SERMO XVI.

DE PRAEPARATIONE

NOSTRA ET MANDUCATIONE SPIRITUALI.

Venite, comedite, etc. Prov. IX, 5. Ut supra. Probet autem seipsum homo, et sic de pane illo edat, I ad Corinth. XI, 28. Sanctificamini : cras comeditis carnes, Num. XI, 18. Ecce Agnus Dei, Joan. I, 29.

iii.

Hic dicendum est, qualiter in figura agni paschalis consideratur modus nostrae praeparationis : de qua Exod. XII, 1 et seq. legimus. Haec figura in tres partes est dividenda :

Prima pars est ipse agnus edendus. Secunda, fercula cum quibus est comedendus. Tertia, personarum edentium habitus.

In prima discimus praeparari per fidei integritatem, in secunda per animi virtuositatem, in tertia per vitae honestatem.

I. Prima pars hujus figurae, est ipse agnus qui secundum legem manducatur, et in hoc tria considerantur. Primo quando comedendus, quia in nocte. Secundo qualiter, quia non crudus, non coctus aqua, sed assus igni. Tertio quid in eo comeditur, quia caput cum pedibus et intestinis : et in his fidei nostrae integritas de corpore Christi figuratur.

1. In primo, scilicet quod agnus in nocte comeditur, cum res plene non vi-

.detur : credendum significatur, quod corpus Christi nobis in presenti dari debuit, non manifestum, sed in sacramento velatum. Tob. XII, 7 : Sacramentum regis abscondere bonum est. III Reg. viii, 12 : Dominus dixit ut habitaret in nebula. I ad Corinth. xiii, 12 : Nunc enim videmus in aenigmate, id est, in figura obscura, quia in nocte : tunc autem facie ad faciem, quia in luce.

2. In secundo, scilicet quod non comedetur ex eo crudum, significatur quod non debemus credere Christum purum hominem esse.

Item, quod non comederunt aqua coctum, significat quod non debemus credere Christum secundum communem hominum consuetudinem conceptum, aut natum.

Item, quod comederunt assum igni, significat quod Christi incarnatio et ejus corporis consecratio credenda est celebrari per potentiam Spiritus sancti.

3. In tertio, scilicet caput agni cum pedibus et intestinis vorari praecipilur : signatum est esse credendum, quod in hoc sacramento totus Christus cum divinitate, et corpore, et anima continetur et sumitur.

II. Secunda pars hujus figura, sunt fercula tria, cum quibus solebant agnum manducare, scilicet lactucae agrestes, panes azymi, et sanguis agni. Exod. XII, 8, 7 : Edent carnes agni, et azymos panes cum lactucis agrestibus : et sument de sanguine agni, et ponent super utrumque postem, et in superliminaribus domorum. Primum ferculum, scilicet lactucae agrestes, significat dolorem de peccatis. Secundum, scilicet panes azymi, intentionem puram in operibus bonis. Tertium, scilicet sanguis agni, memoriam et imitationem Dominicas passionis, quibus praeparari debet anima fidelis.

1. De primo, Gregorius super Exod. XII, 8, et Num. XI : " Lactucas agrestes " valde amare sunt, carnes vero agni " cum his sunt edendas : quia dum cor-"pus Christi accepimus, pro peccatis " compungi debemus : ut amaritudo poe-" nitentiae abstergat amorem perversas " vitas. " Isa. XXXVIII, 15 : Recogitabo tibi omnes annos meos in amaritudine animas meas.

