CAPUT XV.

Inconvenientia quae sequuntur contra asserentes ideas substantias esse, et separatas, atque ex genere et differentiis constare. Item substantias separatas Platonis et singulare etiam incorruptibile definibilia non esse.

SUMM ARIUM.

Ex dictis infert inconvenientia contra ideas si earum assertor teneat species componi ex genere et differentia ; quia genus tunc non esset idem numero in variis speciebus, quod fuse probat ; neque etiam diversum in eis, et hoc quatuor rationibus, quod inconveniens ex comparatione generis ad individua sensibilia, clarius sequitur.

Manifestum autem ex his ipsis, quod evenit ideas ponentibus substantias et separabiles esse, et simul speciem ex genere facientibus et differentiis.

Postquam Philosophus probavit universalia non esse substantias, nunc probat quod universalia non sunt substantiae separatae. Circa quod duo facit : quia primo facit quod dictum est. Secundo regreditur ad determinandum dubitationem quamdam quam supra dimiserat insolutam. Secunda ibi: Manifestum est autem quod substantiarum. Prima in duas : quia primo ostendit quod universalia non sunt substantiae separatae. Secundo quod dato quod sint,non sunt definibiles, ut dicebat Plato. Secunda ibi : Quoniam vero substantia. Prima in duas : quia primo ostendit propositum comparando genera ad species. Secundo comparando genus ad individua. Secunda ibi: Amplius autem in sensibilibus. Prima in duas : quia primo proponit intentam conclusionem. Secundo subjungit ejus probationem. Secunda ibi: Si enim sunt species. Dicit ergo, quod manifestum est ex his ipsis, quae dicta sunt, et quae dicentur, accidens, id est inconveniens quod accidit ponentibus, id est, dicentibus ideas esse substantias separabiles, et simul cum hoc facientibus, id est, ponentibus speciem componi ex genere et differentiis, haec enim duo conjuncta ducunt ad inconveniens, ut patebit.

Notandum propter ea quae sequuntur, quod ponebat Plato ideas specierum, non autem generum, ut dicebatur tertio hujus, propter causam ibi dictam: et ideo quaedam probationes sequentes ducunt ad hoc, quod scilicet si species sunt separatae, ergo et genera contra Platonem. Deinde cum dicit:

Si enim sunt species, et animal in homine, et equo, aut unum et idem numero sunt,aut alterum.

Probat propositam conclusionem, et intendit talem rationem : Si species sunt separatae et compositae ex genere et differentia, puta homo et equus et hujusmodi: tunc animal quod est genus, aut est unum et idem numero in homine et equo, aut alterum : sed neutrum potest dari, si species sunt substantiae separatae et compositae ex genere et differentia, ergo, etc. Circa istam rationem sic procedit: Primo praemittit majorem. Secundo probat minorem ibi : Ratione namque. Dicit ergo, si enim sunt species, supple separatae, et animal, quod est genus, est in

homine et in equo; aut unum et idem numero, supple animal est in utroque, aut alterum, constat enim quod genus est in pluribus speciebus. Deinde cum dicit :

Ratione namque palam quia unum,eamdem enim dicit rationem dicens in utroque ; ergo si est aliquis homo ipsum secundum se hoc aliquid, et separatum, necesse est ex quibus, ut animal et bipes, hoc aliquid significare, et esse separabilia et substantias, quare et animal.

