CANTICUM CANTICORUM.

Osculetur me osculo oris sul .

Hic commendatur Domina Angelorum a Salomone, . a reconciliatione Dei, et peccatorum. Unde merito templum pacis dicitur, in quo osculata est divinitas humanitatem. In quo templo misericordia et veritas obviaverunt sibi, justitia et pax osculatae sunt .

Cantic. I, 1 : Osculetur me osculo oris sui. Glossa : Incarnatione Filii, quae est praelibatio communicationis nostrae, et Dei. Unde Bernardus : " Sit os osculans, Verbum assumens : osculatum, caro quae assumitur : osculum vero, quod pariter ab osculante et osculato conficitur, persona ipsa ex utroque compacta, mediator Dei et hominum, homo Christus Jesus . Minime igitur mihi suspectus erit. Frater enim et caro mea est . Puto enim, spernere non poterit Christus os de ossibus suis, et carnem de carne sua . "

Item, Commendatur a pulchritudine, qua interius et exterius pollebat. Cantic.

I', 14 : Ecce tu pulchra es, amica mea, simplicitate cordis, et munditia operum. Oculi tui columbarum. Glossa: " Quibus Deum simpliciter intueris, et nihil aliud nisi ipsum quaeris. "

De pulchritudine Virginis nostrae sciendum, quod sicut Filius speciosissimus forma prae filiis hominum , ita ipsa pulcherrima inter filias, et filios hominum. Habuit enim pulchritudinem quae potuit esse in mortali corpore. Quod autem Evangelium nihil scribit de pulchritudine ejus, una potest esse causa, quod cum Domina nostra nobis posita sit in exemplum, et in speculum salvos faciendi, non vult eam a talibus laudari, quorum inordinatus appetitus, vel usus fuit multis, et est hodie causa pereundi. Alia causa est: sicut Angeli supremi a donis nobilioribus laudantur, et denominantur, et non ab inferioribus, quae tamen in ipsis esse non dubitantur: ita et beatissima Virgo donis spiritualibus plenissima, donis gratuitis nobilissima, ita occupat animos laudantium, quod bonorum corporalium obliviscuntur. Tamen pro infallibili regula debemus habere, qui eam diligimus, quod quidquid umquam bonitatis in aliquo sanctorum fuit, vel pulchritudinis, in ipsa hoc per excellentiam excreverit, et per ipsam in eos.

Item, Ipsa est lilium totius castitatis, et odoris. Cantic. II, 2 : Sicut Ulium inter spinas, etc. Glossa: " Quod pungitur spinis, candorem tamen retinens, et tunc majorem odorem effundens. " Numquid non fuit lilium nostrum inter spinas detrahentium ei et Filio ejus?

Nonne hic est faber filius Mariae ? etc. : et maxime quando stetit inter crucifixores juxta crucem apud. Filium .''

Item, Ipsa, est cellaria totius Trinitatis, quae de vino Spiritus sancti dat, et propinat, cui vult, et quantum vult, Unde et congratulando dicit, Cantic. II, 4 : Introduxit me rex in cellam vinariam. Glossa : " Id est, in Ecclesiam, in cujus unitate Spiritus sanctus solet clari, et accipi, " Vel, ceila vinaria, est caelum empyreum, ubi omnes inebriabuntur ab ubertate domus Dei , in quam introducta fuit a Rege in die assumptionis.

Cantic. II, 4 : Ordinavit in me charitatem : quam mihi excellentissime super omnes dedit. Quod sic probatur per Lucam, VII, 41 et seq., quaerenti Domino de duobus debitoribus, quorum unus debebat denarios quingentos, et alius quinquaginta. Non habentibus illis unde redderent, donavit utrisque. Quis ergo eum plus diligit ? Respondens Simon, dixit: aestimo quia is cui plus donavit, Sed beatissimae Virgini super omnes creaturas plus donatum est Ergo super omnes creaturas plus diligit.

