LIBER DE LAUDE MARTYRII.

 0788A I. ETSI incongruens est, fratres charissimi, in hoc favore dicendi aliquid trepidationis afferre, minimeque deceat gloriam tantae devotionis inf

 II. Est enim profecto, nisi fallor, etiam in ipso 0789B conscientiae robore admiranda formido quae nos exagitet pariter et inflammet cujus quanto pen

 0789C III. Quantae enim sit gloriae ponderate, hujus vitae cupiditatibus relegatis , atque ab omni animum naturae mundique commercio segregatum, contr

 IV. Igitur, quoniam res summa martyrium est, tria sunt quae ex eo nobis proposuimus esse dicenda: quid sit , quantum sit, cui rei prosit. Quid est erg

 V. Quid enim est in illis aliud quam sermo vacuus et inane colloquium et inanium voluptas prava verborum, sicut scriptum est: Oculos habent et non vid

 VI. Totum hoc in laudem martyrii spectat, totum gloriam passionis illuminat in qua spes futuri temporis cernitur, in qua Christus ipse operatur, cuju

 VII. Non enim dubium est quantum a Domino consequantur qui saluti suae nomen Dei praetulerunt, ut in illa judicii die meliores cruor faceret, sanguisq

 VIII Quid enim tam eximium atque sublime est, quam inter tot instrumenta carnificum devotione robusta cunctam fidei reservare virtutem ? Quid tam magn

 IX. Etenim, charissimi fratres, respicite ad hoc, quaeso vos, plenius, in quo et salus vertitur et sublimitas computatur, licet non sim nescius etiam

 X. Sic, quoties de hoste triumphalibus spoliis onustus miles ingreditur, vulneribus suis gaudet. Sic, quoties tempestatibus diu nauta fatigatus littor

 XI. Si salutem times perdere, scito te mori posse. Porro autem contemnenda tibi mors est, cui Christus occisus est. Ante oculos tibi, quaeso, concurra

 XII. Magna est enim, fratres charissimi, claritas vitam salutis aeternae honestate passionis ornare, 0793C magna sublimitas ante ora Domini aspectumqu

 XIII. Nunc jam ad eam rem, fratres charissimi, veniam ex qua ostendere satis possim quanta martyrii virtus habeatur quae tametsi omnibus est nota pro

 0794C XIV. Atque, ut transeam cuncta, meminisse debemus quanta sit gloria ad Christum immaculatum venire, consortem passionis existere, perpetuaque cu

 XV. Quamobrem, charissimi fratres, fide firma, devotione robusta, contra minas saeculi atroces et asperos insequentium fremitus adversa virtute resist

 XVI. Etenim, charissimi fratres, virtus est tanta martyrii, ut per illam credere etiam ille cogatur qui te voluit occidere. Scriptum est et legimus: I

 XVII. Quod si te dignitas ambitiosa deterret, et congesta in thesauris pecuniae magnitudo admonet, quae semper propositum bonae mentis avertit, et dev

 XVIII. Nam et Abraham sic Deo placuit qui tentatus a Deo, et filio suo non pepercit pro quo ignosci forsitan posset, si illum dubitasset occidere. A

 XIX. Jam superest, charissimi fratres, ut debeamus ostendere cui rei martyrium prosit, atque, ut illud profecto doceamus quod nos ad hunc gloriae titu

 XX. Saeviens locus, cui gehenna nomen est, magno plangentium murmure et gemitu et eructantibus flammis per horrendam spissae noctis caliginem saeva se

 XXI. Quibus autem inquisitus semper fuit Deus aut notus, numquam excidit Christi locus ubi jacet gratia, ubi virentibus campis terra luxurians alumno

 XXII. Merito enim nihil vobis, o boni martyres, denegatum, quos spes aeternitatis alit et lucis, quorumque devotio universa et mens coelesti dedita 07

 XXIII. Nihil itaque tam magnum atque venerandum quam quod liberat a morte et facit vivere et dat perpetuo regnare. Sanctis Dei hoc aptum, miseris nece

 XXIV. Quid igitur, fratres charissimi, potissimum referam, quidve dicam? Sic in unum convenientibus titulis dignitatis, turbatur animus, deducitur sen

 0800C XXV. Veniat ante oculos vestros qui dies ille sit cum spectante populo, atque intuentibus cunctis, contra terrenas cruces et minas saeculi incon

