Liber de sacramento Eucharistiae.

 DISTINCTIO I.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT vi.

 DISTINCTIO II,

 TRACTATUS I.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 TRACTATUS II.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 TRACTATUS III.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 DISTINCTIO III. QUOMODO HOC SACRAMENTUM SIT IN GENERE

 TRACTATUS I.

 CAPUT i.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT vi.

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 TRACTATUS II.

 CAPUT i.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 TRACTATUS III.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 TRACTATUS IV.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 DISTINCTIO IV.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT vi.

 CAPUT VII.

 DISTINCTIO V.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 DISTINCTIO VI. QUOMODO HOC DONUM SIT IN GENERE SACRAMENTI?

 TRACTATUS I.

 CAPUT i.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 TRACTATUS II.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 TRACTATUS III.

 CAPUT UNICUM.

 TRACTATUS IV.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

CAPUT IV.

De doni hujus ad donantem conformitate.

Ex hoc autem donum illud tantam habet conformitatem ad donantem, ut in ipso donans ipsum totus sit et totus habeatur. Unde, Luc, XXII, 19, dicit : Hoc facite in meam commemorationem. Et, Apostolus, I ad Corinth. XI, 26 : Quotiescumque manducabitis panem hunc, et calicem bibetis, mortem Domini annuntiabitis donec veniat. Propter quod etiam donum istud memoriale abeuntis Domini vocatur : quia in ipso recordatio et repraesentatio Domini habetur : unde, Psal. cxxxvi, 6 : Adhaereat lingua faucibus meis, si non meminero tui. Faucibus enim lingua adhaeret, quando quaerit temporales faucium delectationes contemptis spiritualibus. Quando autem habet spirituales delectationes, jam non faucibus adhaeret. Et hoc effectu dicit David, quod si non recordatur in suo memoriali abeuntis Domini, lingua sua faucibus adhaeret: quia recordatione Domini non nisi faucibus retrahitur. Jerem. LI, 50 : Recordamini procul Domini, et Jerusalem ascendat super cor vestrum.

Sunt autem tria quorum facit hoc sacramentum recordationem, scilicet dulcissimae charitatis, in qua is qui in sacramento sumitur, animam pro nobis posuit, et se nobis in sacramento exhibuit : amarissimae passionis, quam pro nobis sustinuit : et transitus ex hoc mundo ad Patrem, per quem nobis in coelum ingressum construxit, reconciliationem nostri ad Patrem perfecit.

De prima dicitur, Eccli. xlix, 1 : Memoria Josiae in compositionem odoris facta opus pigmentarii. Josias interpretatur in quo est sacrificium et incensum Domini, et signat Christum, qui seipsum obtulit in igne charitatis, totus factus incensum Domini in odorem suavitatis, sicut opus pigmentarii, qui pro nobis pigmenta confecit suavilatis et sanitatis, sicut dicitur, Eccli. XXXVIII, 7. Et in hujus rei memoriam devotamus ad aram hoc sacrificium venerandi corporis et pretiosi sanguinis Domini nostri Jesu Christi. Osee, XIV, 8 : Memoriale ejus sicut vinum Libani. Vinum enim illud valde odoriferum, et in omni suavitate flagrans, et dulce ad gustum, et valde rubicundum : quae omnia dilectionem Domini signant omni odore virtutis flagrantem, et dulcissimam omnium cordibus fidelium, et in omni corde laetitiam generantem, et judicio dilectionis maxime in effusione sanguinis nobis demonstratam : quia sicut dicitur, Cantic. viii, 6 : Fortis est ut mors dilectio. Et ideo, Eccli. xlix, 2, dicitur : In omni ore quasi mel indulcabitur ejus memoria, et sicut musica in convivio vini. Hoc enim melos musicum est in jubilo cordis, et vinum oris ad reamandum, et inflammans in affectu dilectionis, et stringens nobis dilectum in amplexibus intimae communionis : quorum amplexum duo brachia sunt : quia ex dilectione pro nobis passus est, et ex dilectione se nobis tradidit in sacramento. Unde beatus Bernardus : " Supra omnia te milii reddit amabilem, Domine Jesu, calix quem bibisti, opus redemptionis. " Propter quod in recordatione hujus dicit sponsa, Cantic. 1, 12 : Fasciculus myrrhae dilectus meus mihi, inter ubera mea commorabitur, supple ad recordationem. Et statim, v. 13, subjungitur : Botrus cypri dilectus meus mihi in vineis Engaddi. Quia multiplicitas passionum Christi, et dilectio quae per vinum significatur, Christum nobis reddunt memorabilem ad amandum. Cyprum enim vinum valde est accendens et spiritus multiplicans dulces in amorem. Hic autem maxime deprehenditur in vino vinearum Engaddi, quod oculus solis ab antiquis est vocatum, et fons haedi interpretatur : quia ad litteram illuc sol recto radio respicit, et fontem petulantiae haedi, hoc est, vinum calidum amoris petulantiam perficiens ex loco illo manare facit, et in hac proprietate amoris sui sponsi recordationem facit.