Item, Deus dat omnibus affluenter , etc. : illuminans omnem hominem venientem in hunc mundum . Non tamen omnes recipiunt aequaliter. Cujus diversitatis duplex causa est. Una ex parte recipientis, quia alter altero capacior est, juxta illud Matthaei, xxv, 14 et 15 : Tradidit illis bona sua,... unicuique secundum propriam virtutem. Glossa : id est, capacitatem. Hanc autem capacitatem operatur humilitas vera, juxta illud Jacobi, IV, 6 : Humilibus dat gratiam. Ergo ubi major humilitas est, ibi major capacitas est. Sed ipsa super omnes humillima fuit. Ergo maxime capax. Ergo maximam gratiam recipere potuit, scilicet quantum recipere potuit, tantum recepit.

Item, Ex parte dantis est diversitas doni: quia cum dans det secundum rationem, et ratio respiciat finem, majus donum dat quod dat ad majorem finem, ut Imperator majus donum dat ad essendum senatorem, quam cui dat ad essendum simplicem servitorem. Sed dabatur Mariae gratia Ad essendum matrem Dei, et omnibus aliis datur ad essendum servos et ancillas Dei. Sicut ergo improportionabiliter majus est esse matrem Dei, quam servum Dei, ita improportionabiliter erit majus donum ad essendum matrem Dei, quam ad essendum servum Dei : sed donum in quo omnia donantur, est charitas beatissimae Virginis : ergo improportionabiliter major erit charitate omnis creaturae. Habuit etiam beata Virgo summam charitatem ad proximum, quia animam Filii, et ipsum Filium pro proximo posuit, quem plus quam propriam animam dilexit, insuper obtulit Et sic est quod dicitur : Et tuam ipsius animam pertransibit gladius .

Item, Ipsa est speculum totius pulchritudinis post Deum. Cantic. II, 14 : Ostende mihi faciem tuam, scilicet faciem humilitatis, quam ostendisti in incarnatione, dicens : Ecce ancilla Domini . Faciem palloris, quam ostendisti in mea passione. Faciem summi decoris, quam ostendisti in tua assumptione.

Cantic. II, 14 : Sonet vox tua in auribus meis, Vox pietatis, quando dixisti, Joan. ii, 3 : Vinum non habent. Vox fidelitatis, quando consuluisti, ibidem, V. 5 : Quodcumque dixerit vobis, facite. Vox doloris quando dixisti, Luc. II, 48 : Fili, quid fecisti nobis sic? Vox invitationis, ad famelicos peccatores invitan- dum. Proverb, IX, 5: Venite, comedite panem meum, etc, Eccli, XXIV, 26 : Transite ad me, omnes qui concupiscitis me, etc. Hae. voces dulciter sonant in auribus meis. Vox enim tua dulcis, et sermo tuus decorus .

Item, Ipsa est lectulus Salomonis , in quo requievit novem mensibus Filius Dei. Unde ipsa dicit, Eccli. XXIV, 12 : Qui

creavit me, requievit in tabernaculo meo.

Item, Ipsa est turris munitissima, in se, et in aliis. Cantic. IV, 4 : Sicut turris David collum tuum, quae aedificata est cum propugnaculis : mille clypei pendent ex ea. Ibi quisque inveniet defensionem contra malum suum. Ibi pendet clypeus castitatis contra luxuriam, humilitatis contra superbiam, charitatis contra invidiam, largitatis contra avari liam. Omnis armatura fortium in ipsa.

Item, ipsa est quam tota Trinitas multiplici nomine ad se venire invitavit. Cantic. IV, 7 et 8 : Tota pulchra es, amica mea. Glossa : Immunis etiam a veniali peccato : ei ideo macula non est in te. Veni de Libano, sponsa mea, etc. Ter dicit : Veni, propter fidem Trinitatis. Nota, quod multum dilecta regis multiplici nomine solet a diligente appellari. Sic beatissima Virgo a Deo vocatur amica, columba, dilecta, speciosa, formosa, soror, immaculata, perfecta, electa, Sulamitis, filia. Diversitatem horum nominum nota, et gloriosae Virgini adapta.

