Capitulus 20

De effectibus attributis spiritui sancto in Scripturis respectu totius creaturae.

Oportet autem, secundum convenientiam praedictorum, considerare effectus quos spiritui sancto sacra Scriptura attribuit.

Ostensum est enim in superioribus quod bonitas dei est eius ratio volendi quod alia sint, et per suam voluntatem res in esse producit. Amor igitur quo suam bonitatem amat, est causa creationis rerum; unde et quidam antiqui philosophi amorem deorum causam omnium esse posuerunt, ut patet in I metaph.; et dionysius dicit, IV cap. De div. Nom., quod divinus amor non permisit ipsum sine germine esse. Habitum est autem ex praemissis quod spiritus sanctus procedit per modum amoris quo deus amat seipsum.

Igitur spiritus sanctus est principium creationis rerum. Et hoc significatur in Psalmo: emitte spiritum tuum et creabuntur.

Ex hoc etiam quod spiritus sanctus per modum amoris procedit; amor autem vim quandam impulsivam et motivam habet: motus qui est a deo in rebus, spiritui sancto proprie attribui videtur. Prima autem mutatio in rebus a deo existens intelligitur secundum quod ex materia creata informi species diversas produxit. Unde hoc opus spiritui sancto sacra Scriptura attribuit: dicitur enim Gen. 1-2: spiritus domini ferebatur super aquas. Vult enim Augustinus per aquas intelligi materiam primam super quam spiritus domini ferri dicitur, non quasi ipse moveatur, sed quia est motionis principium.

Rursus. Rerum gubernatio a deo secundum quandam motionem esse intelligitur, secundum quod deus omnia dirigit et movet in proprios fines. Si igitur impulsus et motio ad spiritum sanctum ratione amoris pertinet, convenienter rerum gubernatio et propagatio spiritui sancto attribuitur. Unde iob 33-4 dicitur: spiritus domini fecit me et in Psalmo: spiritus tuus bonus deducet me in terram rectam.

Et quia gubernare subditos proprius actus domini est, convenienter spiritui sancto dominium attribuitur. Dicit enim apostolus, II ad Cor. 3-17: spiritus autem dominus est. Et in symbolo fidei dicitur: credo in spiritum sanctum dominum.

Item. Vita maxime in motu manifestatur: moventia enim seipsa vivere dicimus, et universaliter quaecumque a seipsis aguntur ad operandum. Si igitur ratione amoris spiritui sancto impulsio et motio competit, convenienter etiam sibi attribuitur vita. Dicitur enim Ioan. 6-64: spiritus est qui vivificat; et Ezech. 37-6: dabo vobis spiritum et vivetis, et in symbolo fidei nos in spiritum sanctum vivificantem credere profitemur. Quod etiam et nomini spiritus consonat: nam etiam corporalis vita animalium est per spiritum vitalem a principio vitae in cetera membra diffusum.