In Apocalypsim B. Joannis Apostoli
PROLOGI GILBERTI, IN APOCALYPSIM B. JOANNIS APOSTOLI, EXPLANATIO.
Unde dicit Haymo, quod iste Angelus in persona Christi apparuit Joanni.
Unde dicit: Et audivi vocem magnam, id est, cognovi. Vel, Audivi, vocem magnam, magna
Unde dicit: Et facies ejus, id est, sicut sol, Oritur sol, et occidit, et ad locum suum revertitur,
Dicit ergo : Haec dicit qui tenet septem stellas, id est, septem Praelatos
Continua sic: Commendavi bona quae in te sunt, sed nunc redarguo mala.
Unde dicit: Sin autem, nisi per paenitentiam ad statum primae charitatis redieris, venio Ubi,
Continua ita : Multum commendabilis es in praedictis, sed tamen reprehensibilis in aliis.
Dicit ergo : ita commendabilis est propter praedicta, sed tamen habeo adversus te pauca.
Dicit ergo : Qui vicerit. Haymo : Desideria carnis,et horum tentamenta.
Dicit ergo : Vigila : et hoc potes facere, quia aliqui sunt in Ecclesia tua boni quos potes imitari.
Unde dicit: Haec, scilicet quae sequuntur, dicit, Sanctus, Sancti estote.
Continua sic : Veniet tentatio : sed non timeatis, quia bonum adjutorem habebitis.
Dicit ergo Angelus ad Joannem :
Continua sic : Mandat tibi, etc. Haec scilicet: Scio opera tua, id est, reprobo. Et tunc ly scio
Dicit ergo : Et animal primum simile leoni. i Vicit leo de tribu Juda.
Dicit ergo: Et vidi. Nota : In praecedenti capitulo dixit, v. 1: Post haec vidi:
Dicit ergo: Et vidi, et audivi.
In saecula saeculorum. Quasi diceret : Continuo laudant Deum, et praedicta attribuunt ei.
Unde dicit: Et audivi tamquam vocem, in medio quatuor animalium, dicentem, centium,
Dicit ergo : Bilibris tritici. Ad litteram bilibris bilibris,
Continua : Tanta erit tribulatio Ecclesiae : sed tamen non obliviscetur Deus misereri.
Dicit ergo : Stantes ante thronum.
Unde dicit: Et ascendit fumus incensorum,
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi, et audivi,
Dicit ergo ita : Et aperuit puteum abyssi, et puteo aperto, ascendit fumus putei,
Unde dicit : Et de fumo putei, de tenebrosa haereticorum doctrina, exierunt locustae in terram,
Dicit ergo : Et habebant loricas, id est, corda sententiis deceptoriis munita, sicut loricas ferreas
Dicit ergo:Et sextus Angelus, id est, sextus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo: Et numerus equestris exercitus.
Unde dicit: Et numerus equestris exercitus, id est, malorum, vicies millies, vicies Mille
Dicit ergo : Et qui sedebant, id est, daemones malis praesidentes, super eos, habebant loricas,
Dicit ergo : Et abii, scilicet tamquam vere obediens, ad Angelum,
Dicit ergo : Atrium autem, id est, peccatores, a quod est foris templum, atrium
Dicit ergo : Et septimus Angelus, id est, septimus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo : Et visum est aliud signum, scilicet, a primo, et illi contrarium. Et dicitur aliud :
Dicit ergo : Et audivi vocem magnam in caelo, id est, in Ecclesia triumphante, dicentem, Nunc, Nunc,
Dicit ergo : Vae terrae, id est, firmis et obduratis in peccato, et mari, impii quasi mare fervens.
Continua ita : Persecutus est diobolus Ecclesiam, sed antequam persequeretur, etc.
Dicit ergo : Et iratus est draco, id est, diabolus, in mulierem,
Dicit ergo : Et vidi de mari bestiam,
Unde dicit : Et datum est illi, id est, a Deo permissum, facere bellum eum sanctis, et vincere eos,
Dicit ergo : Si quis habet aurem cordis, audiat, Si quis habet aurem audiat,
Dicit ergo : Et vidi aliam bestiam.