Item, Ipsa est quam Salomon comparat aurorae in sua nativitate, lunae plenae in Filii Dei ineffabili conceptione, soli. in sua assumptione, terribili castrorum aciei in daemonum effugatione. Cantic,

VI, 9 : Quae est ista quae progreditur quasi aurora, etc.

Item, Ipsa est ad quam omnis peregrinatio clamat. Cantic. VI, 12 : Revertere, revertere, Sulamitis! revertere, etc. Petrus Domianus sic exponit : " Revertere primo per naturam. Numquid quia ita deificata, Ideo nostrae humanitatis oblita es? Nequaquam, Domina. Scis in quo discrimine nos reliqueris, ubi jaceant, quantum delinquant servi tui. Non enim convenit tantae misericordiae tantam miseriam oblivisci. : quia etsi subtrahit gloria, revocat natura. Non enim ita memorans justitiae Dei solius, ut misericordiam non habeas : neque ita es impassibilis, ut sis incompassibilis. Naturam nostram habes, non aliam, et justum est ut de rore tantae pietatis diffusius infundamur.

" Revertere secundo per potentiam. Fecit in te magna qui potens est : et data est tibi omnis potestas in coelo, et in terra . Quid tibi negabitur, cui negatum non est Theophilum de ipsis perditionis

faucibus revocare ? Infelicem animulam totum illud, quod in te factum est, proprio charactere denegantem de luto faecis et miseriae sublevasti. Nil tibi impossibile, cui possibile est desperatos in spem beatitudinis relevare. Quomodo enim illa potestas tuae potentiae poterit obviare, quae de carne tua carnis suscepit originem ? Accedis enim ante illud aureum humanae reconciliationis altare, non solum rogans sed imperans, Domina non ancilla, moveat te natura, potentia moveat : quia quanto potentior, tanto misericordior esse debebis.

((Revertere tertio per amorem. Scio, Domina, quia benignissima es, et amas nos amore invincibili, quos in te, et per te, Filius tuus et Deus tuus summa dilectione dilexit. Quis scit quoties refrigeras iram judicis, cum justitiae virtus a praesentia deitatis egreditur?

" Revertere quarto per largitatem. In manibus tuis sunt thesauri miserationum Domini, et sola electa es, cui gratia tanta conceditur. Absit ut cesset manus tua, cum occasionem quaeras salvandi miseros, et misericordiam effundendi: neque enim tua gloria minuitur, sed augetur, cum paenitentes ad veniam, justificati ad gloriam assumuntur.

" Revertere ergo, Sulamitis, id est, despecta, cujus animam pertransivit gladius :quae fabri uxor appellata fuisti . Ad quid ? ut intueamur te. ''Summa gloria est, post Deum, te videre, adhaerere tibi, et tuae protectionis munimine demorari. Subveni igitur, Domina, ad te clamantibus jugiter fratribus. Hic triplex funiculus est, qui trahit matrem misericordiae ad. nos visitandos, et consolandos, scilicet funiculus naturae, funiculus amoris, funiculus largitatis. "

Commendatur etiam Regina nostra a summa post Dominum nobilitate. Cantic. VII, 1 : Quam pulchri sunt gressus tui in calceamentis, filia principis ! a qua ipse Christus etiam vera generatione descendit. Porro ista nobilitas consideratur in substantia, si nobilem substantiam, et proprietatem in se possideat. Habuit autem in substantia, naturae perfectionem, et in anima gratiae plenitudinem. Item, consideratur in efficacia, si nobiles de se producat effectus, et ipsa ipsum Dominum, Dei Filium de se generavit. Unde beatissima Virgo in omnibus, in quibus nobilitas consideratur, in summo nobilis invenitur. Ipsa enim originem duxit a regibus, a sacerdotibus, et pro- phetis. Unde et est regina misericordiae, sacerdos justitiae, quae proprio Filio suo non pepercit , sed stabat juxta crucem, ut dicit Joannes, XIX, 25, ut non solum Filii Dei consideraret, sed ut salutem humani generis exspectaret. Prophetissa sapientiae, juxta illud Isaiae, VIII, 3 : Accessi ad prophetissam, id est, Mariam. Et licet elevata per summam nobilitatem in sursum, tamen per humilitatem se ipsam depressit subtus omnes deorsum. Unde dicit Augustinus , quod nequaquam fuisset super omnes choros Angelorum exaltata, nisi fuisset infra omnes homines humiliata. Et sciendum quod ubi nobilitas carnis ornatur nobilitate meritis, utraque praestat alteri laudis incrementum : si autem separantur, tunc nobilitas carnis non tantum non laudatur, sed vituperatur : quia qualitas mali operis, contraria agit nobilitati carnis originis. Et tanto detestabilior est deformitas operationis, quanto magis est contra naturalem inclinationem originis, et nobilitatis. Nobilitas antem mentis, sine nobilitate carnis, tanto amplius laudatur, quanto etiam propriam vincens naturam laudabilius operatur.