2. De secundo, I ad Corinth. v, 8: Epulemur : non in fermento veteri, neque in fermento malitiae, et nequitiae: sed in azymis sinceritatis, et veritatis. Non in fermento veteri, id est, non in corruptione peccati superbias, quas fit in Deum : neque in fermento malitias, quas fit in proximum : neque in fermento nequitiae, quae fit in seipsum : sed epulemur in azymis sinceritatis, et veritatis, id est, in sinceritate a vitiis, et in veritate bonorum operum : ut scilicet studeamus esse in statu innocentia?, vel novas vitas sine fraude. De fermento veteri Gregorius : " Panes sine fermento comedit, qui recta " opera sine corruptione vanas glorias " facit. " De fermento malitias, idem : "Panes sine fermento manducat, qui " opera misericordias sine peccati com-" mixtione exhibet, ne perverse rapiat, " quod quasi recte dispensat. Unde per " Amos, IV, 5, increpando dicitur : Sa" crificate de fermentato laudem. De " fermentato enim laudem immolat, qui " Deo sacrificium de rapina parat. " De fermento nequitias, Exod, XII, 19 : Quicumque comederit fermentatum, peribit anima ejus de coetu Israel. Fermentatum comedere, est delectari peccati corruptione, quod committitur in se. Psal. xxxv, 2 : Dixit injustus ut delinquat in semetipso.

3. De tertio ferculo supradicto, Gregorius : " Sanguis agni, id est, Christi, " super utrumque postem ponitur, quanti do non solum ore corporis, sed etiam " ore mentis hauritur, et ad imitationem

" intenta mente cogitatur. Nam qui sic " Redemptoris sanguinem accipit, ut "imitari Passionem ejus necdum velit : " in uno tantum poste sanguinem ponit. " Item, in superliminaribus ponendus est sanguis agni, quia non tantum in memoria, sed in manifesto debet portari crux Passionis Christi. Ad Galatas, VI, 14, 17 : Mihi absit gloriari, nisi in cruce Domini nostri Jesu Christi : per quem mihi mundus crucifixus est, et ego mundo. Et ibidem statim post subditur : Ego enim stigmata Domini Jesu in corpore meo porto.

III. Tertia pars hujus figurae, est habitus, sive tria insignia illorum qui manducant agnum, scilicet cingulus renum, calceamenta pedum, baculus manuum. Exod. xii, 11 : Sic comedetis agnum : 1. Renes vestros accingetis, 2. Calceamenta habebitis in pedibus, 3. Tenentes baculos in manibus. Primum designat carnis et mentis continentiam : secundum, exemplorum patrum custodiam : tertium, vitiorum nostrorum correctionem. Et haec exiguntur ad communicantium praeparationem.

1. Primum praeparativum, carnis et mentis continentia, in cingulo renum figurata. Gregorius : " In renibus acci-"pitur carnis delectatio. " Unde Psal. xxv, 2 : Ure renes meos, et cor meum. Qui ergo Pascha comedit, carnes accingit : quia qui corpus Christi accipit, voluptatem domare debet, et luxuriam refraenare.

Haec praeparatio continentia attendenda est, quantum ad tria hominum genera, scilicet, 1. Conjugatos, 2. In continentia poenitentes, 3. et Spirituales. Primi ante sacram communionem servare debent continentiam aliquantam, secundi longiorem, tertii continuam.

De primo dicitur ad David, I Reg. XXI, 4 et seq. : Si pueri mundi sunt, maxime a mulieribus ? manducent, scilicet, panem sanctum. Respondit David : Si de mulieribus agitur : continuimus nos abheri, et nudius tertius. Dedit ergo ei Sacerdos sanctificatum panem. Exod. XIX, 11, 15 : Descendet Dominus coram omni plebe super montem Sinai, scilicet, in igne et nubis caligine. Estote ergo parati in diem tertium, et ne appropinquetis uxoribus vestris. Si talis continentia servata est ad figuram, quanto magis servanda erit ad suscipiendam corporis Christi veritatem ?

