QUAESTIO I. Utrum unus pro alio possit satisfacere.

Quaeritur igitur primo, utrum possit fieri sadamentum, scilicet, utrum unus pro alio satisfaciat, tisfactionis commutatio, et hoc est quaestionis fun- Et quod sic, videtur.

1. Ad Galatas sexto : Alter alterius onera portate: sed onera, quae maxime sunt portanda, sunt onera spiritualia: ergo si alicui imposita est. poenitentia gravis , videtur, quod aliquis partem vel: totum possit pro eo portare.

2. Item,in. littera dicitur: " Amicorum orationibus et eleemosynarum largitionibus pondus poenitentiae sublevandum est "; loquitur de eo qui graviter infirmatur.

3. Item, hoc videtur per rationem, primo per simile in rebus naturalibus. Videmus enim in aliquo corpore animalis, quod unum membrum se exponit, ut sustineat laesionem et gravamen alterius, sicut patet, quod brachium se exponit pro capite : si ergo in corpore mystico est connexio per assimilationem ad corpus naturale, videtur similiter, quod unum membrum onus alterius possit et debeat supportare.

4. Item, hoc videtur per simile in humanis actibus . Videmus enim, quod sic est in actibus, quod si aliquis est alicui debitor, non refert apud creditorem, utrum ipse, vel alius solvat, immo pro eodem utrumque acceptat: si ergo multo benignior est Deus et aridior ad percipiendam solutionem quam homo terrenus; videtur, quod ipse sit contentus, et sibi sufficiat, si alius satisfaciat pro eo.

5. Item, hoc videtur per locum a minori : quia plus est impetrare remissionem culpae quam remissionem poenae; sed sanctus vir impetrat alicui, qui est extra gratiam, per suas orationes remissionem culpae: ergo et remissionem poenae per suas afflictiones.

6. Item, Christus punitus est et poena sua satisfecit; non pro peccato suo,-hoc constat: ergo pro alieno: ergo Christus satisfecit pro nobis. Si ergo omnes nos unum sumus in Christo et membra eius sumus et imitatores eius esse debemus : videtur, quod unus pro alio possit et debeat satisfacere.

CONTRA: 1. Secundae ad Corinthios quinto : Omnes stabimus ante tribunal Christi, ut recipiat unusquisque propria corporis, prout gessit, sive bonum, sive malum: ergo unicuique retribuetur iuxta opera sua: ergo non videtur, quod unus pro alio satisfaciat, quia tunc Deus alicui retribueret secundum opera aliena.

2. Item, in Psalmo : Tu reddes unicuique iuxta opera sua: ergo idem quod prius.

3. Item, ratione videtur: quoniam non exigit

Deus satisfactionem ab aliquo, quia delectetur in paena , sed quia satisfactio est remedium contra culpam, ut anima reordinetur: sed antidotum sive remedium circa membrum Infirmans debet apponi: ergo videtur, quod non possit: in alium hominem commutari.

4. Item, non potest conteri nec confiteri unus pro alio, immo oportet, quod ipse qui peccat, conteratur et confiteatur: ergo videtur similiter, quod oporteat, ipsum satisfacere et poenam pati.

5. Item, si sani possunt supra se suscipere satisfactionem infirmi, ponatur igitur, quod aliquis debeat poenitentiam septennem, et consanguinei recipiant super se; et infirmus moritur: quaero ergo a te: aut evolat, aut non evolat. Si non evolat, sed punitur in purgatorio, et illi puniunt se pro eo: ergo Deus punit bis in id ipsum . Si vero evolat, ponatur, quod illi nihil faciant de satisfactione suscepta: tunc ergo salvabitur quis, et culpa remanebit impunita ; quod est contra divinam iustitiam.

6. Item, nullus potest mereri alteri, quin mereatur sibi, secundum quod dicit illa auctoritas : " Qui pro alio orat pro se ipso laborat ": ergo pari ratione nullus potest satisfacere pro alio, quin satisfaciat pro se: ergo si potest unus pro alio satisfacere, potest unus simul et una poena satisfacere pro se et pro alio, et ita pari ratione pro tertio et quarto et sic deinceps, ergo pro omnibus: ergo videtur, si hoc verum est, quod uno satisfaciente, satisfaciant et omnes.

CONCLUSIO.

Poena satisfactionis , non quatenus est medicinalis, sed quatenus solvit poenam, potest commutari in aliam personam.

