PRIMA PARS

 De Deo

 Quaestio 1 De Sacra Doctrina

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Quaestio 2 An Deus Sit

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 3 de simplicitate ipsius

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 4 de perfectione ipsius

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 5 de bono in communi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 6 de bonitate dei

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 7 de eius infinitate

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 8 utrum hoc deo conveniat, quod ubique et in omnibus sit

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 9 de immutabilitate

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 10 de aeternitate

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 11 de divina unitate

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 12 quomodo cognoscatur a creaturis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Articulus 11

 Articulus 12

 Articulus 13

 Quaestio 13 de divinorum nominum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Articulus 11

 Articulus 12

 Quaestio 14 de scientia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Articulus 11

 Articulus 12

 Articulus 13

 Articulus 14

 Articulus 15

 Articulus 16

 Quaestio 15 de ideis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 16 de veritate

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 17 de falsitate

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 18 de vita ipsius

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 19 de ipsa dei voluntate

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Articulus 11

 Articulus 12

 Quaestio 20 de amore dei

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 21 de iustitia et misericordia eius

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 22 de providentia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 23 de praedestinatione

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 24 de libro vitae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 25 de divina potentia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 26 de divina beatitudine

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 27 de origine sive processione

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Quaestio 28 de relationibus divinis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 29 de personis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 30 de pluralitate personarum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 31 de his quae ad unitatem vel pluralitatem pertinent in divinis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 32 de cognitione divinarum personarum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 33 de persona patris

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 34 de persona filii

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 35 de imagine

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 36 de nomen spiritus sancti

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 37 de nomine amoris

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 38 de dono

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 39 de personis in comparatione ad essentiam

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 40 de personis in comparatione ad relationes sive proprietates

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 41 de personis in comparatione ad actus notionales

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 42 de comparatione personarum ad invicem

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 43 de missione divinarum personarum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Creationis

 Quaestio 44 De Prima Causa Entium

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 45 de modo emanationis rerum a primo principio, qui dicitur creatio

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 46 de principio durationis rerum creatarum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 47 de distinctione earum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 48 de distinctione rerum in speciali

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 49 de causa mali

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 50 De Substantia Angelorum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Quaestio 51 de Angelis per comparationem ad corporalia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 52 de loco Angeli

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 53 de motu locali Angelorum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 54 de his quae pertinent ad virtutem cognoscitivam Angeli

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Quaestio 55 de medio cognitionis angelicae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 56 de cognitione Angelorum ex parte rerum quas cognoscunt

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 57 de his materialibus quae ab Angelis cognoscuntur

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Quaestio 58 de modo angelicae cognitionis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Quaestio 59 de his quae pertinent ad voluntatem Angelorum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 60 de actu voluntatis, qui est amor sive dilectio

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Quaestio 61 quomodo angeli producti sunt in esse naturae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 62 quomodo Angeli facti sunt in esse gratiae vel gloriae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Quaestio 63 quomodo Angeli facti sunt mali

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Quaestio 64 de poena Daemonum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 65 de opere creationis creaturae corporalis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 66 de ordine creationis ad distinctionem

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 67 de opere primae diei

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 68 de opere secundae diei

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 69 de opere tertiae diei

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 70 de opere ornatus de opere quartae diei

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 71 de opere quintae die

 Quaestio 72 de opere sextae diei

 Quaestio 73 de iis quae pertinent ad septimum diem

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 74 de omnibus septem diebus in communi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 75 de ipsa anima secundum se

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Quaestio 76 de unione animae ad corpus

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 77 de his quae pertinent ad potentias animae in generali

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 78 de his quae sunt praeambula ad intellectum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 79 De Potentiis Intellectivus

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Articulus 11

 Articulus 12

 Articulus 13

 Quaestio 80 de potentiis appetitivis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 81 de sensualitate

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 82 de voluntate

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Quaestio 83 de libero arbitrio

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 84 quomodo anima intelligit corporalia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 85 de modo et ordine intelligendi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 86 quid intellectus noster in rebus materialibus cognoscat

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 87 quomodo anima intellectiva cognoscat seipsam, et ea quae in se sunt

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 88 quomodo anima humana cognoscat ea quae supra se sunt, scilicet immateriales substantias

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 89 de cognitione animae separatae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 90 de productione primi hominis quantum ad animam

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 91de productione corporis primi hominis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 92 de productione mulieris

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 93 de fine sive termino productionis hominis, prout dicitur factus ad imaginem et similitudinem dei

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Quaestio 94 de statu vel conditione primi hominis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 95 de his quae pertinent ad voluntatem primi hominis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 96 de dominio quod competebat homini in statu innocentiae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 97 de his quae pertinent ad statum primi hominis secundum corpus quantum ad conservationem individui

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 98 de his quae pertinent ad conservationem speciei

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 99 de conditione prolis generandae quantum ad corpus

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 100 de conditione prolis generandae quantum ad iustitiam

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 101 de conditione prolis generandae quantum ad scientiam

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 102 de loco hominis, qui est Paradisus

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 103 De Rerum Gubernatione in Communi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 104de effectibus divinae gubernationis in speciali

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 105 de secundo effectu gubernationis divinae qui est mutatio creaturarum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 106 Quomodo Angeli Moveant

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 107 de locutionibus Angelorum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Quaestio 108 de ordinatione Angelorum secundum hierarchias et ordines

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 109 de ordinatione malorum Angelorum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 110 de praesidentia Angelorum super creaturam corporalem

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 111 de actione Angelorum in homines

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 112 de missione Angelorum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 113 de custodia bonorum Angelorum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 114 de impugnatione Daemonum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Quaestio 115 De Actione Corporalis Creaturae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 116 de fato

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 117 de actione hominis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 118 de traductione hominis ex homine

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 119 de propagatione hominis quantum ad corpus

 Articulus 1

 Articulus 2

 PRIMA SECUNDAE

 Prologus

 Quaestio 1 de Ultimo Fine Humanae Vitae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 2 In Quibis Sit Beatitudine

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 3 Quid Sit Beatitudine

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 4 His Quae Exiguntur ad Beatitudinem

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 5 De Adeptione Beatitudinis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 6 De Volontatario et Involontario

