LIBER DE LAUDE MARTYRII.

 0788A I. ETSI incongruens est, fratres charissimi, in hoc favore dicendi aliquid trepidationis afferre, minimeque deceat gloriam tantae devotionis inf

 II. Est enim profecto, nisi fallor, etiam in ipso 0789B conscientiae robore admiranda formido quae nos exagitet pariter et inflammet cujus quanto pen

 0789C III. Quantae enim sit gloriae ponderate, hujus vitae cupiditatibus relegatis , atque ab omni animum naturae mundique commercio segregatum, contr

 IV. Igitur, quoniam res summa martyrium est, tria sunt quae ex eo nobis proposuimus esse dicenda: quid sit , quantum sit, cui rei prosit. Quid est erg

 V. Quid enim est in illis aliud quam sermo vacuus et inane colloquium et inanium voluptas prava verborum, sicut scriptum est: Oculos habent et non vid

 VI. Totum hoc in laudem martyrii spectat, totum gloriam passionis illuminat in qua spes futuri temporis cernitur, in qua Christus ipse operatur, cuju

 VII. Non enim dubium est quantum a Domino consequantur qui saluti suae nomen Dei praetulerunt, ut in illa judicii die meliores cruor faceret, sanguisq

 VIII Quid enim tam eximium atque sublime est, quam inter tot instrumenta carnificum devotione robusta cunctam fidei reservare virtutem ? Quid tam magn

 IX. Etenim, charissimi fratres, respicite ad hoc, quaeso vos, plenius, in quo et salus vertitur et sublimitas computatur, licet non sim nescius etiam

 X. Sic, quoties de hoste triumphalibus spoliis onustus miles ingreditur, vulneribus suis gaudet. Sic, quoties tempestatibus diu nauta fatigatus littor

 XI. Si salutem times perdere, scito te mori posse. Porro autem contemnenda tibi mors est, cui Christus occisus est. Ante oculos tibi, quaeso, concurra

 XII. Magna est enim, fratres charissimi, claritas vitam salutis aeternae honestate passionis ornare, 0793C magna sublimitas ante ora Domini aspectumqu

 XIII. Nunc jam ad eam rem, fratres charissimi, veniam ex qua ostendere satis possim quanta martyrii virtus habeatur quae tametsi omnibus est nota pro

 0794C XIV. Atque, ut transeam cuncta, meminisse debemus quanta sit gloria ad Christum immaculatum venire, consortem passionis existere, perpetuaque cu

 XV. Quamobrem, charissimi fratres, fide firma, devotione robusta, contra minas saeculi atroces et asperos insequentium fremitus adversa virtute resist

 XVI. Etenim, charissimi fratres, virtus est tanta martyrii, ut per illam credere etiam ille cogatur qui te voluit occidere. Scriptum est et legimus: I

 XVII. Quod si te dignitas ambitiosa deterret, et congesta in thesauris pecuniae magnitudo admonet, quae semper propositum bonae mentis avertit, et dev

 XVIII. Nam et Abraham sic Deo placuit qui tentatus a Deo, et filio suo non pepercit pro quo ignosci forsitan posset, si illum dubitasset occidere. A

 XIX. Jam superest, charissimi fratres, ut debeamus ostendere cui rei martyrium prosit, atque, ut illud profecto doceamus quod nos ad hunc gloriae titu

 XX. Saeviens locus, cui gehenna nomen est, magno plangentium murmure et gemitu et eructantibus flammis per horrendam spissae noctis caliginem saeva se

 XXI. Quibus autem inquisitus semper fuit Deus aut notus, numquam excidit Christi locus ubi jacet gratia, ubi virentibus campis terra luxurians alumno

 XXII. Merito enim nihil vobis, o boni martyres, denegatum, quos spes aeternitatis alit et lucis, quorumque devotio universa et mens coelesti dedita 07

 XXIII. Nihil itaque tam magnum atque venerandum quam quod liberat a morte et facit vivere et dat perpetuo regnare. Sanctis Dei hoc aptum, miseris nece

 XXIV. Quid igitur, fratres charissimi, potissimum referam, quidve dicam? Sic in unum convenientibus titulis dignitatis, turbatur animus, deducitur sen

