Psalmus LXXIV.

2. Confitebimur tibi, Deus: confitebimur, et invocabimus nomen tuum. Initium bonorum est confessio peccatorum. Justus enim in principio accusator est 0953D sui (Prov. 18.) . Primum ergo peccata tua confitere Deo. Haec est enim inchoatio justitiae. Et non semel, sed iterum, et quotiens peccaveris, totiens confitere. Verbi repetitio perseverantiae commendatio est. Non potes iterum recurrere ad baptismum. Si peccaveris, recurre ad confessionem. Quare confitemur Deo, cum ipse sciat peccata nostra, etiam si non confiteamur? Quia confessio generat compunctionem. Parit humilitatem, quae grata est Deo, per quam reconciliatur homini converso. Sic confitere peccatum, et deinde invoca Deum. Nam si prius invocaveris, non exaudieris. Quid est invocare, nisi intus vocare? Prius ergo expelle peccatum, et sic Deum invita ad cor tuum. 381 Jam enim dignus eris Domini nomen invocare, atque ipsius opera caeteris praedicare. Unde et subditur: Narrabimus mirabilia tua. Quid tam mirabile, quam quod creator creatura efficitur, quod immortalis moritur, quod mors 0954A morte destruitur, quod peccator ad gratiam damnatus, ad gloriam revocatur? Haec sunt mirabilia Dei, quae non cessant narrare membra Christi. Sed quia deinde futurum est judicium, jam ipse Dominus loquitur per semetipsum.

3. Cum accepero tempus, ego justitias judicabo. Nondum est ipsum tempus. Gratias misericordiae suae, prius praedicat justitias, et sic judicat justitiam. Nam si ante vellet judicare, quam praedicare, non inveniret, quem liberaret. Cum accepero (inquit) tempus. Non potuit tempus accipere in eo, quod est Filius Dei, sed in eo, quod est filius hominis. Hinc Evangelista ait: Dedit ei potestatem et judicium facere, quia filius hominis est (Joan. 5.) . Modo ergo est tempus praedicationis. Unde ait: Narrabo mirabilia tua. Audi narrantem. Audi praedicantem. Nam si contemseris, ipse judex minatur tibi judicium, dicens: Cum accepero tempus, ego justitias judicabo. Justitias judicare, est unicuique juxta merita sua reddere. Narrabimus (inquit) mirabilia tua. Et hoc 0954B quantum opus sit, ostenditur, cum subinfertur:

4. Liquefacta est terra. Et, quid dicis terram? omnes (inquit) qui habitant in ea, id est, qui studio et voluntate in terrenis perseverant: hoc est enim unusquisque, quod amat. Si terram amas, terra es: si Deum amas, ex illis es de quibus ipse Dominus ait: Ego dixi, Dii estis Psal. 81.) . Terra est liquefacta, quando vitiis et concupiscentiis defluunt terrena corda. Inde dicitur delinquere, tanquam de liquido quodam defluere a stabilitate firmamenti virtutis atque justitiae. Cupiditate enim inferiorum quisquis peccat: et sicut roboratur caritate superiorum, ita deficit, et quasi liquescit cupiditate inferiorum. Sic ergo terra liquefacta, Ego (ait Dominus) confirmavi columnas ejus. Columnas dicit Apostolos. Unde Paulus de coapostolis suis: Qui videbantur (inquit) columnae esse (Galat. 2.) . Et quid essent illae columnae, nisi ab illo firmarentur? Nam quodam terrae motu et ipsae nutaverunt, quando Dominum occidi 0954C viderunt. Sed resurrexit: mortem non esse timendam demonstravit: Spiritu ab alto misso, corda discipulorum inflammavit: et sic columnas terrae confirmavit. Dicat ergo, Ego confirmavi columnas ejus. Quibus confirmatis, quia ad praedicandum misit, recte adhuc subjungit:

5. Dixi iniquis, Nolite inique agere. Non dixerunt illi, sed ille. Non enim vos estis qui loquimini, sed Spiritus Patris vestri, qui loquitur in vobis (Matth. 28.) . Nec dixit justis, sed iniquis. Non enim venit vocare justos, sed peccatores (Marc. 2.) in poenitentiam. Non est, ait, opus sanis medicus, sed male habentibus (Ibid. et Matth. 9.) . Lex dicebat, Qui fecerit hoc, vel illud, morte moriatur. Ego dixi iniquis, Nolite inique agere. Sic et adulterae dixit: Vade, et jam amplius noli peccare (Joan. 8.) . Ergo quos occidit justitia, reservat gratia: tantum est, ut resipiscant (2. Tim. 2.) atque se in humilitate prosternant. Ideo adhuc subdit: Et delinquentibus, Nolite exaltare cornu. Nolite elevari in superbia. Nolite 0954D elate defendere peccata. Duo in hoc versu admonet Deus peccatorem. Primo ut recedat 382 a malo: deinde ne superbiat in peccato. Primo, ut de futuro caveat: altero ut de praeterito poeniteat. Sequitur alia prohibitio.