De secundo, Lev. xxii, 4 : Homo qui fuerit leprosus, aut patiens fluxum seminis, id est, peccans per incontinentiam carnis, non vescetur de his quae sanctificata sunt mihi donec sanetur, scilicet per poenitentiam. Hinc statuti sunt ante Pascha quadraginta dies penitentia, ut his peractis in jejunio et orationibus, et continentia, et bonis operibus, tunc possint communicare poenitentes cum aliis bonis Christianis. Hinc super illud I ad Corinth. XI, 35 : Si nosmetipsos dijudicaremus,non utique judicaremur, dicit Augustinus : " Ab ipsa mente poeniten-" tis talis sententia proferatur, ut se in" dignum judicet participationis corporis " et sanguinis Domini, et ad tempus per " ecclesiasticam disciplinam a sacramen-" to celestis panis separetur. " Indigne enim accipit, si tunc accipit, quando debet agere penitentiam, id est, quando incipit. Ergo prius se judicet, et severitate poenitentioe se exerceat : ut a se judicatus non judicetur a Domino.

De tertio, scilicet de continentia continua et sempiterna religiosorum, et in sacris ordinibus existentium, Luc. XII, 35 : Sint lumbi vestri praecincti,... et vos similes hominibus exspectantibus Dominum suum. Quia enim tales semper debent ad suscipiendum Dominum vigilare, et exspectare, et parati esse, numquam debent solvere cingulum continentia, sed omnimodam et perpetuam castitatem servare. Lev. XXI, 6, 8 : Sacerdotes sancti erunt Deo sua, et non polluent nomen ejus : incensum enim Domini, et panes Dei sui offerent, et ideo sancti erunt. Et ibidem : Sint ergo sancti, quia et ego

sanctus sum, Dominus, qui sanctifico eos : de quo etiam Venerabilis inquit Beda : " Si veteris testamenti Sacerdo-" tes, secundum ordinem vicis suae in-" traturi templum ad offerendas legales " hostias, a propriis uxoribus oportuit " abstinere : quanto magis nostri Sacer-" dotes, quos ad consecrandum sacrosan-" ctum corpus Domini paratos semper " esse oportet, continuam et sempiter-" nam debent castitatem observare ? "

2. Secundum praeparativum est exemplorum patrum custodia per calceamenta pedum figurata. Gregorius : " Calcea-" menta in pedibus habere, est mortuo-" rum patrum vitam adspicere, et nostra " vestigia a peccati vulnere custodire. " Cant. VII, 1 : Quam pulchri sunt gressus tui in calceamentis, filia principis ! Gressus sunt profectus operum : in calceamentis, id est, in consideratione vitae patrum.

3. Tertium praeparativum est correctionis disciplina in baculis manuum figurata. Baculus enim significat rectitudinem justitiae, qua nos ipsos debemus de nostris excessibus ante communionem judicare. Psal. xliv, 7 : Virga directionis, virga regni tui. Et Psal. ii, 12 : Apprehendite disciplinam, nequando irascatur Dominus, et pereatis de via justa. I ad

Corinth. XI, 29, 31: Qui manducat, et bibit indigne, judicium sibi manducat et bibit : non dijudicans corpus Domini... Quod si nosmetipsos dijudicaremus, non utique judicaremur. Augustinus : " As" cendat homo adversum se tribunal " mentis suae, et constituto in corde ju-" dicio, adsit accusatrix cogitatio, et te-" stis conscientia, et carnifex timor Dei : " inde quidam sanguis animas confitentis "per lacrymas profluat : et sic cessat " vindicta divina, cum confessio, et cor-" rectio praecedit humana, et fit homo " dignus ad sumendum Christi corpus " verum nunc in Sacramento, et perfe-" cta fruitione in futuro. "

De primo, Deut. viii, 3 : Afflixit te Dominus penuria, et dedit tibi cibum Manna, quod ignorabas tu et patres tui : ut ostenderet tibi quod non in solo pane vivit homo, sed in omni verbo quod egreditur de ore Dei. Afflixit te, id est, fecit ut te affligeres et corrigeres, penuria, id est, poena in voluntatis tuas, et voluptatis carentia : et tunc dedit tibi coelestem panem corporis sui.

De secundo, ad Heb. XII, 11 : Omnis disciplina, in praesenti quidem videtur non esse gaudii, sed moeroris : postea autem fructum pacatissimum exercitatis per eam, reddet justitiae. Amen.