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 7 De Circumstantiis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 8 De Voluntate, Quorum sit ut Volitorum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 9 De Motivo Voluntatis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 10 De Modo Quo Voluntas Movetur

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 11 De Fruitione

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 12 De Intentione

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Quaestio 13 De Electione

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 14 De Consilio

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 15 De Consensu

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 16 De Usu

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 17 De Actibus Imperatis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Quaestio 18 De Bonitate et Malitia Humanorum Actuum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Articulus 11

 Quaestio 19 De Bonitate Actus Interioris Voluntatis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Quaestio 20 De Bonitate et Malitia Exteriorum Actuum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 21 His Quae Consequuntur Ratione Bonitatis vel Malitiae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 22 De Subiecto Passionum Animae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 23 De Passionum Differentia ad Invicem

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 24 De Bona et Malo Circa Passiones Animae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 25 De Ordine Passionem ad Invicem

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 26 De Amore

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 27 De Causa Amoris

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 28 De Effectibus Amoris

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 29 De Odio

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 30 De Concupiscentia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 31 De Delectatione

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 32 De causis delectationis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 33 de effectibus delectationis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 34 de bonitate et malitia delectationum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 35 de dolore et tristitia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 36 de causis tristitiae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 37 de effectibus doloris vel tristitiae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 38 de remediis doloris seu tristitiae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Quaestio 39 de bonitate et malitia doloris vel tristitiae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 40 de spe et desperatione

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 41 de timore

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 42 de obiecto timoris

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 43 de causa timoris

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 44 de effectibus timoris

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 45 de audacia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 46 de ira

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 47 de causa effectiva irae, et de remediis eius

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 48 de effectibus irae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 49 De Habitibus in Generali

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 50 de subiecto habituum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 51 de causa habituum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 52 de augmento habituum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 53 de corruptione et diminutione habituum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 54 de distinctione habituum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 55 de habitibus bonis, qui sunt virtutes et alia eis adiuncta, scilicet dona, beatitudines et fructus

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 56 de subiecto virtutis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 57 de distinctione virtutum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 58 de virtutibus moralibus

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Quaestio 59 de comparationem virtutis ad passionem

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Quaestio 60 de distinctione virtutum Moralium ad invicem

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Quaestio 61 de virtutibus cardinalibus

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Quaestio 62 de virtutibus theologicis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 63 de causa virtutum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 64 de proprietatibus virtutum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 65 de connexione virtutum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Quaestio 66 de aequalitate virtutum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 67 de duratione virtutum post hanc vitam

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 68 de donis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 69 de beatitudinibus

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 70 de fructibus

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 71 De Vitiis et Peccatis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 72 de distinctione peccatorum vel vitiorum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Quaestio 73 de comparatione peccatorum ad invicem

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Quaestio 74 de subiecto vitiorum, sive peccatorum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Quaestio 75 de causis peccatorum in generali

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 76 de causis peccati in speciali

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 77 utrum passio animae sit causa peccati

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 78 de causa peccati quae est ex parte voluntatis, quae dicitur malitia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 79 de causis exterioribus peccati

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 80 de causa peccati ex parte diaboli

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 81 de traductione peccato originali

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Quaestio 82 de peccato originali quantum ad suam essentiam

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 83 de subiecto originalis peccati

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 84 de causa peccati secundum quod unum peccatum est causa alterius

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 85 de effectibus peccati de corruptione boni naturae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 86 de macula peccati

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 87 de reatu poenae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 88 de veniali per comparationem ad mortale

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 89 de peccato veniali secundum se

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 90 De Essentia Legis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 91 de diversitate legum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 92 de effectibus legis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 93 de singulis legibus

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 94 de lege naturali

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 95 de lege humana

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 96 de potestate legis humanae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 97 de mutatione legum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 98 De Lege Veteri

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 99 de distinctione praeceptis veteris legis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 100 de singulis generibus praeceptorum veteris legis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Articulus 11

 Articulus 12

 Quaestio 101 de praeceptis caeremonialibus

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 102 de causis caeremonialium praeceptorum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 103 de duratione caeremonialium praeceptorum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 104 de praeceptis iudicialibus

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 105 de ratione iudicialium praeceptorum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 106 De Lege Evangelii secundum se

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 107 de comparatione legis novae ad legem veterem

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 108 de his quae continentur in lege nova

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 109 De Necessitate Gratiae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Quaestio 110 de gratia dei quantum ad eius essentiam

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 111 de divisione gratiae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Quaestio 112 de causa gratiae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Quaestio 113 de effectibus gratiae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Quaestio 114 De Merito

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 SECUNDA SECUNDAE

 Prologus

 Quaestio 1 De Fide

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Quaestio 2 de actu interiori fidei

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Quaestio 3 de exteriori fidei actu

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 4 de ipsa fidei virtute

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 5 de habentibus fidem

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 6 de causa fidei

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 7 de effectibus fidei

 Articulus 1

 Articulus 2B

 Quaestio 8 de dono intellectus

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 9 de dono scientiae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 10 de infidelitate

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Articulus 11

 Articulus 12

 Quaestio 11 de haeresi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 12 de apostasia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 13 de peccato blasphemiae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 14 de blasphemia in spiritum sanctum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 15 de caecitate mentis et hebetudine sensus, quae opponuntur dono intellectus

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 16 de praeceptis pertinentibus ad praedicta

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 17 De Spe

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 18 de subiecto spei

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 19 de dono timoris

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Articulus 11

 Articulus 12

 Quaestio 20 de desperatione

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 21 de praesumptione

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 22 de praeceptis pertinentibus ad spem et timorem

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 23 De Caritate

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 24 de caritate in comparatione ad subiectum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Articulus 11

 Articulus 12

 Quaestio 25 de obiecto caritatis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Articulus 11

 Articulus 12

 Quaestio 26 de ordine caritatis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Articulus 11

 Articulus 12

 Articulus 13

 Quaestio 27 de principali actu caritatis, qui est dilectio

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 28 de gaudio

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 29 de pace

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 30 de misericordia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 31 de beneficentia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 32 de eleemosyna

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Quaestio 33 de correctione fraterna

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 34 de odio

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 35 de acedia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 36 de invidia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 37 de discordia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 38 de contentione

