SERMO IX.

DE FORMA DONATIONIS

QUA DATUR SUB SPECIE PANIS.

Venite, comedite panem meum, etc. Prov. ix, 5. Cibabit illum pane vitaE, id est, " corpore Christi ", dicit Glossa, Eccli, xv, 3. Vel aliud de pane.

Secundum circa formam donationis Dominici corporis considerandum est, quod Dominus dat illud velatum sub specie panis, secundum illud : Accepit Jesus panem, et benedixit, et ait: Hoc est corpus meum . ''Ad tactum et ad verba Creatoris intus erat corpus Salvatoris, et foris mansit species panis.

Dominus dat corpus suum sub specie panis triplici ratione :

I. Propter collatam sibi prae caeteris cibis habilitatem. II. Propter faciendam significationis suae cognitionem et fidem. III. Propter rerum sibi significatarum similitudinem, vel propter nostra praeparationis instructionem, et propter sui effectus similitudinem.

Primum ponitur hic primo loco, secundum infra sermone XV circa finem, tertium hic circa finem.

I.

Primo, dat Dominus corpus suum sub Matth. XXVI, 26.

specie panis, ob habilitatem. Sub nulla enim alia specie cibi, tam respectu ministrantium, quam accipientium posset aptius exhiberi : et hoc triplici consideratione : 1. Quantum ad inventionem, 2. Quantum ad administrationem, 3. et Quantum ad conservationem.

1. De primo, habiliorestspeciespanis: quia omni loco, omni tempore facilius invenitur, quam alius cibus.

2. Item secundo, quia mundius et honestius tractari potest in altari, melius dividi, convenientius a sanis et infirmis sumi quam alius cibus.

3. Item, quantum ad tertium habilior est. Quia si debet levari, portari, vel custodiri, commodius fit sic sub specie panis quam cibi alterius. Psal. CIX, 4 : Juravit Dominus, et non poenitebit eum : Tu es Sacerdos in aeternum secundum ordinem Melchisedech. Quia scilicet nec oves, nec capras obtulit, sed panem et vinum.

II.

Secundo, dat Dominus corpus suum sub specie panis propter faciendam significationis suae cognitionem et fidem. Sacramentum enim est novas legis, et ideo sacras et secretae rei est signum, quod suggerit nobis rei quam significat cognitionem et fidem. Augustinus : " Si-" gnum est res praeter speciem quam " ingerit sensibus aliquid aliud ex se fati ciens in agnitionem venire. " Signorum autem tria sunt genera, naturale, artifificiale, et sacramentale.

Signum naturale secundum naturam significat, sicut fumus significat ignem, rubor coeli vespertinus significat futuram serenitatem. Matth. XVI, 2 : Facto vespere dicitis : Serenum erit, rubicundum est enim coetum.

Signum artificiale secundum impositionem hominis significat, et hoc est duplex: 1. Aliud enim non continet quod significat, ut arcus triumphalis, et circulus vini; 2. Aliud continet quod significat, ut pulvinar significat plumas et continet eas, pastillum significat carnes et continet.

Signa sacramentalia secundum impo- sitionem Dei significant, et sunt similiter duplicia :

1. Alia enim non continent, quod significant : ut sacramenta legalia, sicut serpens aeneus erectus in eremo significabat quidem Salvatorem, sed non continebat eum : sicut circulus suspensus ante domum significat vinum, quod tamen non est in illo contentum. Num. XXI, 9 : Fecit ergo Moyses serpentem aeneum, et posuit eum pro signo : quem cum percussi adspicerent sanabantur. Sap. XVI, 6 et 7 : Signum habentes salutis non per hoc, quod videbant, sanabantur, sed per te omnium salvatorem. Similiter agnus paschalis et circumcisio significabant rem sacram : sed non continebant, quia secundum se non justificabant. Ad Rom. III, 20 : Ex operibus legis non justificabitur omnis caro coram Deo.

2. Item, alia sunt signa sacramentalia, quae etiam secundum impositionem Dei significant : sed continent quod signant, ut sacramenta evangelica, sicut Baptismus, et Eucharistia. Hugo : " Sacra-" mentum evangelicum est materiale " elementum foris sensibiliter proposi-" tum, ex similitudine repraesentans , et " ex institutione significans, et ex san-" ctificatione continens aliquam gratiam " specialem. " Baptismus significat animas purificationem, et continet : quia efficit et figurat scilicet peccatorum remissionem. Act. II, 38, Petrus ait : Baptizetur unusquisque vestrum in nomine Jesu Christi, in remissionem peccatorum vestrorum. Similiter Sacramentum altaris signat corpus Domini, et vere continet illud : quia post consecrationem panis, sub specie ejus, id est, sub signo illo panis, quod Deus posuit ad significandum corpus Domini, totus est Christus. Sic sub signo posito hominis, scilicet, in pastillo sunt occultatas carnes. Matth. XXVI, 26 : Accepit Jesus panem, et benedixit, et ait : Hoc est corpus meum, signatum scilicet specie panis. Joan. VI, 27 : Filius hominis dabit vobis cibum, qui permanet in vitam aetemam.Hunc enim Pater signavit Deus. Igitur si cum video signum positivum hominis, ut pastillum, et credo ibi sub tenui pane esse carnes : multo magis cum video sienum positum Dei, ut sacramentum altaris, credere debeo, ibi sub specie panis esse absconditum corpus Salvatoris. Psalm. xxx, 20 : Quam magna multitudo dulcedinis tuas Domine, quam abscondisti timentibus te.

