Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale682
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale684
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale686
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale688
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale690
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale692
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale694
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale696
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale698
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale700
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale702
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale704
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale706
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale708
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale710
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale712
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale714
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale716
interpretativus authenticus numquam sit processus solummodo intellectualis
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale720
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale722
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale724
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale726
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale728
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale730
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale732
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale734
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale736
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale738
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale740
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale742
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale744
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale746
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale748
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale750
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale752
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale754
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale756
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale758
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale760
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale762
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale764
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale766
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale768
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale770
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale772
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale774
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale776
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale778
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale780
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale782
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale784
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale786
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale788
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale790
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale792
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale794
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale796
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale798
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale800
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale802
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale804
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale806
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale808
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale810
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale812
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale814
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale816
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale818
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale820
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale822
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale824
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale826
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale828
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale830
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale832
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale834
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale836
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale838
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale840
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale842
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale844
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale846
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale848
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale850
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale852
Congregatio pro Doctrina Fidei 853
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale854
Congregatio pro Doctrina Fidei 855
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale856
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale858
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale860
Acta Benedicti Pp. XVI 835
Der auf Erden gefeierte Gottesdienst steht dabei in einem unauflöslichen
Bezug zur himmlischen Stadt Jerusalem. Dort wird Gott und dem Lamm
das wahre ewige Lobopfer dargebracht, von dem die irdische Feier nur
Abbild ist. Der Teilnehmer an der heiligen Messe bleibt gleichsam an der
Schwelle des himmlischen Bereichs stehen, von der aus er den Kult schaut,
der sich unter den Engeln und Heiligen vollzieht. Wo immer die irdische
Kirche ihren eucharistischen Lobpreis anstimmt, tritt sie zu dieser
himmlischen Festversammlung hinzu, in der mit den Heiligen ein Teil ihrer
selbst bereits angekommen ist, und gibt den noch in dieser Welt Wandernden
Hoffnung auf dem Weg in die ewige Vollendung.
Vielleicht ist dies der Punkt, an dem ich ein persönliches Wort einflechten
soll. Ich bin auf die Figur von Erik Peterson erstmals 1951 gestoßen. Damals
war ich Kaplan in Bogenhausen, und der Chef des dort ansässigen Kösel-
Verlages, Herr Wild, hat mir den eben erschienenen Band »Theologische
Traktate« überreicht. Ich habe ihn mit wachsender Begier gelesen und mich
von ihm wirklich ergreifen lassen, denn hier war die Theologie, nach der ich
suchte: Theologie, die einerseits den ganzen historischen Ernst aufbringt,
Texte zu verstehen, zu untersuchen, sie mit allem Ernst historischer For-
schung zu analysieren, und die doch nicht in der Vergangenheit stehen bleibt,
sondern die Selbstüberschreitung des Buchstabens mitvollzieht, in diese
Selbstüberschreitung des Buchstabens mithineintritt, sich von ihr mitneh-
men läßt und damit in die Berührung mit dem kommt, von dem her sie
stammt - mit dem lebendigen Gott. Und so ist der Hiatus zwischen dem
Damaligen, das die Philologie untersucht, und dem Heute von selbst über-
wunden, weil das Wort hineinführt in die Begegnung mit der Realität und die
ganze Aktualität des Geschriebenen, als sich selbst zur Realität überschrei-
tend, wirksam wird. So habe ich an ihm wesentlich und tiefer gelernt, was
eigentlich Theologie ist, und eben auch diese Bewunderung dafür gehabt, daß
hier nicht nur Gedachtes gesagt wird, sondern daß dieses Buch Ausdruck
eines Weges, die Passion seines eigenen Lebens war.
Das Paradox mag sein, daß gerade der Briefwechsel mit Harnack am
meisten den Durchbruch ausdrückt, der ihm zuteil geworden ist. Harnack
hatte ihm bestätigt oder vorher schon unabhängig davon geschrieben, daß
das katholische Formalprinzip »Schrift lebt in der Überlieferung und Über-
lieferung in der lebendigen Gestalt der Sukzession«, daß dies das ursprüng-
liche und sachgemäße Prinzip ist und daß das »sola Scriptura« nicht funk-
tioniert. Peterson hat diese wie selbstverständlich hingeworfene Behauptung