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 39 de schisma

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 40 de bello

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 41 de rixa

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 42 de seditione

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 43 de scandalo

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 44 de praeceptis caritatis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 45 de dono sapientiae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 46 de stultitia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 47 de prudentia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Articulus 11

 Articulus 12

 Articulus 13

 Articulus 14

 Articulus 15

 Articulus 16

 Quaestio 48 de partibus prudentiae

 Argumentum 1

 Quaestio 49 de singulis prudentiae partibus quasi integralibus

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 50 de speciebus prudentiae quibus multitudo gubernatur

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 51 de virtutibus adiunctis prudentiae, quae sunt quasi partes potentiales ipsius

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 52 de dono consilii

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 53 de imprudentia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 54 de negligentia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 55 de vitiis oppositis prudentiae quae habent similitudinem cum ipsa

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 56 de praeceptis ad prudentiam pertinentibus

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 57 de iure

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 58 de iustitia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Articulus 11

 Articulus 12

 Quaestio 59 de iniustitia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 60 de iudicio

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 61 de distinctione iustitiae commutativae et distributivae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 62 de restitutione

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 63 de acceptione personarum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 64 de homicidio

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 65 de peccatis aliarum iniuriarum quae in personam committuntur

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 66 de furto et rapina

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Quaestio 67 de verbis in quibus laeditur proximus quae pertinent ad iudicium

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 68 de his quae pertinent ad iniustam accusationem

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 69 de peccatis quae sunt contra iustitiam ex parte rei

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 70 de iniustitia pertinente ad personam testis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 71 de iniustitia quae fit in iudicio ex parte advocatorum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 72 de contumelia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 73 de detractione

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 74 de susurratione

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 75 de derisione

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 76 de maledictione

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 77 de fraudulentia quae committitur in emptionibus et venditionibus

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 78 de peccato usurae, quod committitur in mutuis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 79 de partibus quasi integralibus iustitiae quae sunt facere bonum et declinare a malo, et de vitiis oppositis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 80 de partibus potentialibus iustitiae, idest de virtutibus ei annexis

 Argumentum 1

 Quaestio 81 De Religione

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 82 de devotione

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 83 de oratione

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Articulus 11

 Articulus 12

 Articulus 13

 Articulus 14

 Articulus 15

 Articulus 16

 Articulus 17

 Quaestio 84 de adoratione

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 85 de sacrificiis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 86 de oblationibus et primitiis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 87 de decimis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 88 de voto

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Articulus 11

 Articulus 12

 Quaestio 89 de assumptione nominis divini per modum iuramenti

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Quaestio 90 de assumptione divini nominis per modum adiurationis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 91 de assumptione divini nominis ad invocandum per orationem vel laudem

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 92 de superstitione, et de partibus eius

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 93 de speciebus superstitionis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 94 de idololatria

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 95 de superstitione divinativa

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 96 de superstitionibus observantiarum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 97 de tentatione qua deus tentatur

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 98 de periurio

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 99 de sacrilegio

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 100 de simonia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 101 de pietate

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 102 de observantia, et partibus eius

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 103 de dulia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 104 de obedientia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 105 de inobedientia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 106 de gratia sive gratitudine

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 107 de ingratitudine

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 108 de vindicatione

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 109 de veritate

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 110 de mendacio

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 111 de simulatione et hypocrisi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 112 de iactantia et ironia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 113 de ironia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 114 de amicitia quae affabilitas dicitur

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 115 de adulatione

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 116 de litigio

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 117 de liberalitate

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 118 de avaritia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 119 de prodigalitate

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Quaestio 120 de epieikeia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 121 de dono pietatis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 122 de praeceptis iustitiae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 123 De Fortitudine

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Articulus 11

 Articulus 12

 Quaestio 124 de martyrio

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Quaestio 125 de timore

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 126 de vitio intimiditatis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 127 de audacia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 128 de partibus fortitudinis

 Quaestio 129 de magnanimitate

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 130 de praesumptio

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 131 de ambitione

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 132 de inani gloria

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Quaestio 133 de pusillanimitate

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 134 de magnificentia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 135 de vitiis oppositis magnificentiae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 136 de patientia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Quaestio 137 de perseverantia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 138 de vitiis oppositis perseverantiae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 139 de dono fortitudinis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 140 de praeceptis fortitudinis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 141 de temperantia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 142 de vitiis oppositis temperantiae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 143 de partibus temperantiae in generali

 Quaestio 144 de verecundia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 145 de honestate

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 146 de his quae sunt circa delectationes ciborum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 147 de ieiunio

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 148 de gula

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 149 de sobrietate

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 150 de ebrietate

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 151 de castitate

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 152 de virginitate

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Quaestio 153 de vitio luxuriae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Quaestio 154 de luxuriae partibus

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Articulus 11

 Articulus 12

 Quaestio 155 de continentia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 156 de incontinentia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 157 de clementia et mansuetudine

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 158 de iracundia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 159 de crudelitate

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 160 de modestia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 161 de speciebus modestiae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 162 de superbia in communi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 163 de peccato primi hominis, quod fuit per superbiam

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 164 de poena primi peccati

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 165 de tentatione primorum parentum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 166 de studiositate

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 167 de curiositate

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 168 de modestia secundum quod consistit in exterioribus motibus corporis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 169 de modestia secundum quod consistit in exteriori apparatu

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 170 de praeceptis temperantiae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 171 De Prophetia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 172 de causa prophetiae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 173 de modo cognitionis propheticae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 174 de divisione prophetiae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 175 de raptu

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 176 de gratia linguarum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 177 de gratia gratis data quae consistit in sermone

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 178 de gratia miraculorum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 179 de divisione vitae per activam et contemplativam

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 180 De Vita Contemplativa

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 181 de vita activa

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 182 de comparatione vitae activae ad contemplativam

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 183 de officiis et statibus hominum in generali

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 184 de his quae pertinent ad statum perfectionis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 185 de his quae pertinent ad statum episcoporum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 186 de his in quibus principaliter consistit religionis status

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Quaestio 187 de his quae competunt religiosis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 188 de differentia religionum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 189 de ingressu religionis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 TERTIA PARS

 Prologus

 Quaestio 1 De convenientia Incarnationis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 2 de modo unionis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Articulus 11

 Articulus 12

 Quaestio 3 de unione ex parte personae assumentis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 4 de unione ex parte assumpti