III.

Tertio, dat Dominus corpus suum sub specie panis, propter rerum ibi significatarum similitudinem. Tres enim ibi res significantur, quarum species illa panis est sacramentum, id est, sacrum signum expressam habens in se illam similitudinem. Prima res ibi significata, est naturale corpus Christi, quod ibi continetur. Secunda res, corpus ejus mysticum, scilicet Ecclesia, quod ibi significantur, et non continetur. Tertia res est effectus sacramenti in anima fideli.

I. Species panis primae rei ibi signatae, id est, veri corporis Christi, habet similitudinem non ratione sui, sed ratione subjecti, quod habuit ante consecrationem, id est, panis qui prius fuit. Sicut enim ex pluribus et puris granis panis efficitur, sic corpus Christi ex pluribus membris puris et immaculatis consistit. Cantic. VII, 2: Venter tuus sicut acervus tritici, vallatus liliis. Exod. xxv, 10 : Arca de lignis. Setim imputribilibus: quia corpus Christi constat ex membris purissimis, et ab omni vitio mundis.

II. Species panis secundae rei ibi signatae tenet similitudinem, id est, mystici corporis Chisti, scilicet Ecclesiae, quae est unitas fidelium : sicut enim ex multis granis puris conficitur unus panis, sic ex multis fidelium personis a culpa mortali mundis et vinculo charitatis unitis, Ecclesiastica unitas consistit. I ad Corinth. x, 17 : Unus panis, unum corpus multi sumus.

Hinc sciendum, quod in pane triplex unio attenditur, per quam triplex fraternitas sive causa et vinculum amoris, quod inter fideles esse debet, figuratur. Primo, grana nobilia et sibi similia colliguntur. Secundo, farina conspergitur per aquam, et pasta conficitur. Tertio, ut solidus fiat panis, pasta igne decoquitur. Primum, scilicet grana similia significant fraternitatem et amorem naturalem, quia omnes de uno et primo parente sumus nati. Secundum, scilicet panis igne solidatur spirituali. Tertium spiritualiter, quia uno Spiritu sancto, ad unam Christianam religionem sumus congregati.

1. De primo, Gen. xlii, 3: Descenderunt fratres Joseph ut emerent frumenta in aegypto: quasi humiliaverunt se fideles, ut amorem naturalem omnium hominum acquirerent. Eccli. XIII, 19: Omne animal diligit simile sibi: sic et omnis homo proximum sibi.2. De secundo, I ad Corinth. v, 7: Sitis nova conspersio, sicut estis azimi, id est, unum quid per dilectionem sacramentalem. I Joan. IV, 21: Hoc mandatum habemus a Deo: ut qui diligit Deum, diligat et fratrem suum.

3. De tertio, Exod. XII, 39: Coxerunt farinam conspersam, et fecerunt panes, ' id est, profecerunt usque ad dilectionem spiritualem. Joan. xv, 12: Hoc est praeceplum meum, ut diligatis invicem, sicut dilexi vos. Augustinus : " Non autem " carnalis, sed spiritualis debet esse inter " vos dilectio. "

III. Species panis secundum quod erat panis, habet in se similitudinem tertiae rei ibi signate, id est, effectus sacramenti in anima fideli : sicut enim panis tria facit, scilicet confortat, satiat, et vitam conservat : sic panis sacramentalis animam fidelem confortat ad peccatum de vincendum, satiat ad fastidium mundi faciendum, in vita conservat ad Deum semper laudandum.

1. De primo, Psal. CIII, 15 : Panis cor hominis confirmat, ad omne vitium scilicet devincendum. Unde : Diligam te Domine fortitudo mea : qui scilicet praecinxisti me virtute ad bellum :et supplantasti insurgentes in me subtus me .

2. De secundo, Psalm. CIV, 40 : Pane coeli saturavit eos, ad mundi scilicet fastidium faciendum. Prov. XXVII, 7 : Anima saturata calcabit favum.

3. De tertio, Eccli. XXXIV, 25 : Panis egentium vita pauperum est, ad Deum scilicet semper laudandum. Psal. cxlv, 2 : Lauda anima mea Dominum, laudabo Dominum in vita mea. Oratio Manasses, in fine : Laudabo te Domine semper omnibus diebus vitae meae : quoniam te laudat omnis virtus coelorum.

Laudemus ergo hic Deum, cum bonis in bona conversatione, ut cum laudare mereamur semper cum Sanctis in aeterna beatitudine. Amen.