratiarum. Et sub hoc sensu potest Christus dici fons, Maria vero canalis. Est autem fons caput aquae nascentis quasi aquas fundens.

Fons iste signatus est, Genes.II, 6, per illum fontem, qui ascendebat de terra irrigans universam superficiem terrae. Secundum quosdam fons iste intelligitur abyssus mater omnium aquarum, ex quo omnes fontes et flumina oriuntur: et ab illa sanctitate, cujus tota plenitudo descendit in Mariam, omnium sanctorum et omnis sanctificatio procedit. Et bene fons ille qui signat Mariam, dicitur ascendere de terra : quia tota vita Mariae fuit quasi quidam ascensus et quaedam elongatio a terrenis. Congrue enim dicitur iste fons irrigare universam superficiem terrae. Terra Ecclesia. In superficie terrae ap- paret pulchritudo terrae, et designat haec superficies viros justos, qui de abundantia Mariae hauserunt omnes et hauriunt incessanter.

Hic est fons signatus , sigillo videlicet illo de quo dicebatur ei a Filio vel a tota Trinitate, Cantic.VIII, 6 : Pone me ut signaculum super cor tuum, etc. Hoc autem signaculo impressus est ei decor divinae similitudinis expressius quam alicui creaturae. Vel, hoc signaculum fides Virginis in qua semper immobiliter stetit tempore Dominicae sepulturae. II ad Timoth.II19 : Firmum fundamentum Dei stat, habens signaculum hoc.

Aliter : Per hoc quod ipsa dicitur fons, ejus faecunditas. Per hoc quod signatus, ejus virginitas. Non enim dicitur fons nisi de cujus abundantia rivus emanat. Et de hoc fonte egrediebatur fluvius de loco, scilicet voluptatis, ad irrigandum paradisum, Christus scilicet de utero virginali ad arentem Ecclesiam fluentis gratiae irrigandam.

Item, Sigillum vel signaculum hujus fontis virginitas, ut dictum est. Nam ea quae signantur, ad hoc signantur ut clausa permaneant. Ideo etiam ipsa dicitur porta clausa .

Item, Ideo dicitur fons signatus, quia Christum ita signavit, quod et diabolum et multos Angelos latuit ejus incarnatio. Unde et quidam eorum ipso ascendente dixerunt, Isa. lxiii, 1 : Quis est iste qui venit de Edom ? Ideo Maria dici potest fons signatus et fons signans.

Aliter: Iste est fons misericordiae signatus sigillo justitiae : sic enim exuberat ejus misericordia, quod semper fluunt ad miseros miserationes ejus, salva tamen justitia. (Quaere titulo de omnipotentia ejus, in fi ne capituli.) Vel, signatus, id est, clausus : quia paucis cognita est multitudo miserationum ejus, et abundantia gratiarum, et divitiarum spiritualium magnitudo.

Hic est fons de quo dicitur, Joel. III, 18 : Fons de domo Domini egredietur, et irrigabit torrentem spinarum. Fons, Maria. Domus Domini, beata Anna, in qua beata Trinitas per gratian habitavit. Vel, domus Domini, id est, familia Domini, patres antiqui, scilicet Abraham, Isaac, David, et caeteri, de quibus egressa est Maria. Vel, de domo Domini duplici, id est, de tribu regia et sacerdotali. Sed ad quid egredietur? ad irrigandum gratia qua impleta est. Vel, rivulo suo, id est, Christo, torrentem spinarum, id est, peccatores, qui sunt quasi torrens cito decurrens in mare amaritudinis aeternae. Qui bene dicuntur spinae, quia se erigunt per superbiam, lacerant per avaritiam, pungunt per luxuriam. Primos rigat M.aria, ne possint comburi, exemplis humilitatis, secundos contemptu temporalitatis, tertios exemplis castitatis.

Hic est fons Siloe, cujus aquae fluunt cum silentio, id est, intermissione , quia beneficia Mariae non jugiter fluunt ad quemlibet, sed quando vult et quantum vult. Et interpretatur Siloe missus. Ad litteram Siloe fons est juxta montem Sion , qui non jugiter manat, sed quandoque silet, id est, non ebullit vel fluit.

Hic est fons de quo dicitur, Zachar. XIII, 1: In die illa notabili quae signat tempus gratiae, erit fons patens domui David et habitantibus Jerusalem, in ablutionem peccatoris, quoad viros, et menstruatae, quoad mulieres, Nota, quod hic fons hic dicitur patens: Cantic, IV, 12, dicitur signatus. Patens amicis, signatus inimicis. Patens mundis, signatus immundis. Patens paenitentibus, signatus impoenitentibus. Pateris per mi-

sericordiam, signatus per justitiam. Hic est ille parvus fons qui crevit in fluvium, et in lucem solemque conversus est, et inaquas plurimas redundavit, etc. . (Quaere in sermonibus de nativitate Mariae.)