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 5 de assumptione partium humanae naturae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 6 de ordine assumptionis praedictae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 7 de gratia christi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Articulus 11

 Articulus 12

 Articulus 13

 Quaestio 8 de gratia christi secundum quod est caput ecclesiae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 9 de scientia christi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 10 de qualibet praedictarum scientiarum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 11 de scientia indita vel infusa animae christi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 12 de scientia animae christi acquisita vel experimentali

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 13 de potentia animae christi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 14 de defectibus corporis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 15 de defectibus pertinentibus ad animam

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Quaestio 16 de his quae conveniunt christo secundum esse et fieri

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Articulus 11

 Articulus 12

 Quaestio 17 his quae pertinent ad unitatem in christo in communi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 18 de unitate quantum ad voluntatem

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 19 de unitate operationis christi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 20 His Quae Conveniunt Christo Per Comparatione ad Patrem: De Subiectione Christi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 21 de oratione christi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 22 de sacerdotio christi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 23 an adoptio christo conveniat

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 24 de praedestinatione christi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 25 His Quae Pertinent ad Christum in Comparatione ad Nos: De Adoratione Christi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 26 Christus Mediator Dei et Hominum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 27 De Sanctificatione Beatae Virginis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 28 de virginitate matris dei

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 29 de desponsatione matris dei

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 30 de Annuntiatione beatae virginis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 31 de ipsa conceptione salvatoris

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 32 de principio activo in conceptione christi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 33 de modo et ordine conceptionis christi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 34 de perfectione prolis conceptae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 35 De Nativitate Christi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 36 de manifestatione christi nati

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 37 de circumcisione christi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 38 de baptismo quo christus baptizatus est

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 39 de baptizatione christi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 40 de modo conversationis ipsius

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 41 de tentatione christi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 42 de doctrina christi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 43 de miraculis a christo factis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 44 de singulis miraculorum speciebus

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 45 de transfiguratione christi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 46 De Passione Christi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Articulus 11

 Articulus 12

 Quaestio 47 de causa efficiente passionis christi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 48 de effectu passionis christi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 49 de ipsis effectibus passionis christi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 50 De Morte Christi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 51 de sepultura christi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 52 de descensu christi ad inferos

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 53 De Resurrectione Christi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 54 de qualitate christi resurgentis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 55 de manifestatione resurrectionis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 56 de causalitate resurrectionis christi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Quaestio 57 de ascensione christi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 58 de sessione christi ad dexteram patris

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 59 de iudiciaria potestate christi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 60 Quid Sit Sacramentum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 61 de necessitate sacramentorum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 62 de effectu sacramentorum principali, qui est gratia

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 63 de alio effectu sacramentorum, qui est character

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 64 de causis sacramentorum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Quaestio 65 de numero sacramentorum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 66 De Baptismo

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Articulus 11

 Articulus 12

 Quaestio 67 de ministris per quos traditur sacramentum baptismi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 68 de suscipientibus baptismum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Articulus 11

 Articulus 12

 Quaestio 69 de effectibus baptismi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Quaestio 70 de circumcisione

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 71 de praeparatoriis quae simul currunt cum baptismo

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 72 De Sacramento Confirmationis

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Articulus 11

 Articulus 12

 Quaestio 73 De Sacramento Eucharistiae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 74 de materia huius sacramenti

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 75 de conversione panis et vini in corpus et sanguinem christi

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 76 de modo quo christus existit in hoc sacramento

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 77 de accidentibus remanentibus in hoc sacramento

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 78 de forma huius sacramenti

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 79 de effectibus huius sacramenti

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Quaestio 80 de usu sive sumptione huius sacramenti

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Articulus 11

 Articulus 12

 Quaestio 81 de usu huius sacramenti quo christus usus est in prima sui institutione

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 82 de ministro huius sacramenti

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Quaestio 83 de ritu huius sacramenti

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 84 De Sacramento Poenetentiae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Articulus 7

 Articulus 8

 Articulus 9

 Articulus 10

 Quaestio 85 de poenitentia secundum quod est virtus

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 86 de effectu poenitentiae

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 87 de remissione venialium peccatorum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 88 de reditu peccatorum post poenitentiam dimissorum

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Quaestio 89 de recuperatione virtutum per poenitentiam

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

 Articulus 5

 Articulus 6

 Quaestio 90 de partibus poenitentiae in generali

 Articulus 1

 Articulus 2

 Articulus 3

 Articulus 4

Article 3. Whether religious are bound to manual labor?

Objection 1: It would seem that religious are bound to manual labor. For religious are not exempt from the observance of precepts. Now manual labor is a matter of precept according to 1 Thess. 4:11, "Work with your own hands as we commanded you"; wherefore Augustine says (De oper. Monach. xxx): "But who can allow these insolent men," namely religious that do no work, of whom he is speaking there, "who disregard the most salutary admonishment of the Apostle, not merely to be borne with as being weaker than others, but even to preach as though they were holier than others." Therefore it would seem that religious are bound to manual labor.

Objection 2: Further, a gloss on 2 Thess. 3:10, "If any man will not work, neither let him eat," says: "Some say that this command of the Apostle refers to spiritual works, and not to the bodily labor of the farmer or craftsman"; and further on: "But it is useless for them to try to hide from themselves and from others the fact that they are unwilling not only to fulfil, but even to understand the useful admonishments of charity"; and again: "He wishes God's servants to make a living by working with their bodies." Now religious especially are called servants of God, because they give themselves entirely to the service of God, as Dionysius asserts (Eccl. Hier. vi). Therefore it would seem that they are bound to manual labor.

Objection 3: Further, Augustine says (De oper. Monach. xvii): "I would fain know how they would occupy themselves, who are unwilling to work with their body. We occupy our time, say they, with prayers, psalms, reading, and the word of God." Yet these things are no excuse, and he proves this, as regards each in particular. For in the first place, as to prayer, he says: "One prayer of the obedient man is sooner granted than ten thousand prayers of the contemptuous": meaning that those are contemptuous and unworthy to be heard who work not with their hands. Secondly, as to the divine praises he adds: "Even while working with their hands they can easily sing hymns to God." Thirdly, with regard to reading, he goes on to say: "Those who say they are occupied in reading, do they not find there what the Apostle commanded? What sort of perverseness is this, to wish to read but not to obey what one reads?" Fourthly, he adds in reference to preaching : "If one has to speak, and is so busy that he cannot spare time for manual work, can all in the monastery do this? And since all cannot do this, why should all make this a pretext for being exempt? And even if all were able, they should do so by turns, not only so that the others may be occupied in other works, but also because it suffices that one speak while many listen." Therefore it would seem that religious should not desist from manual labor on account of such like spiritual works to which they devote themselves.

