262. (13.) Rhythmus in Laude Salvatoris.

1. A patre mittitur,
In terris nascitur

Deus de virgine,
Humana patitur
Docet et moritur

Libens pro homine.

2. Per lignum vetitum
Sumpsit interitum

Nostra mortalitas,
Ligni patibulo
Redditur saeculo

Amissa dignitas.

3. Fructus comeditur,
Quo vita perditur,

De mortis arbore,
Sanguis effunditur,
Qui fide sumitur,

De Christi corpore.

4. Draco perimitur,
Mundus redimitur

Sanguinis pretio ;
Huic mortem intulit,
Sed vitam contulit
Nobis haec potio.

5. Exsul a propria
Proiectus patria

Mundum incoluit,
Qui tumens impia
Deo superbia

Subesse noluit.

6. Cuius periculis
Clemens a saeculis
Deus condoluit,
Propter quem filium
Mortis supplicium
Subire voluit.

7. At ille proprio
Missus a solio

Mox carnem induit,
In qua dum caeditur
Et crucifigitur,
Nil Deo minuit.

8. Nec diu distulit,
Sed statim contulit
Vitam de funere;
Opus mirabile,
Cui nil simile
Divino munere!

9. Adam eicitur,
Latro reducitur,
Mira mutatio !
Tunc primum claruit,
Quid mundo profuit
Auctoris passio.

10. Cruce deponitur,
Sepulcro conditur

Sumpta mortalitas,
Inferni torrida
Fortis et splendida

Subit divinitas.

11. Aeternas tenebras
Et caecas latebras

Fulgens irradiat,
Sanctorum hominum
Cognoscens Dominum

Chorus tripudiat.

12. Remugit inferus,
Tremiscit Cerberus,

Auctor nequitiae,
Atris in sedibus
Fulgere stupidus

Solem iustitiae.

13. Dira repagula,
Vectes et pessula

Potenter conterit,
Ingenti gloria,
Summa victoria

Superbum proterit.

14. Tunc draco ferreum
Sensit aculeum,

Quem caro texerat:
Tunc primum doluit,
Tunc primum gemuit,

Quia voraverat.

15. Nil Deo fortius,
Nil sapientius,

Nunc tandem didicit,
Dum vires viribus
Et artes artibus

Devictas perspicit.

16. Hic cito labitur,

Dum praeceps graditur,

Insana caecitas;
Sic caesum currere,
Currentem ruere

Permisit deitas.

17. Quem lapsum ignea
Retrusit cavea,

Quo se demerserat,
Nec mora, miseros
Solvit innumeros,
Quos ille ceperat.

18. Potenti dextera
Disrupit viscera

Vetusti carceris;
Multum timuerant,
Quae massam ceperant
Humani generis.

19. Scrutatur omnia
Regis victoria

Mortis latibula,
Dissolvit fortia
Forti potentia
Reorum vincula.

20. Haec Christus spolia
Victor post proelia

Vexit ab inferis,
Haec adgaudentibus
Supernis civibus

Invexit superis.

21. Peracto triduo
Vitam in mortuo

Reformans corpore
Surgit continuo,
Nullo iam denuo

Passurus tempore.

22. lonam glutiverat,

Sed non consumpserat

Marina bellua,
Quem ut traiciens,
Ita reiciens

Remansit vacua.

23. Sic Christus gentibus
Emergens fluctibus

Salutem praedicat,
Tunc mundus timuit,
Timens paenituit
Ed culpas abdicat.

24. Hinc formidantibus
Et desperantibus

Suis apparuit
Atque visibilem
Et contrectibilem

Illis se praebuit.

25. Sed admirantibus
Et non credentibus

Illis prae gaudio
Se vere vivere
Et carnem gerere

Monstrat convivio.

26. Agnoscunt protinus,
Quod esset Dominus,

Qui resurrexerat,
Nec tardant credere,
Quem cernunt vivere,

Sicut praedixerat.