De mari nascitur, cujus aquae amarae : sed aquas illas ad se per tracones, id est, meatus subterraneos deductas, deposita amaritudine, dulces exponit. Et Maria de amarissima gente Judaeorum concepta est cum amaritudine originalis , sed in utero matris veluti sub terra per sanctificationem dulcorata nata est tota dulcis. Unde de ea potest dici: Sicut spina rosam, etc. Et ipsi convenit illud Job, XXXI, 18 : Sanctitas de utero matris meae egressa est mecum.

Maria quasi fons, quantum descendit, tantum ascendere potest: Et quia fons iste inferius omni creatura descendit per humilitatem In conceptu Dei, et in sua assumptione super omnem puram creaturam. Primo terram irrigat a qua oritur, et inde tantum transiit ad aliam irrigandam. De beata Anna canit Ecclesia : " Caeleste beneficium in maternitate, etc. " Rigavit etiam postea Elisabeth cognatam et Joannem cognaculum, non solum gratia et agnitione, sed etiam spiritu prophetiae : ac deinde de plenitudine ejus nos omnes accepimus, et gratiam pro gratia . Scaturiens ab imo sursum lapillulos elevat, sed non lapides grandes. Lapilluli humiles peccatores, quos elevat de profundo peccatorum ad statum gratiae, sed non sic obstinatos et grandes in oculis suis. Ideo de ea potest dici, quod esurientes gratiam conversionis replet bonis, et divites qui non credunt se aliquo Indigere, dimittit inanes . In se modicus, longo fluento innotescit. Modicitas, humilitas. Longum fluentum, magna copia beneficiorum, quibus omnis participat creatura. Caput est fluminis, idest, Christi quoad humanitatem, qui egrediebatur de loco voluptatis, id est, utero virginali quando nascebatur in mundo factus caro.

Aquam prius latentem In terra manifestat. Nam per ipsam apparuit nobis benignitas et humanitas Salvatoris, qui In terra viventium prius erat Deus absconditus . Seipsum in aquis quasi evacuat, ut impleat rivum suum, sibi nihil attribuens, totum Deo. Unde dicit : Magnificat anima mea Dominum , non meipsam. Item, dicens : Fecit mihi magna qui potens est. Semper scaturit aquas novas quas suscipit de plenitudine Dei Patris, qui et ipse dicitur fons aquae vivae . Temperatam habet aquam quolibet tempore. Nam fervorem refrigerat vitiorum, et haesitantium toroorem accendit, spem veniae tribuens desperatis.

Vividum habet ortum, quod non piscina : nam gratia ejus quae tepidos fugit et praesto est ferventibus, nescit tarda rerum molimina. Facilem praebet haustum, quod non puteus. Prona ad miserendum, et abhorrens immisericordes. Continuum habet fluxum, quod non aequae Siloe. Unde dicit: Usque ad futurum saeculum non desinam , miseris scilicet misereri. Ideo ei dicitur, Isa. lviii, 11 : Eris sicut fons aquarum, cujus non deficient aquae, id est, misericordiae. Communis et expositus. Sic et gratia ejus. Unde clamat, Isa. lv, 1 : Omnes sitientes, venite ad aquas. Per quosdam aquaeductus deducitur ad oftlcinas. Nam si haberemus aquaeductum, id est, veram cordis humilitatem, praesto esset omnibus necessitatibus nostris. Ad loca humilia transmittit rivulum suum : nam con-

ciliat et largitur humilibus natum suum. Unde: Inter mediam montium, ubi est concavitas vallium, pertransibunt aquae , id est beneficia Mariae. Montes deserit, id est, superbos : quia tumor infusa repellit. Scaturiens et discurrens dulce murmurat: quia beneficia ejus generant in cordibus sibi devotis gratiarum actionem et vocem laudis. Isa. li, 3 : Gaudium et laetitia invenietur in ea, gratiarum actio et vox laudis. Ideo qui diligunt eam, semper dicere habent illud Apostoli, II ad Corinth. IX, 15 : Gratias Deo super inenarrabili dono ejus. Sitim relevat, id est, desiderium antiquorum. Nam per eam venit in mundum desideratus cunctis gentibus . Sitim etiam concupiscentiarum relevat exemplis virtutum suarum. Loca vicina viridia reddit virtutibus, florida sanctis desideriis, et foecunda operibus, bonis. Eccli. xl, 16 : Super omnem xquam viriditas.