Objection 4: Further, a gloss on Lk. 12:33, "Sell what you possess," says: "Not only give your clothes to the poor, but sell what you possess, that having once for all renounced all your possessions for the Lord's sake, you may henceforth work with the labor of your hands, so as to have wherewith to live or to give alms." Now it belongs properly to religious to renounce all they have. Therefore it would seem likewise to belong to them to live and give alms through the labor of their hands.

Objection 5: Further, religious especially would seem to be bound to imitate the life of the apostles, since they profess the state of perfection. Now the apostles worked with their own hands, according to 1 Cor. 4:12: "We labor, working with our own hands." Therefore it would seem that religious are bound to manual labor.

On the contrary, Those precepts that are commonly enjoined upon all are equally binding on religious and seculars. But the precept of manual labor is enjoined upon all in common, as appears from 2 Thess. 3:6, "Withdraw yourselves from every brother walking disorderly," etc. (for by brother he signifies every Christian, according to 1 Cor. 7:12, "If any brother have a wife that believeth not"). Now it is written in the same passage (2 Thess. 3:10): "If any man will not work, neither let him eat." Therefore religious are not bound to manual labor any more than seculars are.

I answer that, Manual labor is directed to four things. First and principally to obtain food; wherefore it was said to the first man (Gn. 3:19): "In the sweat of thy face shalt thou eat bread," and it is written (Ps. 127:2): "For thou shalt eat the labors of thy hands." Secondly, it is directed to the removal of idleness whence arise many evils; hence it is written (Ecclus. 33:28,29): "Send" thy slave "to work, that he be not idle, for idleness hath taught much evil." Thirdly, it is directed to the curbing of concupiscence, inasmuch as it is a means of afflicting the body; hence it is written (2 Cor. 6:5,6): "In labors, in watchings, in fastings, in chastity." Fourthly, it is directed to almsgiving, wherefore it is written (Eph. 4:28): "He that stole, let him now steal no more; but rather let him labor, working with his hands the thing which is good, that he may have something to give to him that suffereth need." Accordingly, in so far as manual labor is directed to obtaining food, it comes under a necessity of precept in so far as it is necessary for that end: since that which is directed to an end derives its necessity from that end, being, in effect, so far necessary as the end cannot be obtained without it. Consequently he who has no other means of livelihood is bound to work with his hands, whatever his condition may be. This is signified by the words of the Apostle: "If any man will not work, neither let him eat," as though to say: "The necessity of manual labor is the necessity of meat." So that if one could live without eating, one would not be bound to work with one's hands. The same applies to those who have no other lawful means of livelihood: since a man is understood to be unable to do what he cannot do lawfully. Wherefore we find that the Apostle prescribed manual labor merely as a remedy for the sin of those who gained their livelihood by unlawful means. For the Apostle ordered manual labor first of all in order to avoid theft, as appears from Eph. 4:28, "He that stole, let him now steal no more; but rather let him labor, working with his hands." Secondly, to avoid the coveting of others' property, wherefore it is written (1 Thess. 4:11): "Work with your own hands, as we commanded you, and that you walk honestly towards them that are without." Thirdly, to avoid the discreditable pursuits whereby some seek a livelihood. Hence he says (2 Thess. 3:10-12): "When we were with you, this we declared to you: that if any man will not work, neither let him eat. For we have heard that there are some among you who walk disorderly, working not at all, but curiously meddling" (namely, as a gloss explains it, "who make a living by meddling in unlawful things). Now we charge them that are such, and beseech them . . . that working with silence, they would eat their own bread." Hence Jerome states (Super epist. ad Galat. ) that the Apostle said this "not so much in his capacity of teacher as on account of the faults of the people."

It must, however, be observed that under manual labor are comprised all those human occupations whereby man can lawfully gain a livelihood, whether by using his hands, his feet, or his tongue. For watchmen, couriers, and such like who live by their labor, are understood to live by their handiwork: because, since the hand is "the organ of organs" , handiwork denotes all kinds of work, whereby a man may lawfully gain a livelihood.

In so far as manual labor is directed to the removal of idleness, or the affliction of the body, it does not come under a necessity of precept if we consider it in itself, since there are many other means besides manual labor of afflicting the body or of removing idleness: for the flesh is afflicted by fastings and watchings, and idleness is removed by meditation on the Holy Scriptures and by the divine praises. Hence a gloss on Ps. 118:82, "My eyes have failed for Thy word," says: "He is not idle who meditates only on God's word; nor is he who works abroad any better than he who devotes himself to the study of knowing the truth." Consequently for these reasons religious are not bound to manual labor, as neither are seculars, except when they are so bound by the statutes of their order. Thus Jerome says (Ep. cxxv ad Rustic Monach.): "The Egyptian monasteries are wont to admit none unless they work or labor, not so much for the necessities of life, as for the welfare of the soul, lest it be led astray by wicked thoughts." But in so far as manual labor is directed to almsgiving, it does not come under the necessity of precept, save perchance in some particular case, when a man is under an obligation to give alms, and has no other means of having the wherewithal to assist the poor: for in such a case religious would be bound as well as seculars to do manual labor.

Reply to Objection 1: This command of the Apostle is of natural law: wherefore a gloss on 2 Thess. 3:6, "That you withdraw yourselves from every brother walking disorderly," says, "otherwise than the natural order requires," and he is speaking of those who abstained from manual labor. Hence nature has provided man with hands instead of arms and clothes, with which she has provided other animals, in order that with his hands he may obtain these and all other necessaries. Hence it is clear that this precept, even as all the precepts of the natural law, is binding on both religious and seculars alike. Yet not everyone sins that works not with his hands, because those precepts of the natural law which regard the good of the many are not binding on each individual, but it suffices that one person apply himself to this business and another to that; for instance, that some be craftsmen, others husbandmen, others judges, and others teachers, and so forth, according to the words of the Apostle (1 Cor. 12:17), "If the whole body were the eye, where would be the hearing? If the whole were the hearing, where would be the smelling?"

