26

ἀσφαλεῖς· ἀλλ᾿ ἄμφω, καί ταύτας κἀκείνας, ψυχῇ τε καί στόματι περιχαρῶς ἀσπασώμεθα, καί ὀρθοδόξως ὁμολογήσωμεν· καί διά τῶν κατά προφοράν δοκούντων πως ἐναντίων φωνῶν, τούς κατά διάνοιαν ἐναντίους ἐπίσης ἑαυτοῖς καί ἀλλήλοις, καί τῇ ἀληθείᾳ, σοφῶς τροπωσώμεθα· καί τῆς ἡμετέρας αὐλῆς, ἤγουν τῆς καθολικῆς τοῦ Θεοῦ καί ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας, ἀνδρικῶς ἐξελάσωμεν· καί μηθ᾿ ὅλως τήν οἰανοῦν πάροδον κατά τῆς ὀρθοδόξου πίστεως, τοῖς λῃστρικῶς ὅρια πατρικά μηχανωμένοις μεταίρειν, παράσχωμεν, τῷ διαῤῥίπτειν τι τῶν εὐσεβῶν ὅπλων τε καί δογμάτων, δι᾿ ὧν γίνεσθαι πέφυκεν ἡ ἐκείνων καταστροφή καί ἀναίρεσις.

Πλήν κἀκεῖνο γινώσκειν χρεῶν, ὡς ἐπί τε φύσεων καί φυσικῶν ἐνεργειῶν, καί μοναδικάς πρός ταῖς δυϊκαῖς φωναῖς τῶν ἁγίων Πατέρων εὑρίσκομεν· ὡς, "τήν μίαν φύσιν τοῦ Θεοῦ Λόγου σεσαρκωμένην», καί, "τήν θεανδρικήν ἐνέργειαν», καί τήν "συγγενῆ καί δι' ἀμφοῖν ἐπιδεδειγμένην»· ἐπί δέ φυσικῶν θελημάτων, οὐδεμίαν μοναδικήν, ὡς ἐμέ γινώσκειν, τό παράπαν ἐκφώνησιν εὑρεῖν δυνατόν, 0089 ἀλλά τάς ἐν ἀντωνυμίαις καί ἀριθμῷ δυϊκάς σημασίας. Πῶς οὖν καί τίνι λόγῳ, κἄν προσεξετάσαι δεχώμεθα παντελῶς, ἕν ἤ δύο θελήματα χρή λέγειν ἐπί Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ, τῆς τῶν Πατέρων νομοθεσίας καί διδασκαλίας δύο 15Α_118 φυσικά θελήματα παρακελευομένης ὁμολογεῖν ἐπ' αὐτοῦ καί πρεσβεύειν, καθά καί φύσεις αὐτάς, καί τάς τούτων φυσικάς ἐνεργείας, μέχρι τοῦ γινώσκειν τήν διαφοράν;

Τούτων μοι παρεκβατικῶς νῦν λελεγμένων πρός τήν σήν θεοτίμητον ἀγιστείαν, παρακαλῶ τήν ἐπ᾿ αὐτοῖς, ἤ μή προσηκόντως ῥηθεῖσιν, ἤ μή νοηθεῖσι καλῶς, συγγνώμην ὁμοῦ καί διόρθωσίν μοι χαρίσασθαι, φιλαγάθῳ πατρικῆς εὐσπλαχνίας στοργῇ καί μιμήσει· καί Χριστῷ τῷ Θεῷ με παραθέσθαι, τῷ σύν Πατρί καί Πνεύματι ἁγίῳ δοξαζομένῳ εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

ΣΧΟΛΙΑ

1. Ἄτοπον, φησί, τό ἕν θέλημα μερίζεσθαι (τοῦτο γάρ ἀναγκάζει ἡ φυσική συγγένεια) καί τό μέν ἥμισυ τῇ μιᾷ, τό δέ λοιπόν τῇ λοιπῇ φύσει δίδοσθαι· καί οὕτως ἀλλοτριοῦν τόν Χριστόν τοῦ Θεοῦ καί ἡμῶν, ὡς οὐκ ἐχόντων σύνθετον θέλημα.

2. Ὅτι τήν διαφοράν, καί τήν ἕνωσιν οἱ Πατέρες κατά τῆς συγχύσεως, καί τῆς ὁμοτίμου αὐτῆ διαιρέσεως ἐδογμάτισαν.

3. Ὁ Νεῖλος. Ἔστιν ὑποστατική, ἀλλ᾿ ἐφ᾿ ἡμῶν ἡ παράλογος, δι᾿ ἥν ἄνθρωπος ὁ Θεός, ἵν᾿ ἐπανασώσῃ τόν ἄνθρωπον· ἀπαλλάξας ταύτης, ὅσοι φόβῳ θανάτου διά παντός τοῦ ζῇν ἔνοχοι ἦσαν δουλείας· ἤγουν ὅσοι φοβούμενοι τήν ὀδύνην, τήν ἠδονήν περιεποιοῦντο, τήν μητέρα τῆς ὀδύνης· τήν τῆς φθορᾶς ἀρχηγόν· τήν τοῦ θανάτου προαγωγόν καί προμνήστριαν.

ΙΣΟΝ ΕΠΙΣΤΟΛΗΣ ΓΕΝΟΜΕΝΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΓΙΩΤΑΤΟΝ ΕΠΙΣΚΟΠΟΝ

ΚΥΡΙΟΝ ΝΙΚΑΝ∆ΡΟΝ ΙΣΟΝ Ἐπιστολῆς γενομένης πρός τόν ἁγιώτατον ἐπίσκοπον κύριον

Νίκανδρον, παρά τοῦ ἐν ἁγίοις Μαξίμου, περί τῶν δύο ἐν Χριστῷ ἐνεργειῶν. 15Α_120 Αὐτός, θεοτίμητε καί παμμακάριε Πάτερ, φερωνύμως ἔχων

μετά τῆς ἀνδρείας, τήν κατά πάντων ἀφανῶς, ἤ φανερῶς τήν ἁγίαν τοῦ Θεοῦ καθολικήν καί ἀποστολικήν Ἐκκλησίαν πολεμούντων ἐχθρῶν ἱερωτάτην νίκην· καί τόν ὑπέρ αὐτοῦ ἀειθαλῆ τοῖς χαρίσμασι, καί ταῖς ἐνεργείαις τοῦ Πνεύματος ἀμαράντινον στέφανον, ἤδη κατ᾿ ἐλπίδας λαβών παρ᾿ αὐτοῦ, καί ὡς ἐν χερσί κτησάμενος τοῦ κατά φύσιν ἐφετοῦ, διά τῆς πρός αὐτό τελείας συννεύσεως τήν