Caput V.

State, et nolite iterum jugo servitutis contineri. State in fide Evangelii, jam enim tempus legis 0819A effluxit: nolite jugum cum Judaeis trahere, quod nec ipsi ferre possunt.

Ecce ego Paulus dico vobis. Ego vobis audenter dico, neminem pertimescens.

Quoniam si circumcidamini, Christus vobis nihil proderit. Quia solum illum ad salutem vobis sufficere non putatis.

Testificor autem rursus omni homini circumcidenti se, quoniam debitor est universae legis faciendae. Qui caput operum legis suscepit, necesse est ut caetera membra sustineat, ne maledicto subjaceat.

Evacuati estis a Christo: qui in lege justificamini, a gratia excidistis. Si in lege spem ponitis, et justificare posse vos creditis, infirmam Christi gratiam judicatis: et quod jam gratis consecuti estis, tamquam 0819B non habentes, propriis vultis laboribus adipisci.

Nos enim spiritu ex fide spem justitiae exspectamus. Spirituali conversatione perfectae fidei speramus nos justitiae immortalem accepturos esse mercedem.

Nam in Christo Jesu, neque circumcisio aliquid valet, neque praeputium. Neque circumcisio prodest, nec praeputium nocet temporibus Christianis.

Sed fides, quae per charitatem operatur. Ergo et fides operatur per charitatem, non per timorem: qui enim credit Deo, attendit mandatis: nam qui credit futuris, amplius operatur, quam qui praesentem metuit poenam.

Currebatis bene. Fidei gressibus, et moralibus disciplinis.

0819C Quis vos impedivit veritati non obedire? Quis ille fuit qui vos legis operibus implicavit, ut cursum vestrae fidei impediret?

Nemini consenseritis. Persuasio haec non est ex eo qui vocat vos. Nec illis, nec mihi, sine verbis Dei consentire debetis: qui vos iterum ad poenitentiam vocat.

Modicum fermentum totam massam corrumpit. Ne quis diceret: Cur omnes corripis, dum non omnes erraverunt? Ostendit quod modicum malitiae fermentum, totam possit Ecclesiam et massam suam a veritate corrumpere.

Ego confido in vobis, in Domino, quod nihil aliud sapietis. Quam habet veritas Christi.

Qui autem conturbat vos, portabit judicium, quicumque 0819D est ille. Ab Evangelii veritate.

Ego autem, fratres, si circumcisionem adhuc praedico, quid adhuc persecutionem patior? Quod de me vobis mentiti sunt deceptores, ita me aliis praedicare. Quid persecutionem patior, si ipsius circumcisionis non inimicus sum, ut affirmatur?

Ergo evacuatum est scandalum crucis? Ideo scandalum patiuntur: quia in sola fide crucis dico esse salutem.

Utinam abscindantur qui vos conturbant. Si putant sibi hoc prodesse, non solum circumcidantur, sed etiam abscindantur: si enim exspoliatio membri proficit, multo magis abolitio. Quidam dicunt: Utinam errore abscisi, veritatis radicibus inserantur.

0820A Vos enim in libertatem vocati estis, fratres: tantum ne libertatem in occasionem detis carnis. Tantum ne per occasionem circumcisionis ad legis servitium redeatis.

Sed per charitatem spiritus servite invicem. Non superbiam per speciem libertatis insinuo, sed spontaneum esse volo servitium, non coactum.

Omnis enim lex in uno sermone impletur. Legis etiam ipsa moralia, quaecumque sunt, uno possunt sermone concludi, et in uno hoc praecepto compleri.

Diliges proximum tuum. Dilectio, vel charitas, in quatuor modis consistit: hoc est, in Dei dilectione, quae prima est: secunda, si nosmetipsos secundum Deum amemus; tertia, proximos: quarta, etiam inimicos. Deum ergo plusquam nos diligere debemus: 0820B proximum, sicut nos: inimicum, ut proximum. Proximus diligebatur in lege: et nisi Deum primo dilexerimus, nos minime possumus non peccando diligere: et nos diligamus ad quam formam proximos diligimus: quod si proximos non amamus, quando inimicum amare poterimus? Si ergo volumus dilectionem habere, primo Deum plusquam nostras animas diligamus: quod inde probatur, si propter Deum etiam salutem nostram, et ipsas animas contemnamus.

Sicut teipsum. Qui secum proximum diligit, utraque complet genera mandatorum: id est, nec malum facit ulli, sed bonum facit.

Quod si invicem mordetis, et comedetis. Per contentiones singuli vos meliores alterius judicando.

0820C Videte ne ab invicem consumamini. Dum alter alteri occasio perditionis exstat.

Dico autem in Christo: Spiritu ambulate. Spiritualibus actibus, quos infra describit.

Et desideria carnis non perficietis. Non quo caro sine anima concupiscat; sed quando ipsa anima carnalia cogitat, caro dicitur: quando vero spiritualia, unus cum Deo fit spiritus. Quamdiu ergo duplex in nobis est desiderium, vel voluntas, non perficimus quaecumque volumus, uno aedificante in nobis, et alio destruente.

Caro enim concupiscit adversus spiritum, spiritus autem adversus carnem. Carnalis consuetudo adversus spirituale desiderium.

Haec enim sibi invicem adversantur, ut non quaecumque 0820D vultis, illa faciatis. Hoc facit ratio, ut non voluntatem sequatur effectus.

Quod si spiritu ducimini, non estis sub lege. Si vos spiritualibus per omnia actibus occupetis, non est vobis lex necessaria, quae carnalibus data est.

Manifesta sunt autem opera carnis. Non est difficile discernere inter utraque opera.

Quae sunt fornicatio, immunditia, impudicitia, luxuria, id lorum servitus, veneficia, inimicitiae, contentiones, aemulationes, irae, rixae, dissensiones, sectae, invidiae, homicidia, ebrietates, comessationes, et his similia. Inimicitias et caetera sequentia, carnalia dicit, quae animae sunt, non carnis: ne Manichaei eum substantiam carnis accusare putarent; sed 0821A omne malum, carnale definiunt: omne bonum, spirituale, quia coeleste.

Quae praedico vobis, sicut praedixi. Ex his caetera colligere poteram, quae compendii gratia praetermisi.

Quoniam qui talia agunt, regnum Dei non consequentur. Notandum atque plangendum, quod contentiosos atque dissidentes, vel iracundos, cum idololatris, et veneficis, et homicidis, penitus exclusit a regno.

Fructus autem spiritus, est charitas. Omnium virtutum prima est charitas, quam in quatuor partes divisibilem annotavimus.

Gaudium. Spirituale.

Pax, patientia. Etiam cum odientibus pacem.

Benignitas, bonitas. Semper bene velle facere.

Longanimitas. Illatas injurias sustinere patienter.

0821B Mansuetudo. Nulli injuriam irrogare.

Fides. Vel debes credere, vel omnibus promissa complere.

Modestia. Nec laesus irasci.

Continentia. In conjugiis spiritualibus.

Castitas. In virginibus intelligitur.

Adversus hujuscemodi non est lex. Non enim ista prohibuit; sed et qui novum implet, non est sub veteri Testamento.

Qui autem sunt Christi, carnem suam crucifixerunt cum vitiis et concupiscentiis. Si omnia simul vitia crucifixa sunt, et caro quasi pendens in ligno, non concupiscit: ut quid nobis lex, quae data est ad vitia coercenda? Simul illud notandum, quod eos dixerit Christi esse, qui carnem cum vitiis crucifixerunt. Hoc 0821C contra illos, qui solam fidem sufficere arbitrantur.