Respondeo: Dicendum, quod poena satisfactoria habet in se duplicem rationem sive virtutem Poena enim talis propter duo. est maxime: et propter medicamentum contra sequelas peccati et in pretium ad solvendum reatum peccati. Si igitur loquamur de ista poena, secundum quod est purgatoria sive medicinalis: cum morbus non recipiat medicinam ex.poena aliena, sed propria

unde non exstinguitur concupiscentia in me, si tu ieiunas pro me - quantum ad hanc rationem poena satisfactoria nec potest nec debet commutari in aliam personam. Posset tamen commutari in paenam internam , quia gemitus cordis plus frequenter medetur et reparat animam quam diuturnitas poenae exterioris.

Si autem loquamur de poena, secundum quod habet rationem pretii: hoc modo concedendum, quod potest commutari, quia potest unus pro alio solvere poenam.

Sed haec commutatio debet fieri auctoritate sacerdotis, cuius est hic duo considerare, scilicet debitam in subditis dispositionem et debitam proportionem in poena. Debitam dispositionem voco, quod in uno sit sufficientia et in alio indigentia , et in utroque sit caritas , quae faciat bona communia; si vero alterum horum desit, non fit commutatio recte. Debitam vero proportionem voco, ut minor poena in maiorem commutetur, quia plus satisfacit Deo poena propria quam aliena, sicut efficacius homo meretur sibi quam alii . Unde sicut poena assumta commutatur in maiorem poenam purgatoriam, eo quod multo minus est illa accepta, pro eo quod ista est voluntaria simpliciter, illa minime voluntaria: similiter propria poena debet commutari in maiorem alienam ad hoc, ut fiat commutatio recta.

Sic igitur concedendum, sicut probant primae rationes, quod poena satisfactoria commutari potest ratione unitatis caritatis, quantum ad id quod habet in se pretii solvendi, sed non quantum ad id quod habet in se medicamenti.

1. 2. Ad illud ergo quod obiicitur, quod unicuique reddetur secundum opera sua: dicendum, quod caritas opera aliena facit sua, maxime quando caritas alterius voluntarie quod suum est alteri donat.

3. Ad illud quod obiicitur de remedio, iam patet responsio: quoniam quantumcumque aliquis supra se poenam recipiat alterius, tamen ille non est omnino liberatus a poena, quousque consumatur peccati scoria, quam contraxit ex culpa: quae etiam non potest deleri nisi per poenam exteriorem, vel per contritionem internam.

4. Ad illud quod obiicitur, quod non potest conteri nec confiteri; dicendum, quod non est simile: quia prima, scilicet confessio et contritio, sunt ordinata, ut ingrediatur unitatem ecclesiaste eam, per quam fit, ut bona unius sint alterius; satisfactio vero utramque consequitur: et quia fundamentum istius communicationis est in caritate: ideo non est simile.

Alia ratio est, quia in potestate cuiuslibet est confiteri, in nullius potestate est conteri, nisi eius qui novit occulta cordis, scilicet spiritus hominis : sed poenam pati est in potestate cuiuslibet tam pro se quam pro alio. Attamen non est inutile nec a satisfactione alienum, si vir iustus peccata defleat minus iusti.

5. Ad illud quod quaeritur, utrum statim evolet ille cuius satisfactio commutatur: dicendum, quod non: tum quia oportet, quod scoria peccati purgetur, tum etiam quia nullus ingreditur paradisum, quousque sit extra debitam omne ita quod nec ipse sit debitor, nec alius pro eo. si ergo obiicias, quod tunc bis punit Deus in id ipsum: dicendum, quod falsum est, quia, secundum quod illi celerius faciunt, ipse liberatur, et computat Dominas in sortem poenam , quam ille sustinet pro se, et quam alii sustinent pro eo; unde si debuit poenam duorum mensium, taliter poterit iuvari, quod liberabitur infra mensem. Nunquam tamen inde extrahitur, quousque debitum sit plene solutum: quo soluto, iam illud quod solvitur, deinceps est ipsius qui satisfacit: oratio enim in sinu suo convertitur , vel si ipse non indiget, convertitur in sinu Ecclesiae.

6. Ad illud quod obiicitur, quod qui meretur alii, et sibi ; dicendum, quod non est simile de opere meritorio et satisfactorio. Opus enim meritorium est ea ratione, qua est ex radice caritatis

-quae semper placet Deo et ille, in quo est illa radix quae omnes communiter respicit et omnia communia facit; ideo non potest aliquis mereri alii, quin ipse placeat apud Deum, quia hoc ipsum Deo placet maxime.

Opus vero satisfactorium est ratione poenae, et tanta poena solvit tantum debitum, et maior maius debitum: ideo per eandem poenam non potest quis in integrum duo debita solvere; et ideo, si satisfacit pro alio, quantum ad totum non satisfacit pro se: et si pro se, non pro alio: sibi quidem meretur arternam gloriam, quia opus illud placitum est Deo, et faciens illud Deo placet in faciendo, ac per hoc dignus retributione a Deo iudicatur.