6. Nolite extollere in altum cornu vestrum, id est, nolite vos erigere contra Deum: intantum nolite superbire, ut culpam peccatorum reflectatis in auctorem vestrum. Non enim defuerunt, qui dicerent, Non est nostra culpa si peccamus, quoniam tales nos creavit Deus. Si Deus vellet, nullus homo peccaret. Sic duobus modis solent iniqui exaltare cornu suum: videlicet aut seipsos defendendo, aut ipsum Altissimum accusando. Propterea subdit: Nolite loqui adversus Deum iniquitatem. Dicendo, Non judicat Deus de rebus humanis: non curat quid agatur in terris. Neque hoc, neque illo modo debetis loqui adversus Deum iniquitatem, o Judaei.

0955A 7. Quia neque ab Oriente, neque ab Occidente, neque a desertis montibus (subaudis) loquuntur adversus Deum iniquitatem. Jam gentes, quae in his tribus mundi partibus habitant, coeperunt de auctore suo bene, et rationabiliter sentire. Vos soli, quibus meridiana plaga ad habitandum concessa fuit, nolite blasphemare. Vel ita dici potest: Judaei, nolite loqui adversus Deum iniquitatem: quod quidem fecerunt qui, Reus est mortis, et, Crucifige, clamaverunt (Matth. 26. 27.) : quia neque ab Oriente, neque ab Occidente, neque a desertis montibus (subintelligitur) est aliquis expers judicii Dei.

8. Quoniam Deus judex est. Desertos montes dixit, propter inhabitabilem plagam, quae est in Septentrione. Si homo judex esset, minus fortassis timeri potuisset. Sed quoniam Deus judex est, jam nullus contra eum loquatur, sed potius ab omnibus serviatur. Et commendat Deum judicem, cum subjungit: hunc humiliat, id est, Judaicum populum: et hunc exaltat, id est, Gentilem:

0955B 9. Quia calix in manu Domini. Quia Scriptura sacra in potestate Domini. Quia ipse solus tenet clavem scientiae (Apoc. 5.) . Calix dico, vini meri plenus mixto: in Dominico quippe calice vinum merum, mixtumque et faex continetur. Et quasi ex calice sumunt merum vinum, qui ex sacro eloquio divinum capiunt intellectum. Mixtum bibunt, qui quaedam pure intelligunt, quaedam adhuc minime discernunt. Bibunt faecem, qui ex eodem capiunt errorem. Judaei, haeretici, et pagani faecem bibunt, quorum turbulenta foetidaque doctrina nunquam ab errore separatur. Et inclinavit ex hoc, a Judaico populo, in hoc, Gentili. Eliquatus est inde intellectus. Verumtamen faex ejus non est exinanita. Quoniam nec Judaeorum infidelitas, nec haereticorum error, nec paganorum stultitia est penitus diminuta. Bibent omnes peccatores terrae prius faecem, deinde mortem. Sive faex ejus non est exinanita, quoniam apud Judaeos remanent carnalia sacramenta. Bibent omnes peccatores terrae, 0955C quoniam omnes in terrenis promissionibus delectantur. Mirabilis est iste calix, de quo bibent omnes et boni et mali: et in quo sumunt boni unde vivant, mali unde pereant. Tale erat et Verbum Patris Dominus noster Jesus Christus, de quo sanctus Simeon perhibet dicens: Ecce hic positus est in ruinam et resurrectionem multorum, et in signum cui contradicetur (Luc. 2.) . Sic etiam in superiore psalmo ipsam Scripturam vocans arcum, 383 Paravit (inquit) in eo vasa mortis (Psal. 7.) , id est sententias, quae male intellectae mortem propinant multis. Sic de isto calice quidam vivunt, quidam pereunt. Inter haec quid ait Christus?

10. Ego autem annuntiabo in saeculum. Quamdiu enim durabit hoc saeculum, Christus et sui praedicabunt Evangelium. Cantabo Deo Jacob cum gaudio. Laudabo illum, qui specialiter est Deus illorum qui spiritualiter sunt Jacob. Deinde praenuntiat judicium, ubi praedicit malos humiliari, bonos exaltari. Unde et subdit:

0955D 11. Et omnia cornua peccatorum confringam, et exaltabuntur cornua justi. Habent cornua sua peccatores in hoc seculo, scilicet imperium, dominationem, honores, divitias, ipsam quoque, quae praeeminet, superbiam: quibus cornibus tamquam indomiti tauri alios impetunt, alios inferunt et impellunt. Sed omnipotens Deus judicio suo omnia cornua peccatorum confringet, et omnem illorum potentiam et superbiam ad nihilum rediget. Habent etiam justi cornua sua duo Testamenta, sive fidem et caritatem, caeterasque virtutes, quibus se ab inimicis Ecclesiae defendunt: ipsos etiam valenter impetunt et prosternunt. Quae mirabilis Deus cum ad judicium venerit in gloria sua, mirifice exaltabit. Colligat ergo ex his verbis, unusquisque, qualem se debeat exhibere. Caveatque, sicut in titulo praemissum est, ne seipsum corrumpat et pereat, peccatores superbos imitando, et Domino resistendo. Sed potius humiles, justos studeat imitari: quatenus in futuro regno mereatur 0956A a Domino exaltari. Haec est quippe intentio et utilitas psalmi.