377. (6. ) De Principio Magistrali.

1. Ad insultus aequoris

nutat parva ratis; Quae non ratis pertimet

minas tempestatis? Vos phaselum dubiam

meae parvitatis Ad portum, benevoli

nautae, dirigatis.

2. Intro cum formidine

Magna magnum mare, Non est mirum militem

novum formidare, Sed vos mihi speculum

laetor radiare, Per quos viam speculer

timens oberrare.

3. Faciem in speculo virgo speculatur, Prospicit, in facie

si quid deformatur, Emundata facies

amne reformatur Et formosa speciem nivis aemulatur.

4. Speculo sic ratio

modo puellari Naturae primordio

fertur speculari; Triplex sed est speculum,

triplex contemplari, Triplici se ratio

studet conformari.

5. Primum lucet vitreum,

in quo perscrutatur, In subiecto qualiter

forma maritatur, Quid miscet concretio

et quid immutatur, Quid perdit, quid generat

et quid generatur.

6. Ex argento speculum

aliud candescit, Hic subiectum prospicit,

quomodo quiescit, Ut res forma indita

fluctuare nescit, Forma cum abstrahitur,

pura iuvenescit.

7. Tertium hinc speculum

auro depuratur, Meliori specie

res hic figuratur, Hic idea nobilis

Deos decoratur, Mundi flens exsilio

longe deviatur.

8. Fontis sui specie

caret obfuscata, Orbata principio,

patre viduata, Res terrestris subiacet

caeno deturpata, Huc illuc in fluctibus

orbis agitata.

9. Sic fit, ut in tempore

veris palliatur Tellus palla viridi,

tota picturatur, In parentis gremio

dum flos educatur, Carpi nondum rustica

manu lamentatur.

10. Dum rixatur aquilo

tempore brumali Et aquas incarcerat

claustro glaciali, Iam exspirant lilia

flatu boreali, Rosa pallens moritur

frigore letali.

11. Ver aeternum possidet

causa primitiva, In hoc sancti speculo

cuncta vident viva, Quae sublecta tempori

mutant defectiva, Per peccatum stygiae

mortis incursiva.

12. Hic esse phantasticum

nostrum lamentamur, Illic Deo similes,

hic adnihilamur, Illic esse verius

longe contemplamur, Sed hic esse perdimus,

culpa deformamur.

13. Ergo si nos volumus

Deo reformari, Exsules virtutibus

decet renovari, Culpa sapientiam

dedit ignorari, Virtute scientia

petit restaurari.

14. Prout est scientia,

demum virtus erit, Ex virtute defluit

vitiumque terit, Habitu disposita

extra si se gerit, Virtutis originem

nullam sibi quaerit.

15. Suscitata studio

surgit rediviva Et cescit scientia

virens ut oliva, Seritur in pueris

hora sementiva, Floret in iuvenibus

fructus redditiva.

16. Viri fructum colligunt

cum maturitate, Auctori consimiles

mentis honestate; Planta sapit arborem

vitae venustate Et radicem surculus

morum novitate.

17. Quia status optimus

virtus floret mentis Speciali gratia

cuncta largientis, Rore suo compluat

os incipientis, Ut virtutum vireat

novis incrementis.

18. Si ferar Platonicam

per opinionem, Evagatur animus

per digressionem, Sed sic philosophicam,

tangam rationem, Licet usus arguat

hanc assertionem.

19. In nobis scientia

sera sepelitur, Corporis ex carcere

languens inanitur, Ut scintilla flamine

paulum enutritur Et adulta dogmate

longa reperitur.

20. Descendit ut pluvia

mentis irrigatrix, Quemque suo modulo

visit amplexatrix. Haec ut mentis nubilo

pulso sit viatrix, Attulit huc logica

me sermocinatrix.

21. Via patet logices

vera directiva Et ad certitudinem

veri deductiva, Huius comes mathesis

est demonstrativa, Vera tantum eligens

ex his processiva.

22. Rationis speculum

vestrae porrigatis, Speculer ut vitium

meae ruditatis, Ut limetur ruditas

lima novitatis, Et illimis pateat

via veritatis.