Sic ergo memoriale est dulcissimae charitatis.

Est autem etiam memoriale amaris-

simae passionis, quam pro nobis sustinuit. Propter quod, Exod. XII, 8 et seq., lactucis agrestibus intincta caro, assa igni sumi praecipitur, ut memoria passionis sit ex succo amaro, et memoria charitatis ex igne : nec crudum quid, nec coctum aqua sumitur, sed tantum assum igni. Crudum enim cor est, quod nulla decoctione pietatis et charitatis ab humore concupiscentiae est transmutatum. Elixum autem est aqua, quia aqua fervens concupiscentiae mundanae interius ab omni pietatis amore destituit. Elisa autem, sicut dicit Philosophus in IV Meteororum, intus sicca sunt, humiditate naturali destituta, et exterius humore aquae ferventis infusa. Assa autem igni intus sunt humida et exterius sicca sunt per propriae carnis mortificationem. Hoc est quod dicitur, Thren. III, 19 : Recordare paupertatis et transgressionis meae, absynthii et fellis. Paupertatis, inquam, qua omnibus spoliatus nudus sum suspensus : transgressionis, qua in sensu doloris omnes omnium passiones longe excessi. Thren. I,12 : 0 vos omnes qui transitis per viam, attendite, et videte si est dolor sicut dolor meus ! Absynthii et fellis, quibus commixtis cum aceto et hyssopo interius in gustu sum amaricatus. Et respondet pro omnibus Jeremias, Thren. iii, 20 : Memoria memor ero,et tabescet in me anima mea. Isa .XLIII, 26: Reduc me in memoriam,et judicemur simul: narra si quid habes ut justificeris. Ac si dicat : Compara passiones tuas in doloribus, et paupertatem et amaritudinem ad meas, et judica me Deum nulli debitorem ad te hominem omnia debentem per compassionem, et tunc narra si quid habes quod comparari possit, et videbis quia nihil habes nisi ut diligas, et gratias agas. Job, IX, 3 : Si voluerit contendere cum eo, non poterit ei respondere unum pro mille.

Sic ergo est memoriale passionis.

Est etiam memoriale Domini abeuntis, qui dicit, Joan. XIV, 2 : Si quo minusdixissem vobis : Quia vado parare vobis locum : et ideo eamdem quam pro

nobis obtulit, frequentamus hostiam : quia per ipsius sanguinem introivit Jrsus pro nobis in sancta, et cum ipso habemus ingressum. Ad Hebr. IX, 11: Christus assistens pontifex futurorum bonorum. Et post pauca, v.12 : Sed per proprium. sanguinem introivit semel in sancta, aeterna redemptione inventa. Ad Roman. v, 2 : Per quem, scilicet Christum, et habemus accessum per fidem in gratiam istam in qua stamus, et gloriamur in spe gloriae filiorum Dei. Hoc attendens Paulus, ad Hebr. x, 19 et seq., dicit : Habentes itaque, fratres, fiduciam in introitu sanctorum in sanguine Christi, quam initiavit nobis viam novam et viventem per velamen, id est, carnem suam, et sacerdotem magnum super domum Dei: accedamus cum vero corde in plenitudine fidei, aspersi corda a con-

scientia mala, et abluti corpus aqua munda : teneamus spei nostrae confessionem indeclinabilem. Hoc est enim quod nulla umquam delere debet oblivio, quod pro nobis abiit, et sanguinem quo introivit ad hoc quod semper introire possimus, nobis frequentandum in devotione reliquit. Psal. CXXXVI, 5: Si oblitus fuero tui, Jerusalem, etc.

Sic igitur primum memoriale attendit ad amorem. Secundum aedificat ad fidei veritatem. Tertium autem mirabiliter elevat ad spei firmitatem. Unde, ad Hebr. VI, 18 et 19: Ut... fortissimum solatium habeamus, qui confugimus ad tenendam propositam spem, quam sicut anchoram habemus animae tutam ac firmam. Sicut enim anchora figitur navis, ita haec spes in nobis fluctuantem tutatur mentem, et exspectatione salutis tenet immobilem.

Haec ergo in ipso dono sunt consideranda, etc.