Cap. XI.

De origine peccatorum finalium, quae sunt peccata in Spiritum sanctum.

De peccatis autem finalibus sive irremissibilitas, cuiusmodi sunt peccata in Spiritum sanctum, haec tenenda sunt, quod licet omne peccatum generaliter sit contra Deum trinum et unum, appropriate tamen dicitur aliquod peccatum esse in Patrem, aliquod in Filium, aliquod in Spiritum sanctum.

Hoc autem peccatum in Spiritum sanctum irremissibile dicitur in hoc saeculo et in futuro non quia in hoc saeculo non possit dimitti, sed quia raro dimittitur aut vix in hoc saeculo quantum ad culpam, modicum autem et quasi nihil flet sibi remissio in futuro quantum ad paenam.

Huius autem peccati sex sunt differentiae, scilicet invidia fraternae gratiae, impugnatio veritatis agnitae, desperatio, praesumtio, obstinatio mentis et impoenitentia finalis.

Ratio autem ad intelligentiam praedictorum haec est: quia, cum peccatum dicat recessum a primo principio trino et uno, omne peccatum imaginem Trinitatis deformat et ipsam animam foedat quantum ad triplicem potentiam, scilicet irascibilem, rationalem et concupiscibilem: et a libero arbitrio procedit, quod gerit in se insigne Trinitatis: Patris, ratione facultatis: Filii, quia rationis: Spiritus sancti, quia voluntatis .

Licet autem haec tria concurrant simul ad omnem culpam, quaelibet tamen harum per suum defectum potest esse ratio deordinandi alias. Defectus autem circa facultatem est impotentia, circa rationem est ignorantia, circa voluntatem est malitia. Et hinc est, quod cum quaedam sint peccata ex impotentia, quaedam ex ignorantia, quaedam ex malitia: et potentia attribuatur Patri, sapientia Filio et voluntas Spiritui sancto ; quod quaedam dicuntur esse in Patrem, quaedam in Filium, quaedam in Spiritum sanctum. Et quoniam nihil magis est in voluntate quam ipsa voluntas ; et voluntas ipsa est origo peccati: nullum peccatum est adeo voluntarium et mere, sicut illud quod provenit ex corruptione existente in voluntate.

Cum enim dupliciter dicatur involuntarium, scilicet per violentiam et per ignorantiam: primum per defectum potentiae secundum per defectum scientiae ; quando voluntas sola corruptione sua, licet possit resistere et sciat hoc malum esse, aliquid eligit: tunc dicitur peccare ex certa malitia: et tale peccatum mere procedit ex improbitate voluntatis liberi arbitrii et directe impugnat gratiam Spiritus sancti.

Et quia mere procedit ex libertate arbitrii, ideo non habet colorem excusationis, et propterea modicum et quasi nihil debet ei qui punitur, de poena relaxari. Quia vero directe impugnat gratiam Spiritus sancti, per quam fit remissio peccati; ideo dicitur irremissibile, non quia nullo modo possit remitti, sed quia, quantam est de se, directo est impugnativum medicamenti et remedii, per quod fieri habet remissio peccati.

Et quoniam remissio peccati fit a Deo per gratiam poenitentialem intra ecclesiasticam unitatem: ideo differentiae huius peccati accipiuntur, secundum quod directe impugnant illa tria. Aut enim impugnant ipsam gratiam poenitentialem in se; aut in comparatione ad Deum, a quo datur: aut in comparatione ad Ecclesiam, in qua suscipitur. Si in comparatione ad unitatem Ecclesiae; sic, quia unitas Ecclesiae consistit in fide et caritate, sive in gratia et veritate : sic est duplex peccatum, scilicet invidia fraternae gratiae et impugnatio veritatis agnitae.

Si in comparatione ad Deum dantem: cum universae viae eius quantum ad iustificationem maxime sint misericordia et veritas , s ic est duplex peccatum: unum scilicet, quod impugnat misericordiam, et hoc est desperatio: aliud, quod impugnat iustitiam, et hoc est impunitatis praesumtio. - Si vero impugnat ipsam gratiam poenitentialem in se vel secundum se, sic est duplex: quia gratia poenitentialis facit resilire a commissis et praecavere a committendis. Contra primum est obstinatio nentis, contra secundum est impoenitentia finalis, secundum quod finalis impoenitentia dicitur propositum non paenitendi; sic enim est species peccati in Spiritum sanctum. Secundum autem quod finalis impoenitentia dicit continuationem peccati usque in finem; sic est sequela omnium mortalium, quae in hac vita non remittuntur, et maxime omnium specierum peccati in Spiritum sanctum.

Et sic omne peccatum initium sumit a superbia et consummationem sive finem habet in finali impoenitentia: in quam qui pervenerit corruit in gehennam, a qua nullus peccans mortaliter potest liberari, nisi interveniat gratia mediatoris Christi. Et ideo incarnationem ipsius desiderabat universitas salvandorum, cui mediatori Domino nostro omnis honor et gloria in saecula saeculorum. Amen .