Commendatur etiam a deliciarum copiositate. Cantic. VII, 6 : Quam pulchra es, et quam decora, carissima, in deliciis, scilicet gratiae, et gloriae. Has delicias admiratur Salomon cum ait, Cantic. VIII, 5 : Quae est ista quae ascendit de deserto, deliciis affluens, etc. ? De ista gloriosa ascensione, sive assumptione Virginis matris sic loquitur Bernardus : " Tempus loquendi est omni carni, cum assumitur incarnati Verbi mater in caelum : nec cessare debet a laudibus humana mortalitas, cum homini sola natura supra immortales spiritus exaltatur in

Virgine, Sed de ejus gloria, nec silere devotio patitur, nec dignum aliquid sterilis concipere cogitatio, aut inerudita potest locutio parturire. Hinc est, quod ipsi caelestis curiae principes in consideratione tantae novitatis clamant, non sine admiratione : Quae est ista quae ascendit de deserto, deliciis affluens, etc. ? Quasi dicerent : Quanta est haec, et unde ei ascendenti utique de deserto, affluentia tanta deliciarum ? Nec enim pares inveniuntur deliciae, etc. Quae est ista, quae de sub sole (ubi nihil est nisi labor, et dolor, et afflictio spiritus) ascendit,deliciis spiritualibus affluens ? Quidni delicias dixerim, virginitatis decus cum munere faecunditatis, humilitatis insigne, distillaiilem charitatis favum, misericordiae viscera, plenitudinem gratiae, praerogativam gloriae singularis ? Quid mirantur Angeli de terra deserta Mariani ascendere deliciis affluentem? mirentur potius pauperem Christum de caelestis regni plenitudine descendentem. Longe enim ampliori miraculo dignum videtur Dei Filium paulo minus ab Angelis minorari, quam Dei matrem super Angelos exaltari. Illius siquidem exinanitio facta est repletio nostra : illius miseriae, mundi deliciae sunt. Quae est ista ? Fateor imperitiam meam, pusillanimitatem propriam non abscondo : non est equidem quod me magis delectet, sed nec est quod me terreat magis, quam de gloria Virginis Mariae habere sermonem. Quae est ergo ista ? Tanto eam devotionis affectu amplectuntur, honorant, suscipiunt (ut dignum est) universi, ut licet de ea loqui gestiant omnes, tamen quidquid dicitur de indicibili, eo ipso quod dici potuerit, minus gratum sit, minus placeat, minus acceptetur. Quae est ergo ista ? Haec est, quae ut inquiebat Sedulius :

Nec primam similem visa est, nec habere sequentem : Gaudia matris habens cum virginitatis honore.

Maria, inquit, optimam partem elegit , etc. Optimam plane, quia beata foecunditas virginea, et foecunda virginitas. Mariae privilegium est, non dabitur alteri, quia non auferetur ab ea . Omnes virtutes singulares prorsus invenies in Maria, quae videbantur esse communes.

Quae est ista ? Haec est purissima super omnes Angelos. Quae enim vel Angelica puritas virginitati illi audeat comparari, etc. ?