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi spiritualiter, aliam bestiam, bestia,
Unde dicit : Qui, scilicet virgines, empti sunt, de terra,
Dicit ergo : Timete Dominum, scilicet, timore filiali. Psal. XVIII, 10 : Timor Domini sanctas.
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est alius ordo Praedicatorum. Et dicitur alius, Angelus,
Dicit ergo : Et audivi vocem, aure interiori, de caelo, dicentem mihi, Scribe,
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est, Christus qui est alius a Sanctis, exivit, de altari,
Dicit ergo : Et vidi, intellectu scilicet spirituali, tamquam mare vitreum, mare.
Dicit ergo : " Et praeceptum est illis, " id est, cohibiti sunt potestate divina, " ne laederent faenum terrae, " id est, incipientes, et faciles decipi in fide, " neque omne viride, " id est, proficientes, " neque omnem arborem, " id est, perfectos qui inter ventos tentationum stabiles sunt. Psal. XCI, 14 : Plantati in domo Domini, in atriis domus Dei nostri florebunt.
Hic quaeritur, Quare non dicit, ne laederent omne faenum, sicut dicit: Omne viride, et omnem arborem ?
Responsio. Per foenum signantur incipientes, qui de facili cadunt, et cito laeduntur : aliqui tamen stant, et perseverant. Per viride signantur proficientes : per arborem perfecti, qui non laeduntur tali percussione, sed magis proficiunt. Ideo dicit : Neque omne viride, neque omnem arborem. Incipientes vero aliquando laeduntur, et cadunt : et ideo cum dicitur : Ne laederent faenum, non dicit, omne faenum. Vel sic, ut per tria praedicta tria genera salvandorum intelli- gantur, qui signantur per Noe, Daniel, et Job , hoc est, Praelati, continentes, et conjugati. Per faenum terrae conjugati, qui terrae adhaerent, et signantur per Job. Per omne viride continentes, qui virorem corporis servant, qui signantur per Danielem. Per arborem signantur Praelati, quorum rami refrigerium praestant aliis, qui signantur per Noe.
Est ergo sensus : " Et praeceptum est illis, " scilicet, a Deo, eorum potestatem limitante, " ne laederent faenum terrae, " id est, conjugatos in anima, licet corpus affligant, et temporalia auferant. Job, II, 6 : Ecce in manu tua est, etc.
" Neque omne viride, " id est, continentes pudicitia nitentes sive virentes, " neque omnem arborem, " id est, Praelatos foliis verborum alios sanantes, et fructibus operum satiantes, et umbra exemplorum vel consolationum alios recreantes.
" Nisi tantum homines, " scilicet, carnales dictos ab humo. I ad Corinth. III, 3 : Nonne carnales estis, et secundum hominem ambulatis ?
" Qui non habent signum Dei vivi in frontibus suis, " id est, signum crucis, fidei, passionis. " In frontibus suis, " scilicet, interiori, et exteriori : ut fidem habeant in corde, et eam confiteantur in ore. Ad Romam x, 10 : Corde creditur ad justitiam, etc. Ezechiel. IX, 6 : Super quem videritis thau ne occidatis, scilicet eum.
Nota : Thau est ultima littera alphabeti Hebraeorum, et interpretatur confirmatio, et signat finalem perseverantiam in paenitentia et confessione nominis Christi, quae confirmat hominem. Unde et hoc signo liberantur omnes qui habent illud. Et est sensus, ac si dicatur : Illi qui erubescunt agere paenitentiam, et confiteri Christi nomen, laedentur ab istis Pseudopraedicatoribus, et aliis praecursoribus Antichristi.
" Et datum est illis ne occiderent eos, sed ut cruciarent mensibus quinque : et cruciatus eorum, ut cruciatus scorpii cum percutit hominem. "
Hic est secundum, ubi dicitur quantum se extendit potestas istorum respectu bonorum, et quomodo intelligitur refraenari potestas eorum.
Et dicuntur quatuor. Primo, prohibetur ne occidant bonos. Secundo, permittitur ut in praesenti affligant eos, ibi, " Sed ut cruciarent eos. " Tertio, dicitur quis sit cruciatus eorum, ibi, " Et cru datus eorum. " Quarto, quod tantus erit quod homines desiderabunt mortem in diebus illis, ibi, v. 6 : " Et in diebus illis, etc. "