Reply to Objection 2: This gloss is taken from Augustine's De operibus Monachorum, cap. 21, where he speaks against certain monks who declared it to be unlawful for the servants of God to work with their hands, on account of our Lord's saying (Mt. 6:25): "Be not solicitous for your life, what you shall eat." Nevertheless his words do not imply that religious are bound to work with their hands, if they have other means of livelihood. This is clear from his adding: "He wishes the servants of God to make a living by working with their bodies." Now this does not apply to religious any more than to seculars, which is evident for two reasons. First, on account of the way in which the Apostle expresses himself, by saying: "That you withdraw yourselves from every brother walking disorderly." For he calls all Christians brothers, since at that time religious orders were not as yet founded. Secondly, because religious have no other obligations than what seculars have, except as required by the rule they profess: wherefore if their rule contain nothing about manual labor, religious are not otherwise bound to manual labor than seculars are.

Reply to Objection 3: A man may devote himself in two ways to all the spiritual works mentioned by Augustine in the passage quoted: in one way with a view to the common good, in another with a view to his private advantage. Accordingly those who devote themselves publicly to the aforesaid spiritual works are thereby exempt from manual labor for two reasons: first, because it behooves them to be occupied exclusively with such like works; secondly, because those who devote themselves to such works have a claim to be supported by those for whose advantage they work.

On the other hand, those who devote themselves to such works not publicly but privately as it were, ought not on that account to be exempt from manual labor, nor have they a claim to be supported by the offerings of the faithful, and it is of these that Augustine is speaking. For when he says: "They can sing hymns to God even while working with their hands; like the craftsmen who give tongue to fable telling without withdrawing their hands from their work," it is clear that he cannot refer to those who sing the canonical hours in the church, but to those who tell psalms or hymns as private prayers. Likewise what he says of reading and prayer is to be referred to the private prayer and reading which even lay people do at times, and not to those who perform public prayers in the church, or give public lectures in the schools. Hence he does not say: "Those who say they are occupied in teaching and instructing," but: "Those who say they are occupied in reading." Again he speaks of that preaching which is addressed, not publicly to the people, but to one or a few in particular by way of private admonishment. Hence he says expressly: "If one has to speak." For according to a gloss on 1 Cor. 2:4, "Speech is addressed privately, preaching to many."

Reply to Objection 4: Those who despise all for God's sake are bound to work with their hands, when they have no other means of livelihood, or of almsgiving (should the case occur where almsgiving were a matter of precept), but not otherwise, as stated in the Article. It is in this sense that the gloss quoted is to be understood.

Reply to Objection 5: That the apostles worked with their hands was sometimes a matter of necessity, sometimes a work of supererogation. It was of necessity when they failed to receive a livelihood from others. Hence a gloss on 1 Cor. 4:12, "We labor, working with our own hands," adds, "because no man giveth to us." It was supererogation, as appears from 1 Cor. 9:12, where the Apostle says that he did not use the power he had of living by the Gospel. The Apostle had recourse to this supererogation for three motives. First, in order to deprive the false apostles of the pretext for preaching, for they preached merely for a temporal advantage; hence he says (2 Cor. 11:12): "But what I do, that I will do that I may cut off the occasion from them," etc. Secondly, in order to avoid burdening those to whom he preached; hence he says (2 Cor. 12:13): "What is there that you have had less than the other churches, but that I myself was not burthensome to you?" Thirdly, in order to give an example of work to the idle; hence he says (2 Thess. 3:8,9): "We worked night and day . . . that we might give ourselves a pattern unto you, to imitate us." However, the Apostle did not do this in places like Athens where he had facilities for preaching daily, as Augustine observes (De oper. Monach. xviii). Yet religious are not for this reason bound to imitate the Apostle in this matter, since they are not bound to all works of supererogation: wherefore neither did the other apostles work with their hands.

Articulus 3

Argumentum 1

Ad tertium sic proceditur. Videtur quod religiosi manibus operari teneantur. Non enim excusantur religiosi ab observantia praeceptorum. Sed operari manibus est in praecepto, secundum illud I ad Thess. IV, operemini manibus vestris, sicut praecepimus vobis.

Unde et Augustinus, in libro de operibus monach., dicit, ceterum quis ferat homines contumaces, idest religiosos non operantes, de quibus ibi loquitur, saluberrimis apostoli monitis resistentes, non sicut infirmiores tolerari, sed sicut sanctiores praedicari? ergo videtur quod religiosi teneantur manibus operari.

Argumentum 2

Praeterea, II ad Thess. III, super illud, si quis non vult operari, nec manducet, dicit Glossa, dicunt quidam de operibus spiritualibus hoc apostolum praecepisse non de opere corporali, in quo agricolae vel opifices laborant; et infra, sed superfluo conantur et sibi et ceteris caliginem adducere, ut quod utiliter caritas monet, non solum facere nolint, sed nec etiam intelligere; et infra, vult servos dei corporaliter operari unde vivant.

Sed praecipue religiosi servi dei nominantur, utpote se totaliter divino servitio mancipantes, sicut patet per dionysium, VI cap. Eccles. Hier..

Ergo videtur quod teneantur manibus operari.

Argumentum 3

Praeterea, Augustinus dicit, in libro de operibus monach., quid agant qui operari corporaliter nolunt, scire desidero.

Orationibus, inquiunt, et Psalmis, et lectionibus et verbo dei.

Sed quod per ista non excusentur, ostendit per singula.

Nam primo, de oratione dicit, citius exauditur una obedientis oratio quam decem millia contemptoris, illos contemptores intelligens et indignos exaudiri, qui manibus non operantur.

Secundo, de divinis laudibus subdit, cantica vero divina cantare etiam manibus operantes facile possunt.

Tertio, subiungit de lectione, qui autem se dicunt vacare lectioni, nonne illic inveniunt quod praecipit apostolus? quae est ergo ista perversitas, lectioni nolle obtemperare, dum vult ei vacare? quarto, subiungit de praedicatione, si autem alicui sermo erogandus est, et ita occupat ut manibus operari non vacet, nunquid hoc omnes in monasterio possunt? quando ergo non omnes possunt, cur sub hoc obtentu omnes vacare volunt? quanquam, si omnes possent, vicissitudine facere deberent, non solum ut ceteri necessariis operibus occuparentur, sed etiam quia sufficit ut multis audientibus unus loquatur.

