In Apocalypsim B. Joannis Apostoli
PROLOGI GILBERTI, IN APOCALYPSIM B. JOANNIS APOSTOLI, EXPLANATIO.
Unde dicit Haymo, quod iste Angelus in persona Christi apparuit Joanni.
Unde dicit: Et audivi vocem magnam, id est, cognovi. Vel, Audivi, vocem magnam, magna
Unde dicit: Et facies ejus, id est, sicut sol, Oritur sol, et occidit, et ad locum suum revertitur,
Dicit ergo : Haec dicit qui tenet septem stellas, id est, septem Praelatos
Continua sic: Commendavi bona quae in te sunt, sed nunc redarguo mala.
Unde dicit: Sin autem, nisi per paenitentiam ad statum primae charitatis redieris, venio Ubi,
Continua ita : Multum commendabilis es in praedictis, sed tamen reprehensibilis in aliis.
Dicit ergo : ita commendabilis est propter praedicta, sed tamen habeo adversus te pauca.
Dicit ergo : Qui vicerit. Haymo : Desideria carnis,et horum tentamenta.
Dicit ergo : Vigila : et hoc potes facere, quia aliqui sunt in Ecclesia tua boni quos potes imitari.
Unde dicit: Haec, scilicet quae sequuntur, dicit, Sanctus, Sancti estote.
Continua sic : Veniet tentatio : sed non timeatis, quia bonum adjutorem habebitis.
Dicit ergo Angelus ad Joannem :
Continua sic : Mandat tibi, etc. Haec scilicet: Scio opera tua, id est, reprobo. Et tunc ly scio
Dicit ergo : Et animal primum simile leoni. i Vicit leo de tribu Juda.
Dicit ergo: Et vidi. Nota : In praecedenti capitulo dixit, v. 1: Post haec vidi:
Dicit ergo: Et vidi, et audivi.
In saecula saeculorum. Quasi diceret : Continuo laudant Deum, et praedicta attribuunt ei.
Unde dicit: Et audivi tamquam vocem, in medio quatuor animalium, dicentem, centium,
Dicit ergo : Bilibris tritici. Ad litteram bilibris bilibris,
Continua : Tanta erit tribulatio Ecclesiae : sed tamen non obliviscetur Deus misereri.
Dicit ergo : Stantes ante thronum.
Unde dicit: Et ascendit fumus incensorum,
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi, et audivi,
Dicit ergo ita : Et aperuit puteum abyssi, et puteo aperto, ascendit fumus putei,
Unde dicit : Et de fumo putei, de tenebrosa haereticorum doctrina, exierunt locustae in terram,
Dicit ergo : Et habebant loricas, id est, corda sententiis deceptoriis munita, sicut loricas ferreas
Dicit ergo:Et sextus Angelus, id est, sextus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo: Et numerus equestris exercitus.
Unde dicit: Et numerus equestris exercitus, id est, malorum, vicies millies, vicies Mille
Dicit ergo : Et qui sedebant, id est, daemones malis praesidentes, super eos, habebant loricas,
Dicit ergo : Et abii, scilicet tamquam vere obediens, ad Angelum,
Dicit ergo : Atrium autem, id est, peccatores, a quod est foris templum, atrium
Dicit ergo : Et septimus Angelus, id est, septimus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo : Et visum est aliud signum, scilicet, a primo, et illi contrarium. Et dicitur aliud :
Dicit ergo : Et audivi vocem magnam in caelo, id est, in Ecclesia triumphante, dicentem, Nunc, Nunc,
Dicit ergo : Vae terrae, id est, firmis et obduratis in peccato, et mari, impii quasi mare fervens.
Continua ita : Persecutus est diobolus Ecclesiam, sed antequam persequeretur, etc.
Dicit ergo : Et iratus est draco, id est, diabolus, in mulierem,
Dicit ergo : Et vidi de mari bestiam,
Unde dicit : Et datum est illi, id est, a Deo permissum, facere bellum eum sanctis, et vincere eos,
Dicit ergo : Si quis habet aurem cordis, audiat, Si quis habet aurem audiat,
Dicit ergo : Et vidi aliam bestiam.