27. Postquam sat luminis
Creator hominis

Terris infuderat,
Parat ascendere
Secumque vehere,

Quod inde sumpserat.

28. Sed coram testibus
Ista fidelibus

Disponens agere,
Sumit familiam,
Ducit Bethaniam
Haec illi pandere,

29. Ut per discipulos
Virtus per populos

Tanti miraculi
Vere claresceret
Et sibi subderet

Tumorem saeculi.

30. Ascendens igitur
In altum tollitur
Suis videntibus,
Nube suscipitur
Nec ultra cernitur
Ab assistentibus.

31. Fertur ad aethera,
Transscendit sidera

Nostrumque bominem
Super angelicum
Et totum caelicum

Provexit ordinem.

32. Tunc moles gravior
Est facta levior,

Cum caro terrea,
Prius inferior,
Nunc est superior

Vi facta ignea.

33. Gaude, mortalitas,
Redit aeternitas,

Qua reparaberis !
Quidquid de funere
Soles metuere,

Iam ne timueris.

34. Dat certitudinem
Vita per bominem

Et Deum reddita,
Quam in se praetulit
Ac tibi contulit

Morte deposita.

35. O nova dignitas !
Dat locum deitas

Humano pulveri,
Nullum se praeferet
Opus vel conferet

Huic tanto operi.

36. Limus calcabilis,
Nunc adorabilis

Super caelestia,
Summis virtutibus
Contremiscentibus

Gubernat omnia.

37. Quod in principio
Pravo consilio

Perverse voluit,
Nunc per iustitiam,
Non per superbiam

Adam obtinuit.

38. Deus, dum timuit,
Esse non potuit,

Quod concupierat ;
Factus est bumilis,
Fit Deo similis,
In caelis imperat.

39. Hic umbris borrida,
Hic flammis torrida

Sedes, quam babuit
Per Dei filium
Paternum solium

Tenere meruit.

40. Hortor, ne lugeas,
Homo, sed gaudeas,

Quem caelis intulit,
Quem mirabilius
Quemque sublimius

In Deum extulit.

41. Antiqui gemitus,
Cessate funditus!

Non est miseriae
Iam locus penitus,
Nam tempus caelitus

Advenit gratiae.

42. Et vos, o superi,
Iam vestri numeri

Damna ne plangite,
Sed novis sociis
Expulsis impiis

Gaudere discite!

43. Magnum miraculum,
Magnum spectaculum

Tunc vobis praebuit
Deus, cum tegmine
Carnis pro homine

Tectus apparuit.

44. Hunc novum ordinem,
Praelatum hominem
Summis spiritibus
Digne miramini
Nec dedignamini
Benignis mentibus.

45. Huic tamen canitis,
Huic genu flectitis

Vos in caelestibus,
Qui carnem luteam
Ut vestem trabeam
Fert de terrestribus.

46. Hinc requirentibus,
Cur tinctis vestibus

De Bosra venerit,
Sermo propheticus,
Semper veridicus,

Narrat, quid dixerit.

47. Uva dum premitur,
Vinum elicitur

Sub preli pondere,
Caro dum patitur,
Sanguis effunditur

Sub crucis onere.

48. Calcantis tingitur
Vestis, dum tangitur

Vini rubedine,
Quo Deus tegitur,
Corpus inficitur

Effuso sanguine.

49. Hic rubor vestium
Signat supplicium,

Quod sponte pertulit,
Quod .tamen gloriam
Atque victoriam

Devincens retulit.

50. Quid ultra referam?
Patris ad dexteram

Iam Christus residet,
Unde caeligenis
Atque terrigenis

Ut Deus praesidet.

51. Quid de discipulis?
Assistunt oculis

Alta rimantibus
Et ad insolitum
Stupent intuitum

Suspensis mentibus.

52. Sublatum visibus,
Susceptum nubibus

Ducunt affectibus
Spiritualibus
Ipsis corporibus

Pene sequentibus.

