Scholium.

In sequentibus disputat egregie attributa ex natura rei distingui, impugnans alterius partis solutiones. Resolutio Doctoris, 1. d. 8. q. 4. n. 17. attributa ex natura rei distingui formaliter, vel non esse idem formaliter ; et ibi probat rationibus et auctoritate Damasc. Hilarii et Augustini.

Contra arguitur : intellectus Dei in primo signo aeternitatis, aut intelligit distincte istas perfectiones, aut non : si sic, cum intelligit eas in se, idem sunt absque negociatione: ergo sunt distinctae ante omnem negociationem ; si non; ergo intelligit eas confuse, et ita non perfecte, qualiter non distincte et perfecte.

Responsio patet secundum loquentes de lumine, quod in potentia solum sunt formalitates distinctae et non ex natura rei, sed ex lumine ostendente.

Tamen aliter dico, quod hic est aequivocatio et consequens: nam indistincte et etiam distincte aequivocum, et indistinctio una provenit ex potentialitate, secundo Metaphysicae, in fundamento naturae nihil est distinctum, haec indistinctio est potentialis ; alia indistinctio est ex actus puritate, haec indistinctio est unitio, et sic alia sunt ibi indistincte, id est, unitive, et tamen distincte, id est, actualiter, non potentialiter.

Item arguitur, sapientia et bonitas dicuntur in creaturis secundum suas rationes formales : infinitas autem adveniens non tollit ab eis suas formalitates; ergo in Deo ubi utraque est infinita, erunt distincta formaliter.

Dico quod in creaturis sunt formalitates et etiam distinctae.

Infinitas autem in Deo non tollit ipsas formalitates, sed tollit earum distinctionem: in Deo autem est formaliter sapientia, et formaliter bonitas, distinctio tamen eorum est ablata.

Contra, superficies est una formalitas, alia a linea, si utraque esset infinita, adhuc linea non esset superficies ; ideo infinitas non tollit earum formalitates, nec distinctionem ; ergo infinitas non tollit attributorum formalitates, nec distinctionem.

Responsio, superficies bicubita est formalitas, qua est species continui, et alia qua est species continui numerati ; addatur tricubitum: quod si fiat, nihil addatur formalitati, inquantum est superficies, quia nunc est superficies sicut prius, sed tantum ut sit superficies major in partibus quantitativis, sed non intenditur in sua formalitate, sed secundae formalitati apponitur aliud quo resultat formaliter perfectior quam sine ipso. Nam bicubiti quantitas continetur in tricubita, sicut trigonum in tetragono ; et hinc est, quod infinita superficies non tollit distinctionem formalitatis superficiei a formalitate lineae, inquantum linea est.

Item arguitur : determinata relatio consequitur determinatum modum in fundamento, quinto Metaph. Omnis relatio est modus suae mensurae, et numeri, vel potentiae ; ergo si hujusmodi, scilicet attributa non distinguuntur in essentia Dei sine opere intellectus, ex quo relatio non consequitur essentiam modo naturae, si consequitur essentiam continentem omnem modum unitive, quia essentia est omnis perfectio unitive secundum te, relatio sequens essentiam naturaliter continet etiam omnem relationem unitive.

Dico, quod si (per impossibile) Deus non esset causa alicujus nisi necessitate naturae, sicut Philosophi dixerunt, sicut Sol producit radium, tamen illud ens esset ens participatum, et non esset ens per essentiam, nec aequaret Deum, nec esset infinitum sicut Deus: ergo licet relatio sequatur essentiam infinitam, continentem unitive omnia, non aequatur ei; causa agens quantum est de se aequat sibi effectum ; sed effectus sortitur quidem et limitationem a gradu in quo recipitur, et recipitur in gradu, et distantia determinata a monade: ergo non infinita, licet gradus non sit aliud quam creatura.

Item arguitur, in una intentione simplici non potest esse ordo secundum rem : in essentia, ut fundat relationem est ordo secundum eum, quia ordinate fundat: ergo ante relationes illas est ordo realis, et relatio realis.

Dico, quod essentia divina simul, et sine ordine quantum est de se, fundat omnes suas relationes, ita quod omnes relationes sunt simul aequantes unum essentiae fundamentum, sed aliquando habent ordinem : sicut enim non habent infinitatem proprie internalem, sic habent ordinem proprie internalem ; de natura enim geniti est, quod prius generetur quam amor spiretur: ergo internalis inter Patrem et Filium est prius internali inter spirantem et Spiritum sanctum; ideo est ordo inter illas relationes.