Probat minorem rationis. Circa quod duo facit : quia primo probat unam partem minoris, scilicet quod non sit idem animal in homine, et in equo. Secundo probat aliam partem, scilicet quod non alterum. Secunda ibi : Sed si alterum. Prima in duas : quia primo innuit probationem minoris, scilicet quod debeat poni idem. Secundo addit ejus improbationem. Secunda ibi : Siquidem igitur. Dicit ergo, quod ratione, id est, per rationem probabilem, est palam quia unum, scilicet animal est in homine et in equo. Eamdem enim exhibet rationem dicens in utroque, id est, quod si assignetur ratio animalis, ut animal dicitur de utroque, scilicet de homine et de equo, eadem ratio assignabitur, puta quod est substantia animata sensibilis; nam genus secundum unam ratibnem dicitur de speciebus, sicut species de individuis: ergo si est aliquis homo ipsum secundum se hoc aliquid separatum, id est, quoddam demonstrabile subsistens separatum, ex.quo supple species secundum unam rationem de individuis praedicatur. Necesse est pari ratione ea ex quibus, supple species constituitur ut animal, et bipes, quae sunt genus, et differentia esse hoc aliquid et separabilia, supple a suis inferioribus, et esse substantias, scilicet per se stantes, quia et animal erit,supple unum numero per se existens quod de homine et de equo praedicabitur. Deinde cum dicit :

Siquidem igitur idem et in equo, sicut tu in teipso, quomodo in separatim existentibus unum erit? Et quare non, et sine ipso erit et animal hoc.

Deinde siquidem participatione bipedis et multipedis, impossibile aliquid accidit: contraria namque simul inerunt ipsi et huic enti: sin autem quis modus quando dicit aliquis utique animal esse bipes, aut gressibile, sed forsan componitur, et copulatur, aut miscetur, verum omnia inconvenientia.

Ostendit istam partem minoris esse impossibilem tripliciter. Tum primo, quia idem numero esset in existentibus separatim, quod est impossibile, ideo dicit : siquidem igitur, supple idem numero animal est in homine et in equo, sicut tu in temetipso, quomodo in separatim existentibus unum erit ? Quasi diceret hoc esse impossibile, nam ideae secundum Platonem ponuntur ab invicem separatae; sicut ergo tu non es nisi in teipso,et non in pluribus, sic nec idem animal numero potest esse in diversis separatis. Tum secundo, quia eadem ratione haberet poni idea generis, sicut et idea speciei contra Platonem; homo enim ponitur separatus, quia est unum de multis praedicatum. Quare ergo non eadem ratione anima,ex quo ponitur in unum homine et in equo, erit non animal, quod supple ponitur unum numero in diversis, quasi diceret quod non potest dici ratio-Tum tertio, quia species composita ex genere et differentia quomodo esset una ? quia aut hoc esset, quia genus participat differentia: aut quia essent composita ut domus; autcopulata ut scamnum: aut mixta ut lapis. Primum non, cum genus non participet differentia, quia tunc idem numero genus participaret contrariis differentiis, et eidem inessent contraria. Non secundo modo, quia illa quae sic faciunt unum, sive per compositionem, sive per copulationem, sive per mixturam, semper se habent sicut partes, et non praedicantur de toto: genus autem et differentia praedicantur de specie. Iterum in illis una et eadem pars numero non potest esse in diversis; genus autem ponitur idem numero in homine et in equo, et hoc est quod dicit : Deinde si quidem, supple species constat ex genere et differentia, participatione bipedis et multipedis, ita quod animal participatione bipedis, quod est differentia, constituat hominem, et participatione multipedis constituat equum: impossibile aliquid quidem accidit, contraria namque simul inerunt ipsi uni et huic enti, id est, animali, quod ponitur unum ens numero demonstratum. Si autem non supple fiat per modum participationis,quis modus erit,cumaliquis utique dixerit animal esse bipes, aut gressibile, constituens supple speciem aliquam unam ex his duobus quasi diceret quod non potest dari modus. Et subdit, sed forsan, supple dicet aliquis, quod componitur et copulatur, et miscetur, scilicet unum alteri de his duobus, et ex eis fiat unum altero istorum modorum trium: verum pro sed, omnia sunt inconvenientia propter causam dictam. Deinde cum dicit:

Sed. si alterum in unoquoque, infinita ergo erunt, ut est consequens dicere quorum substantia animal, non enim secundum accidens ex animali homo. Amplius multa erunt ipsum animal, substantia enim in unoquoque animal, non enim de alio dicitur ; si autem non ex illo erit homo et genus ipsius illud, et amplius ideae omnia ex quibus erit homo ; igilur non quidem alterius erit idea, alterius vero substantia, impossibile namque. Ipsum igitur animal erit unumquodque eorum quae in animalibus. Amplius ex quo hoc, et quomodo ex ipso animali, aut quomodo possibile est esse animal, quod est substantia hoc ipsum praeter ipsum animal.