53. Tunc viri splendidi
Vesteque candidi

Missi ab aethere
Haec contemplantibus
Et admirantibus

Coeperunt dicere:

54. O quid suspicitis?
Iste, quem cernitis

Caelos transscendere,
Descendet iterum
Cunctorum operum

Causas discernere.

55. Sicut ascensio
Fiet regressio,

Quando iudicium
Commotis omnibus
Caeli virtutibus

Erit mortalium.

56. Illum, cum veniet,
Nubes suscipiet,

Sicut susceperat,
Quando videntibus
Et obstupentibus

Vobis ascenderat.

57. Istud iudicium
Per Dei filium

Tunc adimplebitur,
Cum a fidelibus
Et infidelibus

Iudex videbitur.

58. Hic primum humilis
Et contemptibilis

Vobis apparuit,
Cum sub velamine
Carnis de virgine

Suscepto latuit.

59. Sed tunc quae fuerit
Et quae latuerit

Omnipotentia,
Monstrabunt iudicis
Nutum ac vindicis

Cuncta trementia.

60. Tunc terror pessimus
Et horror maximus

Orbem concutiet,
Tunc, quidquid firmius
Atque stabilius

Erit, diffugiet.

61. Caelum plicabitur,

Mare siccabitur,

Terra deficiet,

Iam nihil seminis

Nihilque germinis

Ultra parturiet.

62. Ut unda labilis
Nutat instabilis

Longaeva firmitas,
Ut cera solvitur
Igne, dissolvitur

Terrae soliditas.

63. Tunc latex fontibus,
Cursus fluminibus

Prorsus negabitur
Et via navibus,
Volatus avibus

Tunc prohibebitur.

64. Tunc decus nemorum,
Tunc fructus arborum,

Quaeque virentia
Adustis floribus
Delectabilibus

Marcent arentia.

65. Non aqua piscibus,
Non aer avibus

Tunc famulabitur,
Sed nec mortalibus
Calcari pedibus

Tellus dignabitur.

66. Flagrabunt aethera,
Nigrescent sidera

Fugato lumine,
Tunc nox perpetua,
Nox lucis vacua,

Dira caligine,

67. Ventis et turbine
Nullo iam ordine

Mundum operiet,
Tunc hians puteus
Ille sulphureus

Os adaperi et

68. Et de flammigero
Profundens utero

Flammarum maria
Ima cum superis,
Summa cum inferis

Exuret spatia.

69. Illud incendium
Sicut diluvium

Replebit omnia,
Mundus damnabitur,
Noe salvabitur

Tota familia.

70. Tunc tuba caelica,
Vox archangelica

Superne resonans
Et cum clamoribus,
Diris fragoribus

Horrendum pertonans,

71. Clamabit populis,
Qui sunt in tumulis:

Omnes consurgite,
Iunctis spiritibus
Suis corporibus

Vitam resumite

72. Et Christi solio
Iustus cum impio

Simul assistite
Et, quidquid gesserat
Quisque, dum vixerat,

Modo recipite!

73. Hoc ab altissimo
Die novissimo

Vox ut sonuerit,
Nullum comprimere
Quolibet aggere

Terra iam poterit.

74. Quod ante latuit,
Nunc tandem patuit,

Cum terrae viscera,
Quae diu texerant
Atque celaverant,
Reddunt cadavera.

75. Quod canis roserat,
Fera contriverat,

Vermis depaverat,
Ignis absumpserat,
Aqua diluerat,

Aer disperserat,

76. Ad statum pristinum
Redit per Dominum,

Qui sicut facere
Scivit per gratiam,
Sic per potentiam

Novit reficere.

77. Quaeris, cum pereat,
Unde post redeat

Carnis substantia?
Est tota ratio
Caelestis iussio

Sive potentia.

78. Vide, quid fuerit,
Antequam fecerit

Caelum et terrea,
Unde substiterit,
Unde processerit

Moles corporea.

79. Cum non exsisteret,
Unde quid faceret,

Creavit omnia
Nulla consilium,
Nulla subsidium

Dante materia.