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi spiritualiter, aliam bestiam, bestia,
Unde dicit : Qui, scilicet virgines, empti sunt, de terra,
Dicit ergo : Timete Dominum, scilicet, timore filiali. Psal. XVIII, 10 : Timor Domini sanctas.
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est alius ordo Praedicatorum. Et dicitur alius, Angelus,
Dicit ergo : Et audivi vocem, aure interiori, de caelo, dicentem mihi, Scribe,
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est, Christus qui est alius a Sanctis, exivit, de altari,
Dicit ergo : Et vidi, intellectu scilicet spirituali, tamquam mare vitreum, mare.
Dicit ergo : " Nihil horum. " Quasi diceret : Si blasphemans, licet sis bonus : sed tamen tu " nihil horum timeas quae passurus es. " Vel, " Nihilhorum, " scilicet, paupertatem rerum, tribulationem corporis, blasphemiam nominis vel famae, tentationem cordis, " timeas. " Matth. x, 28 : Nolite timere eos qui occidunt corpus, etc. Act. xx, 24 : Nihil vereor, nec facio animam meam pretiosiorem quam me.
" Ecce missurus. " Quasi quaererent : Unde habebimus tribulationem? et Deus respondet: " Ecce, " id est, in brevi, vel quasi in promptu, vel in praesenti tempore, " missurus est diabolus, " scilicet, per se, et sua membra : per se, suggerendo : et per sua membra, exsequendo, " ex vobis in carcerem, " id est, in diversas tribulationes. Haymo : " Carceris nomine omnis tribulatio passionum intelligitur, quas Sancti perpessi sunt a diabolo. "
" Ut tentemini, " id est, ut per tentationem probemini, sicut aurum igne probatur. Eccli. XXVII, 6 : Vasa figuli probat fornax, et homines justos tentatio tribulationis. Vel, " Ut tentemini, " id est, purgemini a rubigine peccatorum. Proverb. xxv, 4 : Aufer rubiginem de argento, etc.
" Et habebitis tribulationem, " scilicet tentationem et persecutionem.
" Diebus decem, " id est, toto tempore praesentis vitae, quo vita hominis debet exerceri in decem mandatis. Vel, " Decem diebus, " id est, tempore quod fluxit sub decem principibus Romanis, qui significantur per bestiam quae habebat cornua decem . Augustinus in libro XVIII de Civitate Dei : " Prima a Nerone, secunda a Domitiano, tertia a Trajano, quarta ab Antonio, quinta a Severo, sexta a Maximiano, septima a Decio, octava a Valeriano, nona ab Aureliano, decima a Diocletiano. " Item, tempore decem Paparum qui fuerunt post Clementem. Vel, " Diebus decem, " id est, multis, finitum pro infinito. Job, XIX, 3 : En decies confunditis me. Vel, " Decem diebus " dicit, propter decem tribulationes Ecclesiae : quarum una fuit sub Judaeis : secunda sub Gentibus : tertia sub apertis haereticis : quarta sub latentibus et occultis : quinta sub falsis Christianis, apparentibus tamen bonis : sexta sub aperte malis Christianis : septima sub Antichristo : tres aliae sub mundo, carne, et diabolo. Vel, " Diebus decem, " id est, toto tempore hujus vitae quo per septem dies pugnat Ecclesia contra tria vitia, scilicet, avaritiam divitiarum, vanam gloriam dignitatum, cupiditatem voluptatum, et sic exponit Haymo.
Et nota, quod dicit: " Habebitis, " non habebis, licet uni loquatur, in quo innuit quod omnibus tribulatis loquitur generaliter.
" Esto fidelis usque ad mortem, et dabo tibi coronam vitae. "
Supra praedixit persecutionem futuram, hic hortatur ad perseverantiam in bono, ponendo cum hoc consolationem. Quasi diceret : Ita habebitis persecutionem : sed tamen quidquid contingat, serva perseverantiam in fine.