139. (29.) Sabbato.

Ad Vesperas.

1. O quanta, qualia

sunt illa Sabbata,
Quae semper celebrat

superna curia,
Quae fessis requies,

quae merces fortibus,
Cum erit omnia

Deus in omnibus !

2. Vere Ierusalem

est illa civitas,
Cuius pax iugis est,

summa iucunditas,
Ubi non praevenit

rem desiderium,
Nec desiderio

minus est praemium.

3. Quis rex, quae curia,

quale palatium,
Quae pax, quae requies,

quod illud gaudium,
Huius participes

exponant gloriae,
Si, quantum sentiunt,

possint exprimere.

4. Nostrum est interim

mentem erigere
Et totis patriam

votis appetere
Et ad Ierusalem

a Babylonia
Post longa regredi

tandem exsilia.

5. Illic molestiis

finitis omnibus
Securi cantica

Sion cantabimus,
Et iuges gratias

de donis gratiae
Beata referet

plebs tibi, Domine.

6. Illic ex Sabbato

succedet Sabbatum,
Perpes laetitia

sabbatizandum,
Nec ineffabiles

cessabunt iubili,
Quos decantabimus

et nos et angeli.

7. Perenni Domino

perpes sit gloria
Ex quo sunt, per quem sunt,

in quo sunt omnia:
Ex quo sunt, pater est,

per quem sunt, filius,
In quo sunt, patris et

filii spiritus.

Libellus Alter.

Praefatio.

Tripartitum est divini cultus officium. Doctor gentium in
epistula ad Ephesios ordinavit dicens: "Et nolite inebriari vino, in
quo est luxuria, sed implemini Spiritu sancto loquentes vobismet
ipsis in psalmis et hymnis et canticis spiritualibus, cantantes et
psallentes in cordibus vestris Domino". Et rursus ad Colossenses
inquit: " Verbum Christi habitet in vobis abundanter in omni sapientia
docentes et commonentes vosmetipsos in psalmis , hymnis et canticis
spiritualibus, in gratia cantantes in cordibus vestris Domino" Psalmi
vero et cantica, quoniam ex canonicis antiquitus praeparata sunt
scripturis, nec nostro nec alicuius egent studio, ut modo componantur.

De hymnis vero cum nihil in superpositis distinctum habeatur
scripturis, quamvis et nonnulli psalmi nomen hymnorum vel canticorum
sanctorum inscriptum titulis habeant, passim a pluribus postea
scriptum est, et pro temporum et horarum seu festivitatum varietate
quibusque proprii hymni sunt constituti ; et hos nunc proprie hymnos
appellamus, quamvis antiquitus indifferenter nonnulli tam hymnos
quam psalmos dicerent quaelibet divinae laudis cantica rhythmo vel
metro composita. Unde Eusebius Caesariensis Ecclesiasticae historiae
libri secundi capitulo XVII. disertissimi Iudaei Philonis laudes erga
Alexandrinam sub Marco ecclesiam commemorans inter cetera adiecit:
"Post pauca rursum etiam de eo, quod psalmos faciant novos , ita
scripsit: Itaque non solum subtilium intellegunt hymnos, sed ipsi
faciunt novos in Deum, omnibus eos et metris et sonis honesta satis
et suavi compage modulantes". Haud fortassis incongruum est,
omnes psalmos Hebraice rhythmo vel metro compositos et melica
dulcedine conditos appellari etiam hymnos, iuxta ipsam videlicet
hymnorum definitionem, quam in praefatione prima posuimus. At
cum iam psalmi ex Hebraeo in aliam linguam translati a rhythmi
vel metri lege soluti sint, bene ad Ephesios, qui Graeci sunt, apostolus
scribens separatim a psalmis hymnos distinxit sicut et cantica.

De his itaque quoniam nostrum saepe ingeniolum, dilectissimae
Christi filiae, multis precibus pulsavistis, addentes insuper, quibus
de causis id necessarium vobis videatur, vestrae iam petitioni, prout
Dominus adnuerit, ex parte paruimus. Superiori namque libello
cotidianos feriarum hymnos, qui toti sufficere possint hebdomadae
comprehendimus. Quos ita compositos esse cognoscatis, ut bipartitus
sit eorum cantus sicut et rhythmus, et sit una omnibus nocturnis
melodia communis atque altera diurnis sicut et rhythmus. Hymnum
etiam gratiarum post epulas exsolvendum non praetermisimus,
secundum quod in evangelio scriptum est: Hymno dicto exierunt.

Ceteros vero suprapositos hymnos hac consideratione digessimus,
ut, qui nocturni sunt, suarum opera feriarum contineant, diurni autem

ipsorum operum allegoricam seu moralem expositionem tradant.
Atque ita factum est, ut obscuritas historiae nocti, lux vero ex-
positionis reservetur diei. Superest de cetero vestris me orationibus
adiuvari, ut optatum vobis munusculum transmittam.