Ergo videtur quod religiosi non debent cessare ab opere manuali propter huiusmodi opera spiritualia quibus vacant.

Argumentum 4

Praeterea, Luc. XII, super illud, vendite quae possidetis etc., dicit Glossa, non tantum cibos vestros communicate pauperibus, sed etiam vendite possessiones vestras, ut, omnibus vestris semel pro domino spretis, postea labore manuum operemini unde vivatis vel eleemosynam faciatis.

Sed ad religiosos pertinet proprie omnia sua relinquere. Ergo videtur quod etiam eorum sit de labore manuum suarum vivere et eleemosynas facere.

Argumentum 5

Praeterea, religiosi praecipue videntur teneri apostolorum vitam imitari, quia statum perfectionis profitentur.

Sed apostoli manibus propriis laborabant, secundum illud I ad Cor. IV, laboramus operantes manibus nostris.

Ergo videtur quod religiosi teneantur manibus operari.

Sed Contra

Sed contra, ad praecepta observanda quae communiter omnibus proponuntur, eodem modo tenentur religiosi et saeculares.

Sed praeceptum de opere manuali communiter omnibus proponitur, ut patet II ad Thess. III, subtrahatis vos ab omni fratre ambulante inordinate, etc. (fratrem autem nominat quemlibet christianum, sicut et I ad Cor. VII, si quis frater habet uxorem infidelem, etc.); et ibidem dicitur, si quis non vult operari, nec manducet.

Non ergo religiosi magis tenentur manibus operari quam saeculares.

Corpus

Respondeo dicendum quod labor manualis ad quatuor ordinatur.

Primo quidem, et principaliter, ad victum quaerendum.

Unde primo homini dictum est, in sudore vultus tui vesceris pane tuo.

Et in Psalmo, labores manuum tuarum quia manducabis, etc..

Secundo, ordinatur ad tollendum otium, ex quo multa mala oriuntur.

Unde dicitur Eccli. XXXIII, mittes servum in operationem, ne vacet, multam enim malitiam docuit otiositas.

Tertio, ordinatur ad concupiscentiae refrenationem, inquantum per hoc maceratur corpus.

Unde II ad Cor. VI, dicitur, in laboribus, in ieiuniis, in vigiliis, in castitate.

Quarto autem, ordinatur ad eleemosynas faciendas.

Unde dicitur, ad Ephes. IV, qui furabatur, iam non furetur, magis autem laboret, operando manibus suis quod bonum est, ut habeat unde tribuat necessitatem patienti.

Secundum ergo quod labor manualis ordinatur ad victum quaerendum, cadit sub necessitate praecepti prout est necessarium ad talem finem, quod enim ordinatur ad finem, a fine necessitatem habet; ut scilicet in tantum sit necessarium in quantum sine eo finis esse non potest. Et ideo qui non habet aliunde unde possit vivere, tenetur manibus operari, cuiuscumque sit conditionis.

Et hoc significant verba apostoli dicentis, qui non vult operari, nec manducet, quasi diceret, ea necessitate tenetur aliquis ad manibus operandum, qua tenetur ad manducandum.

Unde si quis absque manducatione posset vitam transigere, non teneretur manibus operari. Et eadem ratio est de illis qui habent alias unde licite vivere possint. Non enim intelligitur aliquis posse facere quod non licite facere potest. Unde et apostolus non invenitur opus manuum praecepisse nisi ad excludendum peccatum eorum qui illicite victum acquirebant. Nam primo quidem praecepit apostolus opus manuale ad evitandum furtum, ut patet ad Ephes. IV, qui furabatur, iam non furetur, magis autem laboret operando manibus suis.

Secundo, ad vitandum cupiditatem alienarum rerum, unde dicit, I ad Thess. IV, operemini manibus vestris, sicut praecepimus vobis, ut honeste ambuletis ad illos qui foris sunt.

Tertio, ad evitandum turpia negotia, ex quibus aliqui victum acquirunt, unde II ad Thess. III, dicit, cum essemus apud vos, hoc denuntiabamus vobis, quoniam si quis non vult operari, non manducet. Audivimus enim quosdam inter vos ambulare inquiete, nihil operantes, sed curiose agentes, Glossa, qui foeda cura necessaria sibi provident.

His autem qui huiusmodi sunt, denuntiamus et obsecramus ut cum silentio operantes panem suum manducent.

Unde Hieronymus dicit, super Epist. Ad Galat., quod apostolus hoc dixit non tam officio docentis quam vitio gentis.

Sciendum tamen quod sub opere manuali intelliguntur omnia humana officia ex quibus homines licite victum lucrantur, sive manibus, sive pedibus, sive lingua fiant, vigiles enim et cursores, et alia huiusmodi de suo labore viventes, intelliguntur de operibus manuum vivere. Quia enim manus est organum organorum, per opus manuum omnis operatio intelligitur de qua aliquis potest licite victum lucrari.

Secundum autem quod opus manuale ordinatur ad otium tollendum, vel ad corporis macerationem, non cadit sub necessitate praecepti secundum se consideratum, quia multis aliis modis potest vel caro macerari, vel etiam otium tolli, quam per opus manuale. Maceratur enim caro per ieiunia et vigilias. Et otium tollitur per meditationes sanctarum Scripturarum et laudes divinas, unde super illud Psalmi, defecerunt oculi mei in eloquium tuum, dicit Glossa, non est otiosus qui verbo dei tantum studet, nec pluris est qui extra operatur quam qui studium cognoscendae veritatis exercet.

Et ideo propter has causas religiosi non tenentur ad opera manualia, sicut nec saeculares, nisi forte ad haec per statuta sui ordinis obligentur; sicut Hieronymus dicit, in epistola ad rusticum monachum, Aegyptiorum monasteria hunc tenent morem, ut nullum absque opere aut labore suscipiant, non tam propter victus necessitatem quam propter animae salutem, ne vagentur perniciosis cogitationibus.

