CAPUT II.

Qualiter haec omnia quinque universalia ad invicem miscentur.

Oportet autem scire quod haec quinque non tantum coincidunt omnia vel plura in unum, sed etiam inter se quodammodo commiscentur. Et hoc fit multis modis. Genus enim commiscetur aliquando cum differentia. Apprehensivum enim est quasi quaedam differentia hominis quod est rationale. Omne enim rationale apprehensivum est et non convertitur. Et similiter animatum sive habens animam est genus rationalis, et praedicatur in quid de rationali : et tunc est genus differentiae. Et patet quod accidit ei ut differentia generis superioris : animatum enim differentia est corporis quod est unum de generibus mediis. Aliquando etiam commiscetur genus cum accidente sicut color qui est genus eorum quae accidunt homini, quae sunt ut albedo, et nigredo, et hujusmodi. Haec autem compositio sive commixtio differt a prima : non enim sic potest esse, quod genus differentiae constitutivae sit genus constitutivum speciei : oportet autem quod genus accidentis sit genus accidentis ad ipsam speciem accidentis constitutivum. Genus ergo differentiae est aliquando differentia constitutiva generis vel speciei, et praeter hoc genus accidentis aliquando est accidentis generis, et aliquando speciei, sicut hoc ipsum apprehensivum est constitutivum animalis habentis apprehensionem per spiritum vel intellectum, et color est accidentis animalis et hominis, cum sit genus color specialium. Permixtio autem generis cum proprietate est sicut admirans in actu admirantis, quod se habet ut genus ad ridens in actu : et tunc vociferans ex appetitu se habet ut genus ad hinnibile, quod est proprium equi.

Differentia autem aliquando miscetur cum genere, sicut sensibile quod est differentia gradibilium miscetur cum rationali. Miscetur etiam aliquando cum proprietate, sicut comparatio trium ad duos rectos angulos trianguli, qui tres angulos habet aequales duobus rectis. Haec enim est differentia ejus quod est proprietas trianguli rectilinei. Aliquando autem miscetur cum accidente, sicut disgregativum visus, quod est differentia albedinis, quod accidit visui.

Proprietas etiam aliquando miscetur cum genere : gressibile enim est differentia animalis quod est genus hominis, et est proprium homini quod convenit omni non soli. Etiam aliquando miscetur cum. differentia et cum specie: quia si desit proprium speciei, et cum est communior proprio species, hoc fit cum differentia fuerit communior. Cujus exemplum est dividi in duo aequalia, quod est paris numeri. Aliquando autem miscetur cum accidente communi: visibile enim est proprietas colorati, coloratum autem est accidens commune communi.

Accidens autem aliquando miscetur cum genere, nec propter hoc desinit esse accidens speciei: est enim accidens speciei, nec tamen est commune accidens generi, sed est proprietas generis : et est aliquid quod est accidens commune utrique, generi scilicet et speciei, et cum hoc etiam similiter accidens differentiae et proprietatis.