LIBER DE LAUDE MARTYRII.

 0788A I. ETSI incongruens est, fratres charissimi, in hoc favore dicendi aliquid trepidationis afferre, minimeque deceat gloriam tantae devotionis inf

 II. Est enim profecto, nisi fallor, etiam in ipso 0789B conscientiae robore admiranda formido quae nos exagitet pariter et inflammet cujus quanto pen

 0789C III. Quantae enim sit gloriae ponderate, hujus vitae cupiditatibus relegatis , atque ab omni animum naturae mundique commercio segregatum, contr

 IV. Igitur, quoniam res summa martyrium est, tria sunt quae ex eo nobis proposuimus esse dicenda: quid sit , quantum sit, cui rei prosit. Quid est erg

 V. Quid enim est in illis aliud quam sermo vacuus et inane colloquium et inanium voluptas prava verborum, sicut scriptum est: Oculos habent et non vid

 VI. Totum hoc in laudem martyrii spectat, totum gloriam passionis illuminat in qua spes futuri temporis cernitur, in qua Christus ipse operatur, cuju

 VII. Non enim dubium est quantum a Domino consequantur qui saluti suae nomen Dei praetulerunt, ut in illa judicii die meliores cruor faceret, sanguisq

 VIII Quid enim tam eximium atque sublime est, quam inter tot instrumenta carnificum devotione robusta cunctam fidei reservare virtutem ? Quid tam magn

 IX. Etenim, charissimi fratres, respicite ad hoc, quaeso vos, plenius, in quo et salus vertitur et sublimitas computatur, licet non sim nescius etiam

 X. Sic, quoties de hoste triumphalibus spoliis onustus miles ingreditur, vulneribus suis gaudet. Sic, quoties tempestatibus diu nauta fatigatus littor

 XI. Si salutem times perdere, scito te mori posse. Porro autem contemnenda tibi mors est, cui Christus occisus est. Ante oculos tibi, quaeso, concurra

 XII. Magna est enim, fratres charissimi, claritas vitam salutis aeternae honestate passionis ornare, 0793C magna sublimitas ante ora Domini aspectumqu

 XIII. Nunc jam ad eam rem, fratres charissimi, veniam ex qua ostendere satis possim quanta martyrii virtus habeatur quae tametsi omnibus est nota pro

 0794C XIV. Atque, ut transeam cuncta, meminisse debemus quanta sit gloria ad Christum immaculatum venire, consortem passionis existere, perpetuaque cu

 XV. Quamobrem, charissimi fratres, fide firma, devotione robusta, contra minas saeculi atroces et asperos insequentium fremitus adversa virtute resist

 XVI. Etenim, charissimi fratres, virtus est tanta martyrii, ut per illam credere etiam ille cogatur qui te voluit occidere. Scriptum est et legimus: I

 XVII. Quod si te dignitas ambitiosa deterret, et congesta in thesauris pecuniae magnitudo admonet, quae semper propositum bonae mentis avertit, et dev

 XVIII. Nam et Abraham sic Deo placuit qui tentatus a Deo, et filio suo non pepercit pro quo ignosci forsitan posset, si illum dubitasset occidere. A

 XIX. Jam superest, charissimi fratres, ut debeamus ostendere cui rei martyrium prosit, atque, ut illud profecto doceamus quod nos ad hunc gloriae titu

 XX. Saeviens locus, cui gehenna nomen est, magno plangentium murmure et gemitu et eructantibus flammis per horrendam spissae noctis caliginem saeva se

 XXI. Quibus autem inquisitus semper fuit Deus aut notus, numquam excidit Christi locus ubi jacet gratia, ubi virentibus campis terra luxurians alumno

 XXII. Merito enim nihil vobis, o boni martyres, denegatum, quos spes aeternitatis alit et lucis, quorumque devotio universa et mens coelesti dedita 07

 XXIII. Nihil itaque tam magnum atque venerandum quam quod liberat a morte et facit vivere et dat perpetuo regnare. Sanctis Dei hoc aptum, miseris nece

 XXIV. Quid igitur, fratres charissimi, potissimum referam, quidve dicam? Sic in unum convenientibus titulis dignitatis, turbatur animus, deducitur sen