Inquantum vero opus manuale ordinatur ad eleemosynas faciendas, non cadit sub necessitate praecepti, nisi forte in aliquo casu in quo ex necessitate aliquis eleemosynas facere teneretur, et non posset alias habere unde pauperibus subveniret. In quo casu obligarentur similiter religiosi et saeculares ad opera manualia exequenda.

Ad 1

Ad primum ergo dicendum quod illud praeceptum quod ab apostolo proponitur, est de iure naturali.

Unde super illud II ad Thess. III ut subtrahatis vos ab omni fratre inordinate ambulante, dicit Glossa, aliter quam ordo naturae exigit, loquitur autem ibi de his qui ab opere manuali cessabant.

Unde et natura manus homini dedit loco armorum et tegumentorum, quae aliis animalibus tribuit, ut scilicet per manus haec et omnia necessaria conquirant. Ex quo patet quod communiter ad hoc praeceptum tenentur et religiosi et saeculares, sicut ad omnia alia legis naturalis praecepta. Non tamen peccant quicumque manibus non operantur. Quia ad illa praecepta legis naturae quae pertinent ad bonum multorum, non tenentur singuli, sed sufficit quod unus vacet huic officio, alius alii, puta quod quidam sint opifices, quidam agricolae, quidam iudices, quidam doctores, et sic de aliis; secundum illud apostoli, I ad Cor. XII.

Si totum corpus oculus, ubi auditus? et si totum auditus, ubi odoratus?

Ad 2

Ad secundum dicendum quod Glossa illa sumitur ab Augustino, in libro de operibus monach., in quo loquitur contra monachos quosdam qui dicebant non esse licitum servis dei manibus operari, propter hoc quod dominus dicit, Matth. VI, nolite solliciti esse animae vestrae, quid manducetis.

Nec tamen per haec verba inducitur necessitas religiosis manibus operandi, si habent aliunde unde vivere possint.

Quod patet per hoc quod subdit, vult servos dei corporaliter operari unde vivant.

Hoc autem non magis pertinet ad religiosos quam ad saeculares.

Quod patet ex duobus. Primo quidem, ex ipso modo loquendi quo apostolus utitur, dicens, subtrahatis vos ab omni fratre ambulante inordinate.

Fratres enim omnes christianos vocat, nondum enim erant tunc temporis religiones institutae. Secundo, quia religiosi non tenentur ad alia quam saeculares nisi propter regulae professionem. Et ideo, si in statutis regulae non contineatur aliquid de opere manuali, non tenentur aliter ad operandum manibus religiosi quam saeculares.

Ad 3

Ad tertium dicendum quod illis operibus spiritualibus quae ibi tangit Augustinus, potest aliquis vocare dupliciter, uno modo, quasi deserviens utilitati communi; alio modo, quasi insistens utilitati privatae. Illi ergo qui praedictis spiritualibus operibus publice vacant, excusantur per huiusmodi opera spiritualia ab opere manuali, duplici ratione. Primo quidem, quia oportet eos totaliter esse occupatos circa huiusmodi opera.

Secundo, quia huiusmodi opera exercentibus debetur subministratio victus ab his quorum utilitati deserviunt. Illi vero qui praedictis operibus non quasi publicis, sed quasi privatis vacant, nec oportet quod per huiusmodi opera a manualibus operibus abstrahantur, nec etiam fit eis debitum ut de stipendiis fidelium vivant.

Et de talibus loquitur Augustinus. Quod enim dicit, cantica divina decantare manibus operantes possunt, exemplo opificum, qui fabulis linguas dant cum tamen manus ab opere non recedant, manifestum est quod non potest intelligi de his qui horas canonicas in ecclesia decantant; sed intelligitur de his qui Psalmos vel hymnos dicunt quasi privatas orationes.

Similiter quod dicit de lectione et oratione, referendum est ad orationes et lectiones privatas, quas etiam laici interdum faciunt, non autem ad illos qui publicas orationes in ecclesia faciunt, vel etiam publicas lectiones in scholis legunt.

Unde non dicit, qui dicunt se vacare doctrinae vel instructioni, sed, qui dicunt se vacare lectioni.

Similiter autem de praedicatione loquitur, non quae fit publice ad populum, sed quae specialiter fit ad unum vel paucos per modum privatae admonitionis.

Unde signanter dicit, si alicui sermo erogandus est, nam, sicut Glossa dicit, I ad Cor. II, sermo est qui privatim fit, praedicatio quae fit in communi.

Ad 4

Ad quartum dicendum quod illi qui omnia propter deum spernunt, tenentur manibus operari quando non habent alias unde vivant, vel unde eleemosynas faciant in casu in quo facere eleemosynam cadit sub praecepto, non autem aliter, ut dictum est.

Et secundum hoc loquitur Glossa inducta.

Ad 5

Ad quintum dicendum quod hoc quod apostoli manibus laboraverunt, quandoque quidem fuit necessitatis, quandoque vero supererogationis. Necessitatis quidem, quando ab aliis victum invenire non poterant, unde super illud I ad Cor. IV, laboramus operantes manibus nostris, dicit Glossa, quia nemo dat nobis.

Supererogationis autem, ut patet per id quod habetur I ad Cor. IX, ubi dicit apostolus quod non usus est potestate quam habebat vivendi de evangelio.

Hac autem supererogatione utebatur apostolus tribus de causis.

Primo quidem, ut occasionem praedicandi auferret pseudoapostolis, qui propter sola temporalia praedicabant.

Unde dicit, II ad Cor. XI, quod autem facio, et faciam, ut amputem eorum occasionem, etc..

Secundo, ad evitandum gravamen eorum quibus praedicabat.

Unde dicit, II ad Cor. XII, quid minus habuistis prae ceteris ecclesiis, nisi quod ego ipse non gravavi vos? tertio, ad dandum exemplum operandi otiosis.

Unde II ad Thess. III, dicit, nocte et die operantes, ut formam daremus vobis ad imitandum nos.

Quod tamen apostolus non faciebat in locis in quibus habebat facultatem quotidie praedicandi, sicut Athenis, ut Augustinus dicit, in libro de operibus monachorum.

Non autem propter hoc religiosi tenentur apostolum in hoc imitari, cum non teneantur ad omnes supererogationes.

Unde nec alii apostoli manibus operabantur.