80. Qui sicut potuit,
Statim ut voluit,

Hoc in principio,
Mox ut voluerit,
Confestim poterit

Hoc in iudicio.

81. Tunc carnes ossibus
Et cutis carnibus

Superinduitur,
Tunc quantitatibus
Et qualitatibus

Corpus induitur.

82. Et illa corpora,
Per longa tempora

Quae prius fecerat,
Dicto velocius,
Quo nil celerius,

Ut surgant, imperat.

83. Momento temporis
Humani corporis

Fit resurrectio,
Tn ictu oculi
Novi miraculi

Fit exhibitio.

84. Tunc Deo proximae
Supernis animae

Relictis sedibus,
Ubi sublimius,
Ubi splendidius
Nitent sideribus,

85. Incorruptibili
Nec ultra fragili

Carnis huic vasculo
Non dissolubili,
Sed semper stabili

Iungitur vinculo.

86. Tunc Satan territus
Emittit spiritus

De caecis caveis,
Quos prius ceperat,
Quos adligaverat

Catenis igneis,

87. Non infelicium
Solvens supplicium,

Sed acta nequiter
Ut cum corporibus
Et cum spiritibus

Luant dupliciter.

88. Sic et aetbereis,
Sic et tartareis

Exhaustis domibus
Sola mirabitur,
Quando replebitur

Tellus hominibus.

89. Nam ex innumeris,
Quos matrum uteris
Paullatim fuderat,
Omnes insolito,
Quoniam subito,
Partu regenerat.

90. O quam terribilis
Et formidabilis

Haec dies irruet,
Heu, heu, quam luridum,
Heu, heu, quam turbidum

Tunc vultum induet!

91. Haec luctum regibus,
Haec planctum gentibus

Dirum incutiet,
Cum prae doloribus,
Mentis angoribus
Quisque deficiet.

92. Caelis ardentibus,
Terris trementibus

Iudex adveniet,
Quem admirabilem
Atque terribilem

Orbis conspiciet.

93. Tunc cruce praevia
Mortis insignia

De caelis adferet,
Ea volentibus
Atque nolentibus

Terrenis inferet.

94. Videbit populus,
Et omnis oculus

Hunc admirabitur,
Et qui crediderat
Et qui deriserat,

Hunc contemplabitur.

95. Iudaee, respice,
En. Iesus, despice

Quem olim spreveras,
En, tibi cognitus
Et quondam subditus

Homo, quem videras.

96. En, cuncta temperat,
En, caelis imperat,

Quem blasphemaveras,
Cunctorum pariter
Nunc sedet arbiter,

Quem crucifixeras.

97. Kegem caelestium
Atque terrestrium

Iesum considera,
Cuius imperium,
Cuius iudicium

Tremiscunt aethera.

98. Credis adhuc Deum,
Cum sis iam per eum

Tradendus inferis,
A quo iam flammea
Clauderis cavea

Coniunctus miseris?

99. Christe, Deus meus,
Ad te clamo reus,

Quem spero iudicem,
Ut tunc clementiam,
Non iram sentiam

Malorum vindicem.

100. Tunc, cum in solio
Tanto iudicio

Parato sederis,
Oves ad dexteram,
Hoedos ad alteram

Partem posueris,

101. Tunc ovi ultimae
Tu, pastor optime,

Locum ne deneges
Neque a gregibus
Illis felicibus

Me, quaeso, segreges.

102. Cluniacensium
Sis memer ovium

In tanto turbine
Et ad perpetua
Duc ea pascua,

Benigne Domine.

103. Tua vox ultima
Mergit in intima

Flammantis putei
Satan cum perditis,
In pastum traditis

Ignis sulphurei.

104. Post haec ad patrium
Regressus solium

Decorem indues
Atque christicolas
Terrarum incolas
Caelis restitues.

105. Hoc, quod promiseras
Et diu texeras,

Tunc revelabitur,
Quando sine fine
Summus ab homine

Deus videbitur.