Acta Francisci Pp. 435

302. De his impedimentis Catechismus Catholicae Ecclesiae prompte lo-

quitur: « Imputabilitas et responsabilitas cuiusdam actionis minui possunt

atque adeo supprimi propter ignorantiam, inadvertentiam, violentiam, me-

tum, consuetudines, affectiones immoderatas et alias psychicas vel sociales

causas ».343 Alibi quaedam rursus referuntur quae responsabilitatem moralem

imminuunt ipseque magnum tribuit pondus immaturitati affectivae, robori

habituum contractorum, aegritudinis statui vel aliis elementis psychicis vel

socialibus.344 Quapropter negativum de re obiectiva iudicium haud secum fert

imputabilitatem vel culpam implicatae personae.345 Has inter persuasiones

perapta existimamus quae multi Patres synodales protulerunt: « Quibusdam

in condicionibus magnopere laborant personae de alio modo operando. […]

Discretio pastoralis oportet, spectata etiam conscientia personarum recte

informata, his casibus consulat. Effectus quoque ipsi operationis non ne-

cessarie omnibus in casibus iidem sunt ».346

303. Initium sumentes a certorum impedimentorum pondere, adicere

possumus personarum conscientiam operibus Ecclesiae melius implicandam

esse quibusdam in condicionibus, quae rationi nostrae matrimonii obiec-

tive non adhaerent. Opus est scilicet maturationem fovere conscientiae

sapientiae lumine informatae, institutae atque vigili gravique discretione

Pastoris comitatae, simulque maiorem usque fiduciam gratiae suscitare.

Haec autem conscientia agnoscere potest non modo statum quendam ab

universali Evangelii mandato obiective dissidere; etiam sincere honesteque

agnoscere potest quod sit liberale responsum in praesenti Deo reddendum

atque eadem conscientia firma quadam morali certitudine intellegere illam

esse oblationem quam ipse Deus requirit inter rerum impedientium con-

geriem, quamvis perfectum nondum sit obiectivum exemplar. Quidquid est

memoramus utique hanc discretionem dynamicam esse quae semper patere

debet ad nova incrementi itinera suscipienda novasque deliberationes, quae

exemplar perficere plenius sinant.

343 N. 1735. 344 Cfr ibid., n. 2352; congrEgatio pro doctrina fidEi, Decl. Iura et bona de euthanasia (5 Maii

1980), II: AAS 72 (1980), 546. Ioannes Paulus II, notionem 'optionis fundamentalis' impugnans, concedebat quod « sine dubio condiciones esse possunt admodum implicatae et obscurae, quod ad rem psychologicam attinet, quae ad 'imputabilitatem' subiectivam peccantis habent momentum » (Adhort. Ap. Reconciliatio et paenitentia [2 Decembris 1984], 17: AAS 77 [1985], p. 223).

345 Cfr pontificium conSilium dE lEgum tEXtiBuS, Decl. Circa l'ammissibilità alla Santa Comunione dei divorziati risposati (24 Iunii 2000), 2.

346 Rel Fin 2015, 85.