 0800C XXV. Veniat ante oculos vestros qui dies ille sit cum spectante populo, atque intuentibus cunctis, contra terrenas cruces et minas saeculi incon

 XXVI. Considerate quid sit, charissimi fratres, omnem martyrii firmitatem sensibus vestris animisque proponite. Ecce enim in passione cujuslibet vocat

 0801B XXVII. Nunc vero, charissimi fratres, ne quis me arbitretur omnem salutem non alio statu quam in martyrio collocasse, hoc primo profecto respici

 XXVIII. Atque ut ad laudem martyrii redeam, vox est beatissimi Pauli dicentis: Nescitis quoniam qui in agone currunt, multi certant, unus autem accipi

 XXIX. Dixit hoc ille qui passus est et qui ad hoc passus est ut imitaretur Dominum, utique et nos ad hoc voluit pati ut per ipsum imitaremur Christum.

 XXX. Itaque, charissimi fratres, licet sit hoc totum Dominicae promissionis et muneris, licetque tribuatur ex alto, nec capiatur nisi ejus imperio, se

8. For what is so illustrious and sublime, as by a robust devotion to preserve all the vigour of faith in the midst of so many weapons of executioners? What so great and honourable, as in the midst of so many swords of the surrounding guards, again and again to profess in repeated words the Lord of one’s liberty and the author of one’s salvation?—and especially if you set before your eyes that there is nothing more detestable than dishonour, nothing baser than slavery, that now you ought to seek nothing else, to ask for nothing else, than that you should be snatched from the slaughters of the world, be delivered from the ills of the world, and be engaged only as an alien from the contagion of earth, among the ruins of a globe that is speedily to perish? For what have you to do with this light, if you have the promise of an eternal light? What interest have you in this commerce of life and nature, if the amplitude of heaven is awaiting you? Doubtless let that lust of life keep hold, but let it be of those whom for unatoned sin the raging fire will torture with eternal vengeance for their crimes. Let that lust of life keep hold, but let it be of those to whom it is both a punishment to die, and a torment to endure (after death). But to you both the world itself is subjected, and the earth yields, if, when all are dying, you are reserved for this fate of being a martyr. Do we not behold daily dyings? We behold new kinds of death of the body long worn out with raging diseases, the miserable results of some plague hitherto unexperienced; and we behold the destruction of wasted cities, and hence we may acknowledge how great is to be considered the dignity of martyrdom, to the attainment of the glory of which even the pestilence is beginning to compel us.8    [The heathen attributed this pestilence to the “atheism” of Christians, and hence persecuted them the more fiercely; and, as it was better to die by martyrdom than by the pestilence, he thus speaks. Death an advantage. Shaks., Hen. V., act. iv. sc. 1.]

VIII Quid enim tam eximium atque sublime est, quam inter tot instrumenta carnificum devotione robusta cunctam fidei reservare virtutem ? Quid tam magnum atque pulcherrimum, quam inter tot 0792A circumstantium gladios libertatis suae Dominum ac salutis auctorem repetita saepius voce profiteri? et maxime si ante oculos tuos ponas nihil detestabilius esse dedecore, nihil foedius servitute, nihil aliud te debere jam petere, aliud optare quam eripiendum esse cladibus saeculi, exuendum malis mundi, et inter ruinas orbis jam jamque perituri alienum a terrena contagione versari? Quid enim tibi cum hac luce, cui lux aeterna promissa est? Quid cum hoc vitae naturaeque commercio quem coeli amplitudo deposcit? Sane teneat cupiditas ista vivendi, sed quos inexpiabili malo saeviens ignis aeterna scelerum ultione torquebit. Teneat cupiditas ista vivendi, sed quibus et mori poena est et durare tormentum. Tibi jam et mundus ipse succumbit et terra cedit, qui 0792B morientibus cunctis ad hoc reservatus es ut martyr esse potuisses. An non quotidiana cernimus funera, cernimus novos exitus corporis diu tracti , saevientibus morbis inexpertae cujusdam cladis exitia, ac stragem populatarum urbium intuemur, unde possimus agnoscere quanta martyrii habenda sit dignitas, ad cujus gloriam nos cogere etiam lues coepit.