John Duns Scotus, De Cognitione Dei. Tractatus Imperfectus

Catholic Library Home

▾

John Duns Scotus, De Cognitione Dei. Tractatus Imperfectus

DE COGNITIONE DEI. TRACTATUS IMPERFECTUS.

QUAESTIO PRIMA.

His praemissis, probo quod de Deo possit haberi cognitio abstractiva, sicut de aliqua quidditate. Quia quicumque cognoscit actum visionis beatificae,

Adhibita distinctione scientiae in virtualem et formalem, et enumeratis conditionibus essentialibus et accidentalibus scientiae, tam ex parte objecti

Hoc viso, ad quaestionem dico, quod cognitio proprietatum personalium potest habere rationem scientiae, et probatur ista propositio : de omni illo de

Propositis quibusdam difficultatibus, quas in fine quaestionis dissolvit, docet cognitionem Dei abs tractivam dari posse per speciem creatam, quae rep

Secundo ostenditur, quod differt specie intuitiva et abstractiva. Et primo arguitur ex comparatione potentiarum, quia quaecumque arguunt diversitatem

QUAESTIO PRIMA.

Ex hoc loco, et illatione istarum propositionum manifeste colligitur Scotum admittere distinctionem formalem inter eas realitates,quae non sunt eaedem

Adductis variis argumentis contra distinctionem formalem, alia octodecim adjungit, in quibus potissimas quasque difficultates, quae contra eamdem urge

Dico primo, in divinis Deitas est sub completa actualitate ex natura rei, et paternitas sub incompleta actualitate est ibi ex natura rei, illa est act

Circa istam quaestionem brevissime sic procedam: primo jam declarabo quod intellectus et voluntas in Deo non sunt totaliter idem: secundo, probabo quo

Circa primum nota, quod secundum beatum Augustinum homilia prima super Joannem, super illo verbo, sine ipso Verbo factum est nihil, exponit, id est, p

Viso quid est peccatum mortale, videndum est de distinctione ipsorum actuum, circa quod notandum est, quod cum sint tres bonitates, scilicet naturalis

Viso quae sit tertia bonitas actus, videndum est de actu Ecclesiastico. Actus autem Ecclesiasticus dicitur ille, qui ab institutione Christi et Eccles

De munditia et puritate requisita ad ministrationem Sacramenti Baptismi, ad salutem necessarii, agit Scotus in 4. d. 5. q. 2. a n. 5. et de requisitis

Sed dices: Christo et Martyribus praemium meritorum suorum est redditum abundanter: ergo non transit eorum paenalitas ad alios, cum sit sufficienter e

Ex iis patet quod tria requiruntur ad hoc ut Indulgentiae valeant, scilicet auctoritas ex parte conferentis: indigentia, ex parte recipientis: pia cau

Ex iis potest Indulgentiae descriptio colligi: Indulgentia est remissio paenae temporalis debitae pro peccatis actualibus paenitendum, non remissae pe

Circa quartum arguitur primo quod Indulgentiae non possint dari. Agens instrumentale non extendit se ultra operationem principalis agentis. Praelati s

Quaestionem hanc : an indulgentias tantum valeant, quantum sonant? Theologi antiqui communiter proponunt, circa quam in varias et extremas aliqui abie

Tribus modis ait hic aliis applicari posse merita, qui ferme coincidunt cum aliis totidem modis, quos enumeravit et explicavit in quodl. 20. art. 1. S

Ad istam quaestionem respondet Magister Joannes de monte S. Eligii, in uno Quodlibeto, primo distinguendo quaestionem secundo, de quaestione juxta du

Praemisso notabili de triplici modo conceptus simpliciter simplicis, mere simplicis et multiplicis et de trino actu intelligendi, de quibus late agit

Quoad rationes ad aliam partem, quia magistrales sunt, volo discurrendo respondere ad singulas. Ad primam, quando arguebatur ad principale sic : conce

Divisa quaestione in quinque partes, in prima tractat quae sitsacra Scriptura? quanta sit ejus auctoritas ? unde dicatur Canonica? dubitat an omnes ve

Multiplicis hujusmodi sensus sacrae Scripturae hoc ipsum exemplum civitatis Jerusalem adducit Lyranus in prologo commentariorum ad Testamentum vetus,

Circa quartum, sciendum quod duplex est certitudo : Una adhaesionis, et talis est in iis quae tenemus per fidem, et in iis quae ex fide sequuntur de n

Dum haec scriberem, et Lyranum circa intelligentiam quorumdam locorum, quae de Salomone plurimi interpretantur, consulerem, incidi in c. 7. lib. 2. Re

QUAESTIO VII. Utrum scientia naturalis sit scientia una ?

