CAPUT IV.

De hujus sacrificii veritate.

Tandem videndum est de hujus sacrificii veritate. Hoc enim solum in se continet sacrificii veritatem, non quod alia sacrificia falsa fuerunt, sed quia alia sunt umbra, et istud non umbram, sed veritatem habet veri sacrificii. Ad Hebr. x, 1 : Umbram habens lex futurorum bonorum, non ipsam imaginem rerum. Imago enim sacrificii in ipso vero sacrificio quiescit: quia hoc quod in signo visibili per similitudinem repraesentat, interius ad plenam aequalitatem producit et perficit in gratia. Et hanc imaginem plenae aequalitatis non habebant sacrificia aliqua vel sacramenta veteris legis : quia etiam illud quod umbroso figurabant, non efficiebant per causalitatem : veritas enim multiplex est secundum multiplicationem suorum oppositorum : opponitur enim veritas falso : et sic veritatem habent omnia Veteris et Novi Testamenti sacrificia, et falsa sunt idolorum sacrificia. I ad Corinth. x, 19 et 20 : Quid ergo? dico quod idolis immolatum sit aliquid, aut quod idolum sit aliquid ? Sed quae immolant Gentes, daemoniis immolant, et non Deo. Nolo autem vos socios fieri daemoniorum. Ac si dicat : Falsus deus est idolum, falsum sacrificium quod idolo immolatum est: et ideo non dico, quod idolum sit aliquid, aut quod idolo immolatum sit aliquid : quia falsum, nihil, et non verum idem sunt.

Hoc autem modo loquendo illud sacri- ficium cum omnibus divinis sacrificiis communem habet veritatem. Opponitur etiam verum impuro permixto cum natura aliena, sicut dicimus verum aurum, quod veritatem naturae auri habet, et alii metallo non est admixtum. Et sic istud sacrificium verius est omni sacrificio : quia in se nihil nisi sacrum habet admixtum : alia autem sacrificia in se habebant quae sanctitatis et gratiae non erant receptibilia, sicut sunt carnes ovium et taurorum et hircorum et avium et aliorum similium. Ad Hebr. X, 1 : Eisdem ipsis hostiis, quas offerunt indesinenter, numquam potest accedentes perfectos facere. Psal. xlix, 13 : Numquid manducabo carnes taurorum, aut sanguinem hircorum potabo ?

In isto autem sacrificio totum est sanctum, sicut ipse dicit, Levit. XIX, 2 : Sancti estote, quoniam ego sanctus sum, Dominus Deus vester. Non enim, sicut jam dictum est, sanctificat nos de sanguine vitulorum, sed de suo sanctificat nos et in suo. Haec est veritas de qua dicitur, Joan. XVII, 17 : Sanctifica eos in veritate : sermo tuus veritas est. Sermo autem ille fuit quo veritatem sacrificii instituit. Psal. l, 8 : Ecce enim veritatem dilexisti. Veritas etiam opponitur apparenti et non existenti, sicut umbra apparens similitudo est corporis et veritatem illius nullam in se habens. Et sic sacramenta et sacrificia legalia umbra fuerunt, veritatem nullam exhibentia. Istud autem solum est sacrificium veritatis : quia omne id quod signat, abundanter causat et continet in seipso per gratiam corporis et sanguinis Domini nostri Jesu Christi. Haec autem dicimus de his quae essentialiter fuerunt in sacrificiis veteris legis, sicut agnus immolatus, et sicut hircus, aut vitulus immolatus, aut similago, vel oleum, vel vinum, vel sal, vel aliud hujusmodi. Quia tamen haec ad tempus instituta erant a Deo, donec corrigerentur per verum sacrificium, ideo fides offerentium et devotio et obedientia multa meruerunt apud Deum, quae ab ipsa re sacrificata non efficiebantur. Unde, ad Hebr.IX, 1, talia sacrificia dicuntur justificationes culturae, et sanctum saeculare, quod aliquando finito suo proprio saeculo quo datura erant, erunt in melius corrigenda. Ad Hebr.IX, 9 et 10 : Munera et hostiae offeruntur, quae non possunt juxta conscientiam perfectum facere servientem, solummodo in cibis, et in potibus, et variis baptismatibus, et justitiis carnis, usque ad tempus correctionis impositis. De hac veritate quam solum habet inter sacrificia, dicitur, Joan. VIII, 31 et 32 : Si vos manseritis in sermone meo, vere discipuli mei eritis, et cognoscetis veritatem, et veritas liberabit vos. Quia in hoc solo veritas omnes liberans invenitur, eo quod abundanter sacrat, sicut ostendit: et ideo ipse qui nostrum sacrificium est, pontifex, dicit, Joan. XIV, 6, sic : Ego sum via, et veritas, et vita : quia ipse est via in sacrificii signo, veritas autem in contento, et vita in exhibito : quia sacrificium exhibet vitam per gratiam quam efficit in nobis. Est ergo via signando veritatem in sacrificiis specie. Est veritas per seipsum in sacramenti sanctitate. Est vita per gratiam in sacramenti virtute. His et similibus de causis nullum umquam sacrificium perfecte Deo placuit, nisi istud. Isa. I, 11 : Quo mihi multitudinem victimarum vestrarum, dicit Dominus? Plenus sum. Holocausta arietum, et adipem pinguium, et sanguinem vitu-

orum, et agnorum, et hircorum, nolui. Glossa Interlinearis dicit ibidem : " Numquam volui. " Psal. XXXIX, 7 et seq. : Sacrificium et oblationem noluisti, aures, obedientiae scilicet, perfecisti mihi. Holocaustum et pro peccato non postulasti : tunc dixi : Ecce venio. In capite libri scriptum est de me, ut facerem voluntatem tuam. Deus meus, volui, etc. Ac si dicat: Illa propter imperfectionem suam non placent quae secundum legem offeruntur : et ideo ego aures patulas habens ad obediendum in corpore quod tu aptasti mihi animatam et deitati unitum, venio in sacrificio mei corporis et sanguinis, totam tuam, o Pater, voluntatem in sanctificando homines et satisfaciendo pro ipsis perficiens, ut omnia vetera imperfecta in usum hujus efficacis sacrificii commutentur. Et per hunc modum arguit Apostolus, ad Hebr. x, 7 et seq., dicens : In capite libri scriptum est de me ut fadam, Deus, voluntatem tuam. Superius dicens : Quia hostias, et oblationes, et holocautomata pro peccato noluisti, nec placita sunt tibi quae secundum legem offeruntur, tunc dixi: Ecce venio, ut faciam, Deus, voluntatem tuam: aufert primum, ut sequens statuat. Ad Hebr. VII, 18 et 19 : Reprobatio quidem fit praecedentis mandati, propter infirmitatem ejus et inutilitatem : nihil enim ad perfectum adduxit lex : introductio vero melioris spei, per quam proximamus ad Deum. Et ideo etiam Pater dixit de Filio, Matth. III, 17 : Hic est Filius meus dilectus, in quo mihi complacui. Et, Matth. XVII, 5 : Hic est Filius meus dilectus, in quo mihi bene complacui: ipsum audite. Quia ad placitum redemit Pater in sacrificio Filii de omni quam ad nos habuit offensa, recipiens sacrificium istud solum veritate plenissimum, et omni redundans perfectione. Nec ultra quaerit Propheta Michaeas, VI, 6 : Quid dignum offeram Domino ? Habemus enim sacrificium dignissimum et perfectissimum, quod pro omnibus debitis nostris, et pro his quae impetrare volumus, offeramus.