 XXVI. Considerate quid sit, charissimi fratres, omnem martyrii firmitatem sensibus vestris animisque proponite. Ecce enim in passione cujuslibet vocat

 0801B XXVII. Nunc vero, charissimi fratres, ne quis me arbitretur omnem salutem non alio statu quam in martyrio collocasse, hoc primo profecto respici

 XXVIII. Atque ut ad laudem martyrii redeam, vox est beatissimi Pauli dicentis: Nescitis quoniam qui in agone currunt, multi certant, unus autem accipi

 XXIX. Dixit hoc ille qui passus est et qui ad hoc passus est ut imitaretur Dominum, utique et nos ad hoc voluit pati ut per ipsum imitaremur Christum.

 XXX. Itaque, charissimi fratres, licet sit hoc totum Dominicae promissionis et muneris, licetque tribuatur ex alto, nec capiatur nisi ejus imperio, se

30. Therefore, beloved brethren, although this is altogether of the Lord’s promise and gift, and although it is given from on high, and is not received except by His will, and moreover, can neither be expressed in words nor described by speech, nor can be satisfied by any kind of powers of eloquence, still such will be your benevolence, such will be your charity and love, as to be mindful of me when the Lord shall begin to glorify martyrdom in your experience. That holy altar32    [Rev. vi. 9; also vol. i. p. 486, note 10, this series.] encloses you within itself, that great dwelling-place of the venerable Name encloses you within itself, as if in the folds of a heart’s embrace: the powers of the everlasting age sustain you, and that by which you shall ever reign and shall ever conquer. O blessed ones! and such as truly have your sins remitted, if, however, you who are Christ’s peers ever have sinned!33    [“Si tamen qui Christi compares estis aliquando peccastis;” not very happily translated, but extravagant at best.] O blessed ones! whom the blood of the Lord has dyed from the beginning of the world, and whom such a brightness of snowy clothing has deservedly invested, and the whiteness of the enfolding robe has adorned!  Finally, I myself seem to myself to behold already, and, as far as is possible to the mind of man, that divine and illustrious thing occurs to my eyes and view. I seem, I say to myself, already to behold, that that truly noble army accompanies the glory and the path of their Christ. The blessed band of victors will go before His face; and as the crowds become denser, the whole army, illuminated as it were by the rising of the sun, will ascribe to Him the power. And would that it might be the lot of such a poor creature as myself to see that sight! But the Lord can do what He is believed not to deny to your petitions.34    [Think, I say again, of three hundred years of such “fiery trial,” so marvellously sustained, and we shall gain new views of Christ’s power to perfect His own strength in human weakness. The life of these Christians was a conscious daily warfare against “the world, the flesh, and the devil;” and we must recognise this in all judgments of their discipline and their modes of thought.]

XXX. Itaque, charissimi fratres, licet sit hoc totum Dominicae promissionis et muneris, licetque tribuatur ex alto, nec capiatur nisi ejus imperio, sed nec aut mente concipi aut exprimi verbis aut oratione percurri aut quibuslibet eloquentiae viribus possit impleri, tamen erit hoc benevolentiae vestrae, erit charitatis et amoris, si volueritis nostri memores esse 0802D cum in vobis Dominus martyrium coeperit honorare. Vos intra se sanctum illud altare, vos intra se magna illa venerandi nominis sedes, veluti sinu quodam gremii amplectentis includit, vos imperia perennis temporis sustinent, et illud quo regnaturi semper estis semperque victuri. O beati et quibus vere dimissa sunt peccata; si tamen qui Christi compares estis, aliquando peccastis. O beati quos a primordio 0803A mundi Domini sanguis infecit, et quos merito splendor iste nivei amictus induerit, et candor stolae ambientis ornarit. Videor denique ipse mihi jam cernere proque arbitrio mentis humanae ante oculos et aspectum divinum illud mihi et insigne concurrit, videor, inquam, mihi jam cernere ut ille vere nobilis numerus Christi sui gloriam interque comitetur. Ibit ante ora ejus felix caterva victorum , et se densantibus 0804A turmis, velut solis exortu totum illuminatum agmen inferet potestatem, Et utinam perabjecto mihi istud videre contingat! Sed hoc Dominus poterit efficere quod vobis petentibus creditur non negare.