Vicem speculi supplet fons, et per suam purissimam limpiditatem reddit imaginem intuenti : et ipsa Maria est speculum sine macula fidelibus animabus, in quod debent jugiter speculari. (Quaere titulo, quod ipsa speculum.) Puritate autem sua, quae tanta exstitit, quod major sub Deo non potuit intelligi, sicut dicit beatus Anselmus : digna fuit illum concipere, sicut dicit Hieronymus, qui suam in nobis reformavit imaginem per Adam veterem deformatam, quando cera humanae naturae per illius charitatem et obedientiam calefacta est, et effecta tractabilis, sigillo reimpressa est, id est, Filio Dei in utero virginali.

Aliter : Facies patris filius est. Unde Psalmista dicit Patri, Psal. XII, 1 : Usquequo avertis faciem tuam a me, id est, usquequo differs mittere Filium quem missurus es? Hanc autem faciem reddidit nobis fons iste, respiciente Patre humilitatem ancillae, Sed nota, quod solis pro- pinquantibus ad fontem et ipsum intuentibus potest fons reddere suam imaginem. Propinquant Mariae charitativi, mundi et humiles, fugiunt ab ea immisericordes, sordidi et superbi. Duo autem sunt oculi, intellectus videlicet et affectus, quibus respiciendum est in fontem: vel fides et dilectio, ut pie de ipsa sentias, per bonam operationem ipsam diligere comproberis. Et sicut non corrumpitur aqua fontis, vicem speculi supplens : sic nec ipsa Christum pariendo, qui proprie dicitur speculum sine macula .

Item, Fons non congelatur sicut caeterae aquae, sed jugiter fluunt miserationes ejus : quia non fiat ibi aquilo aquas ligans, cui dictum a principio fuit a Deo Trinitate : Surge, aquilo , id est, o tentator, recede.

Ignem multiplicem exstinguit, ignem scilicet materialem, ignem tentationum, ignem luxuriae, avaritiae, iracundiae, exemplis virtutum suarum, ignem peccatorum, et incendium gehennae.

Rivulus vel fluviolus fontis tendit ad mare. Unde ipsa dicit, Eccli.XXIV, 43 : Fluvius meus appropinquavit ad mare, id est, ad amaros per paenitentiam et tribulationes misericordia et gratia mea. Aliter : Fluvius meus, id est, populus ad me fluens, propinquavit ad mare paenitentiae.

Frigidus est fons in se, et alios refrigerans gustantes se. Et ipsa frigida per fomitis exstinctionem, refrigerium nobis praestat contra caumata vitiorum tentantium, si tamen gustaverimus quoniam suavis est.

Perspicuusque et illimis. Et ipsa perspicua, quia sine limo et faecibus motuum iniquorum.

Sapidus et dulcis, maxime quatuor generibus hominum, operariis, viatoribus, pauperibus, et quibuslibet aestuantibus siti. Operarii sunt, qui suorum et

Filii mandatorum jugum trahunt. Viatores, qui manentem civitatem in hoc mundo non habentes futuram inquirunt . Pauperes, qui defectus proprios attendentes, et divinam ex hoc justitiam formidantes, matris misericordiam mendicant et expetunt. aestuantes, qui triplici mala concupiscentia fatigantur velint nolint. Dicunt autem Mariae : Sitivit in te anima mea, etc. .

Liberaliter aquas suas largitur. Et Maria clamat cum Filio, Isa. lv, 1 : Omnes sitientes per desiderium, venite ad aquas gratiarum mearum. Et, Apocal. XXI, 6 : Ego sitienti dabo de fonte aquae vivae gratis.

A puellis frequentatur, id est, anima- bus humilibus et puris : quod sonat nomen puellae.

A parvulis pauperibus, servis, et ancillis frequentius hauritur. Hi sunt humiles et suos defectus attendentes, et pro aeterna mercede obedienter servientes: ancillae enim proprium est obedire.

Ad rivos fontium abluuntur pedes, manus, facies, oculi, et vestes, etc. Et per exempla Mariae affectus nostri et opera, interna facies et ipsius mentis intentio, et ornamenta virtutum, quae quandoque squalorem contrahunt ex vicinitate vitiorum. Sic igitur fons hic lavat et recreat peccatores, justos rigat ad fructificandum, et perfectos potat in desideriis suis.