Quae est ista ? Haec est humillima, super omnes pretiosa. Est in ipsa humilitatis virtus, cum tanta innocentia, cum conscientia prorsus absque delicto, imo cum tanta gratiae plenitudine, etc.

Quae est ista ? Haec est misericordissima. Sileat misericordiam tuam, Virgo beata, si quis est qui invocatam te in necessitatibus suis sibi meminit defuisse. Nos quidem servuli tui caeteris in virtutibus congaudemus tibi, sed in hac potius nobis ipsis. Laudamus virginitatem, humilitatem miramur, sed misericordia miseris sapit dulcius, misericordiam amplectimur charius, recordamur saepius, crebrius invocamus.

Quae est ista ? Haec est totius mundi reparatrix: haec est enim, quae totius mundi reparationem obtinuit, salutem omnium impetravit. Constat enim eam pro universo genere humano fuisse sollicitam, cui dictum est, Luc. I, 30 : Ne timeas, Maria, invenisti gratiam apud Deum : g ratiam utique, quam quaerebas.

Quae est ista ? Haec est illa sublimis, cujus longitudinem bonitatis, latitudinem misericordiae, altitudinem charitatis, profunditatem humilitatis mensurare nemo potest. Quis ergo misericordiae tuae, o benedicta, longitudinem et latitudinem, sublimitatem et profunditatem queat investigare? Nam longitudo ejus usque in diem novissimum invocantibus eam subvenit universis, Latitudo ejus replet orbem terrarum, ut tua quoque misericordia plena sit omnis terra. Sic et sublimi- tas ejus civitatis supernae invenit restaurationem, et profunditas ejus sedentibus in tenebris et umbra mortis obtinuit redemptionem.

Quae est ista ? Haec est inferni evacuatrix, caelestis Jerusalem restauratrix, vitae perditae donatrix. Per te enim caelum repletum est, infernus evacuatus est, instauratae sunt ruinae caelestis Jerusalem, exspectantibus miseris vita perdita data est. Sic potentissima et piissima charitas et affectu compatiendi et subveniendi abundat effectu, aeque locuples in utroque. Ad hunc igitur fontem sitibunda properet anima nostra ! Ad hunc misericordiae cumulum tota, sollicitudine miseria nostra recurrat ! Ecce jam quibus potuimus votis ascendentem te ad Filium deduximus, et prosecuti sumus, saltem a longe Virgo benedicta.

Quae est ista ? Haec est, quae ideo ascendit in caelum, ut toti mundo gratiam, quam invenit, notificet, reis veniam impetret, medelam aegris. Sic deinceps pietatis tuae, quam apud Deum gratiam invenisti, notam fac mundo, scilicet reis veniam, medelam aegris, pusillis corde robur, afflictis consolationem, periclitantibus adjutorium et liberationem, sanctis tuis precibus obtinendo. In hac quoque die solemnitatis et laetitiae

dulcissimum. Mariae nomen cum laude invocantibus servulis per te, regina clemens, gratiae suae munera largiatur Jesus Christus, qui est super omnia Deus benedictus in saecula. "

Item, Ipsa est quam super omnem creaturam Deus allocutus est, Cantic. VIII, 8 : Soror nostra, scilicet Maria, parva, scilicet per humilitatem, sed maxima per dignitatem : ubera non habet, scilicet concupiscentiae et luxuriae, Sed gratiae et misericordiae. Ergo, Quid faciemus sorori nostrae, fidelissimae, verecundissimae, in die annuntiationis, quando alloquenda est ? per Angelum exterius, ac per annuntiationem a tota Trinitate interius, ad Filii Dei receptionem, ad hominum reconciliationem., ad inferni clausionem, ad coeli reserationem, ad aeternam diaboli conculcationem,

Item, Ipsa est murus defensionis. Cantic, VIII, 10 : Ego murus firmissimus, et ubera mea sicut turris salvans et exaltans, ex quo facta sum coram eo, quasi pacem reperiens, quam nullus poterat reperire. Ego sum columba Noe, Ecclesiae ramum olivae et pacis deferens universalis .