Probat secundam partem minoris, scilicet quod non sit alterum animal in homine et equo, et hoc quadrupliciter. Tum primo, quia unum genus, puta animal est substantia infinitorum, quia species sunt quasi infinitae; et genus est substantia cujuslibet speciei, et sic animal pertinet ad substantiam hominis, et eadem ratione ad substantiam equi. Quod autem aliquod unum pertineat ad substantiam infinitorum videtur impossibile, et hoc est quod dicit: sed si supple dicas quod alterum animal est in unoquoque, id est, in unaquaque specie ; ergo ut consequens est dicere isti positioni, infinita sunt quorum est substantia animal;homo enim constat ex animali non secundum accidens, sed supple per se, quatenus est de substantia speciei, ut dictum est. Tum secundo, quia ipsum animal quod est genus, erit multa, sicut species sunt multae ; nam animal substantia est uniuscujusque speciei de quibus praedicaturi quid, non sicut de aliquo diverso a sua substantia, et hoc est quod dicit : Amplius ipsum animal erit multa, quod est inconveniens. Animal enim est substantia in unoquoque, id est, in unaquaque specie; non enim dicitur, id est, praedicatur de specie, ut de alio, id est, sicut de alieno: si autem non, scilicet praedicetur de specie ut de alio, sequitur quod homo erit ex illo, scilicet animali, et illud erit genus ipsius, scilicet hominis: quare supple si species sunt multae, et ipsum genus erit multa, quod videtur inconveniens.Tum tertio, quia omnia superiora, ex quibus componitur homo erunt ideae, puta animal et bipes, quod est contra Platonem, qui solum specierum posuit ideas ut dictum est: tunc ergo non erit verum dicere, quod universalium aliqua sunt ideae, aliqua substantia idearum, ut ipsi dicunt. Consequentia patet ex hoc, quia ex quibus sunt diversa animalia, secundum diversas species cuilibet speciei respondebit aliquid proprium de substantia animalis, quod est genus, et per consequens animal genus erit idea. Et hoc est quod dicit, quod amplius omnia ex quibus homo, scilicet componitur, erunt ideae, ideo non potest dici quod alterius quidem erit idea et alterius erit substantia, impossibile namque est hoc. Plato enim ponebat quod universalium quaedam sunt ideae, ut species; quaedam substantia idearum non ideae, ut genera et differentiae: concludit ergo quod ipsum igilur animal, quod est genus, erit unumquodque eorum quae sunt in animalibus, id est, quae continentur in speciebus animalis. Tum quarto, quia si homo ponatur separatus ab animali, quomodo animal . erit de substantia et de compositione hominis, non videtur possibile, et hoc est quod dicit. Amplius supple est dubium ex quo componatur hoc, scilicet quod est homo, et quomodo ex ipso animali, per se supple Constituitur; aut quomodo possibile est animal esse quidem substantiam, scilicet hominis hoc ipsum, id est, homo praeter ipsum animal, cum homo sit quid separatum praeter animal, quasi diceret quod non est possibile. Deinde cum dicit :

Amplius autem in sensibilibus haec accidunt, et his absurdiora ; si itaque impossibile sic se habere, palam quia non est idea ipsorum, sicut quidam dieunt.

Probat propositum, comparando genus ad singularia sensibilia, dicens amplius haec, scilicet inconvenientia quae dicta sunt, accidunt in sensibilibus, id est, in singularibus, et in his absurdiora, si scilicet genera et alia universalia ponantur substantiae singularium, sicut ponuntur specierum quatenus natura generis magis distat a singularibus quam a specie: si igitur impossibile est sic se habere, palam quia non est idea ipsorum, scilicet sensibilium singularium, sicut quidam dicunt, scilicet Platonici.