33

τοῦ τέλεον θεάσασθαι ταύτην ἐκκαθαρθεῖσαν. Ἐπεί δέ τέλος τοῦ φωτός εὑρεῖν ἀδυνατοῦσιν, ἀτέλεστος ἡ κάθαρσις ὑπάρχει τοῖς τοιούτοις˙ ὅσον γάρ καθαρθήσομαι καί λαμπρυνθῶ, ὁ τάλας, ὅσον δ᾿ ἄν καί ὀφθήσεται τό καθαῖρόν με Πνεῦμα, ἀρχή μοι πάντοτε δοκεῖ καί καθαρμοῦ καί θέας. Ἐν ἀορίστῳ γάρ βυθῷ, ἐν ἀμετρήτῳ ὕψει τίς ἐφευρεῖν δυνήσεται μεσότητα ἤ τέλος; Οἶδα, ὅτι πολύ ἐστι, τό δέ ποσόν οὐκ οἶδα˙ ἐπιθυμῶ τοῦ πλείονος καί πάντοτε στενάζω, ὅτι ὀλίγον τό δοθέν, εἰ καί πολύ ἡγοῦμαι, πρός τό ὑπονοούμενον μακρόθεν μου τυγχάνειν, ὅπερ ὁρῶν ἐπιθυμῶ, καί δοκῶ μηδέν ἔχειν, μή ὅλως αἰσθανόμενος τοῦ δοθέντος μοι πλούτου. Ὅτι ὁρῶ τόν ἥλιον, οὐ λογίζομαι τοῦτο˙ (63) καί πῶς; Ἄκουσον, πίστευσον, ὅπερ ἐγώ πανθάνω˙ γλυκύς ἐστιν ὁ ἥλιος, ἀρρήτως ἐν αἰσθήσει ἕλκων εἰς πόθον τήν ψυχήν ἀνέκφραστον καί θεῖον. Ὁρῶσα αὕτη φλέγεται καί καίεται τῷ πόθῳ καί ὅλον τό φαινόμενον κατασχεῖν ἔνδον ταύτης θέλει, ἀλλά οὐ δύναται καί λυπεῖται ἐν τούτῳ καί οὐ λογίζεται καλόν ἤ ὁρᾶν ἤ πανθάνειν. Ὅτε οὖν ὁ ὁρώμενος ἀχώρητος ὤν πᾶσιν, ἀπρόσιτος ἐπαληθῶς θελήσει ἐλεῆσαι τήν τεθλιμμένην μου ψυχήν καί τεταπεινωμένην, αἴφνης, οἷος ὁρᾶταί μοι πρό προσώπου ἐκλάμπων, τοιοῦτος ὅλος ἐν ἐμοί ὁρᾶται ἐξαστράπτων καί ὅλος ὅλης με χαρᾶς, πάσης ἐπιθυμίας ἐμπιπλᾷ καί γλυκύτητος, τόν ταπεινόν, τῆς θείας˙ ἀθρόα ἡ μεταβολή, ἡ ἀλλοίωσις ξένη, τό ἐν ἐμοί τελούμενον ἀνέκφραστον τυγχάνει. Εἰ γάρ τοῦτον τόν ἥλιον, ὅνπερ πάντες ὁρῶμεν, ἔνδον ἐν τῇ καρδίᾳ τις ἔβλεψε κατελθόντα καί ὅλον ἐνοικήσαντα καί λάμποντα ὡσαύτως, οὐχί νεκρός τῷ θαύματι καί ἄφωνος ὑπῆρξε, καί πάντες ἐξεπλάγησαν οἱ τοῦτον κατιδόντες; Ὁ δέ τόν τούτου ποιητήν ὁρῶν φωστῆρος δίκην ἐντός αὐτοῦ ἐκλάμποντα, ἐνεργοῦντα, λαλοῦντα, πῶς ἄν οὐκ ἐκπλαγήσεται βλέπων, πῶς ἄν οὐ φρίξει, πῶς ἄν οὐκ ἀγαπήσειε τόν τήν ζωήν διδόντα; Ἄνθρωποι τούς ὁμοίους αὐτοῖς ἀνθρώπους ἀγαπῶσιν, ὅταν τῶν ἄλλων πλέον τι δοκῶσιν ὑπερέχειν˙