SCHOLION.

I. In hoc Commentario componendo S. Bonaventura praeter Glossam interlinearem et ordinariam (quae plerumque derivata est ex Commentario S. Hieronymi in Ecclesiasten) usus est tum ipsa memorata Hieronymi expositione tum altera Hugonis a S. Victore, quae, saltem in editionibus, non se extendit nisi usque ad cap. 4, 7. Ecclesiaste. Ab Hugone Ipse mutuatus est praecipuam illam divisionem triplicis vanitatis, scilicet mutabilitatis, iniquitatis, poenalUatis. Quod autem cognoverit etiam Expositionem mysticam in Ecclesiasten Salonii, episcopi Viennensls (vide Migne., Patrol. Latina tom. L1II. col. 993 seqq.), qui floruit circa 453, quidam locus a nobis citatus insinuare videtur, nisi forte illam sententiam ab aliis auctoribus relatam acceperit. Nec invenimus certum vestigium, quod adhibuerit Commentarios Alcuini et Ruperti, abbatis Tulliensis, qui in exponendo Ecclesiaste presse sequuntur Hieronymum.

Ceterum haec expositio est opus seraphico Doctori prorsus proprium eiusque indolem nativam referens. Ipse, adhibitis nonnunquam aliis versionibus, praesertim Hieronymi et Septuaginta, textum Vulgatae exponit secundum sensum litteralem, ita ut plurimis locis Scripturae parallelis, quasi ipsa Scriptura explicans Scripturam, sensum illustret. Exposita secundum sensum litteralem parte non exigua textus, subiungitur plerumque brevis expositio sensus mystici sive spiritualis eiusdem partis. Adduntur porro suis locis ultra octoginta quaestiones more scholastico compositas, quibus speciales difficultates, circa doctrinam vel sensum obscuriorem locorum occurrentes breviter et dilucide solvuntur.

II. In sententiis gravibus ex verbis S. Scripturae eruendis, dividendis et ordinandis S. Commentator comprobat ingeniosissimam subtilitatem. Plurimi quidem binus libri expositores recentiores negant, determinatum ordinem et logicum progressum in ipso inveniri. Quidquid de hoc sentiendum sit, pro vera nostri auctoris circa ordinem ab ipso dispositum sententia intelligenda servire potest id quod in Collationibus in Hexaem., collat. 44. n. 5, respectu omnium librorum Scripturae profert de ordine, ut ita dicam, organico S. Scripturae, sive de diversitate , quae est inter ordinem Ullus et ordinem humanorum librorum, quod scilicet in Scriptura non ponatur sic sententia post sententiam: " Non est, inquit, ita; quia ordinatissima est, et ordo eius est consimilis ordini naturae in germinatione terrae " etc.

Difficile quidem est praegrandem numerum divisionum et subdivisionum mente retinere. Ne igitur lector confundatur, iam in textu ordinando pro viribus providimus, tum titulis, quos maioribus partibus superscripsimus, tum notis marginalibus et typis, quos cursivos vocant. Non autem superfluum esse nec lectori ingratum putamus, quod multitudinem divisionum et principalium sententiarum, quae sunt in expositione litterali, his quatuor schematibus adumbratam in uno conspectu ponamus. Similia schemata in codicibus Commentariorum S. Scripturae passim inveniuntur ad marginem scripta.

Schema I.

AdminBookmark

Schema II.

AdminBookmark

Schema III.

AdminBookmark

Schema IV.

AdminBookmark

SANCTI BONAVENTURAE