 0800C XXV. Veniat ante oculos vestros qui dies ille sit cum spectante populo, atque intuentibus cunctis, contra terrenas cruces et minas saeculi incon

 XXVI. Considerate quid sit, charissimi fratres, omnem martyrii firmitatem sensibus vestris animisque proponite. Ecce enim in passione cujuslibet vocat

 0801B XXVII. Nunc vero, charissimi fratres, ne quis me arbitretur omnem salutem non alio statu quam in martyrio collocasse, hoc primo profecto respici

 XXVIII. Atque ut ad laudem martyrii redeam, vox est beatissimi Pauli dicentis: Nescitis quoniam qui in agone currunt, multi certant, unus autem accipi

 XXIX. Dixit hoc ille qui passus est et qui ad hoc passus est ut imitaretur Dominum, utique et nos ad hoc voluit pati ut per ipsum imitaremur Christum.

 XXX. Itaque, charissimi fratres, licet sit hoc totum Dominicae promissionis et muneris, licetque tribuatur ex alto, nec capiatur nisi ejus imperio, se

15. Wherefore, beloved brethren, with a firm faith, with a robust devotion, with a virtue opposed to the fierce threatenings of the world, and the savage murmurs of the attending crowds, we must resist and not fear, seeing that ours is the hope of eternity and heavenly life, and that our ardour is inflamed with the longing for the light, and our salvation rejoices in the promise of immortality. But the fact that our hands are bound with tightened bonds, and that heavy links fastened round our necks oppress us with their solid weight, or that our body strained on the rack hisses on the red-hot plates, is not for the sake of seeking our blood, but for the sake of trying us.14    [The terrible pictures in S. Stefano Rotondo (see p. 288, supra) might seem to have been taken from this graphic treatise. Can our faith and love be compared with that of these sufferers?] For in what manner should we be able to recognise even the dignity of martyrdom, if we were not constrained to desire it, even at the price of the sacrifice of our body? I indeed have known it, and I am not deceived in the truth of what I say, when the cruel hands of the persecutors were wrenching asunder the martyr’s limbs, and the furious torturer was ploughing up his lacerated muscles, and still could not overcome him. I have known it by the words of those who stood around.15    [To me, these dramatic narrations of what was going on among the crowds that gazed upon the tortures of Christ’s witnesses, are very suggestive of the whole scene. Compare pp. 295–296, supra.] “This is a great matter. Assuredly I know not what it is—that he is not subdued by suffering, that he is not broken down by wearing torments.” Moreover, there were other words of those who spoke: “And yet I believe he has children: for he has a wife associated with him in his house; and yet he does not give way to the bond of his offspring, nor is he withdrawn by the claim of his family affection from his stedfast purpose. This matter must be known, and this strength must be investigated, even to the very heart; for that is no trifling confession, whatever it may be, for which a man suffers, even so as to be able to die.”

XV. Quamobrem, charissimi fratres, fide firma, devotione robusta, contra minas saeculi atroces et asperos insequentium fremitus adversa virtute resistendum est nec timendum, quorum spes aeternitatis et vita coelestis est, quorumque ardor in cupidinem lucis accenditur, et salus de promissa immortalitate laetatur. Hoc vero quod catenis arctantibus manus strictae et circumacti graves cervicibus nexus solido 0795B deprimunt pondere, vel quod equuleo corpus extensum cadentes stridet ad laminas, non expetendi sanguinis sed tentationis est causa. Nam et ipsam martyrii dignitatem quemadmodum possemus agnoscere, nisi illam etiam cum damno corporis nostri cogeremur optare? Sensi equidem, nec me veritas fallit, cum saevae incumbentium manus membra divellerent, artusque laniatos tortor saeviens exararet, nec tamen vinceret, circumstantium verbis , magnum istud est, profecto nescio quod , non doloribus subigi, non poenis angentibus frangi. Sed erant aliae dicentium voces; et puto liberos habet. Nam est illi socia in penatibus conjux: et tamen nec vinculo pignorum cedit, nec obsequio pietatis abductus a proposito suo deficit. Noscenda res est et 0795C virtus penitus scrutanda visceribus. Nec enim levis est ista quaecumque confessio propter quam homo patitur, et mori posse.