Praecipuam hujus quaestionis partem habet Doctor lib. 6. Metaph. q. 1. ubi etiam hanc Henrici Quodl. 9. q. 4. de multiplicandis specie scientiis secun

Alii ergo quantum ad istum articulum dicunt aliter quod unitas scientiae secundum speciem specialissimam attendatur penes unitatem subjecti, de quo es

Quantum igitur ad istum articulum, unde scilicet sumatur unitas et distinctio scientiarum, duo declarabo : Primo, quomodo potest intelligi respectu al

Respondet ad argumenta, quibus in principio quaestionis videbatur probari objectum scientiae naturalis, sive librorum de Physico auditu esse ens mobil

QUAESTIO VI.

Utrum cognitio abstractiva possibilis haberi de Deo, et intuitiva de eodem simul possint stare in intellectu?

Vide Doctores citalos in quaest, anteced.

Videtur quod non : Quia intellectus immediata cognitione refertur ad objectum cognitum: si igitur intellectus posset habere simul duas cognitiones de eodem objecto, intellectus bis diceretur ad idem objectum; consequens est falsum, ut patet 9. Metaphysic. cap. 6.

Confirmatur, quia relatio actus ad objectum est essentialior quam relatio habitus, quia habitus non tendit in objectum nisi mediante actu ; habitus autem refertur: igitur, etc.

Item, adveniente perfecto, evacuatur quod est imperfectum : cognitio intuitiva de Deo est perfectissima possibilis haberi de Deo, abstractiva est imperfecta;igitur, etc.

Contra, non plus repugnant cognitio abstractiva et intuitiva de Deo quam cognitio matutina et vespertina de eodem ; sed istae possunt simul stare in intellectu beato. Patet per Augustinum su pra 4. de Genes. ad litteram cap. 29. 30. 31; igitur, etc.

Circa istam quaestionem dicunt aliqui, quod sic : prima ratio eorum, quia diversa accidentia alterius speciei, et non contraria possunt stare simul. Patet de similitudine et dissimilitudine in superficie : sed istae cognitiones non sunt contrariae, et sunt diversarum specierum, ut dictum est prius: ergo, etc.

Item, licet duae cognitiones, quarum una est evidens et alia obscura, non possint simul stare, tamen duae evidentes possunt simul stare, sed istae ambae sunt evidentes, quia utraque scientifica.

Reliqua desunt.

DUNS SCOTI

DOCTORIS SUBTILIS, ORDINIS MINORUM,

QUAESTIONES MISCELLANEAE DE FORMALI TATIBUS.

TRACTATUS IMPERFECTUS CUM NOTIS & SCHOLIIS R. P. F. LUCAE WaDDINGI.

CENSURA.

Quaestiones has, praeter primam, exscripsimus ex codice vetusto membraneo MS. Bibliothecae Valicanae, num. 869. in quo post quaestiones Scoti in libros de Anima, haec promiscue sequebantur. Libri titulus erat: Scotus in libros de Anima, et alia pulchra. Miscebantur alii aliorum tractatus et solutae quaestiones; quaedam Alberti Magni;quaedam Richardi quae circumferuntur inter ejus Quodlibeta ad finem libri 4. Sententiarum ; aliae Aureoli nondum impressae;ut aliae Nicolai Lirani, qui et Commentarios Theologicas et quaestiones scripsit Quodlibetales. Primam quaestionem de attributorum distinctione,imperfectam tamen, accepimus ex eadem Bibliotheca codice 879. ad finem libri secundi Reportatorum Parisicnsium. Stylus, methodus, doctrina Scotum redolent, et , fortassis quaestiones has aliasque multas, quas tabulae Gulielmi de Missale indicant, et adhuc desiderantur, sub Commentariorum imperfectorum nomine recensuit Pitseus. Nos propter materiae et disputationum varietatem Miscellaneas nuncupamus, et reliquarum more Notis et Scholiis illustramus.