Quaestiones.

68. Quaest. I. Quaeritur de hoc quod dicit: Si ego testimonium perhibeo de me ipso, testimonium meum non est verum.

Contoa: 1. Numerorum vigesimo tertio : Non est Deus ut homo, ut mentiatur: ergo si Christus est Deus, ergo etc.

2. Item, infra octavo : Si ego testimonium perhibeo de me ipso, testimonium meum verum est: et hic dicit, quod non est verum: ergo etc.

Respondetur ad. hoc tripliciter. Prima responsio est, faciendo vim in subiecto: si ego secundum humanam naturam testimonium perhibeo de me ipso, testimonium meum non est verum; est tamen verum secundum divinam. - Sed istud non solvit, quia, sicut nec secundum divinam mentitur, ita nec secundum humanam.

Propterea respondetur, ut fiat vis in attributo: testimonium meum non est verum, id est, non est efficax nec acceptabitur tanquam verum: tamen verum est, quia verum dico. Et sic accipitur, ita ut dicatur verum secundum rem, sed non verum secundum Iudaeorum acceptionem .

Aliter respondetur, quod verbum istud intelligendum est praecise: si ego testimonium perhibeo de me ipso, supple: ego solus, testimonium meum non est efficax: sed si ego cum alio, efficax est: unde dicit infra : Quia non sum soliis. Ideo, cum supra se suo testimonio commendasset, suam ostendens virtutem: ad hoc roborandum adducit aliena testimonia.

69. Quaest. II. Item quaeritur de testimonio operum: Opera, inquit, quae ego facio, testimonium perhibent de me.

Sed eadem opera fecerunt Prophetae, ut miracula, eadem Apostoli ipsum sequentes et maiora : ergo si per opera poterat sufficienter cognosci, quod esset Christus, eadem ratione de quolibet,

Respondeo: Dicendum, quod miracula bonorum et malorum discerni possunt, sicut dicit Augustinus . Cognoscere igitur poterant, quod miracula Christi et opera essent boni viri et sancti: sed Christus dicebat, se esse Deum: sed nullus bonus homo, manens bonus, potest se Deo facere aequalem, immo fur est: ergo si Christum cognoscere poterant sanctum per opera, et per verba, quod esset Christus: opera fuerunt sufficiens testimonium, quod Christus diceret verum, ac per hoc, quod esset Christus. Similiter de aliis bonis, quod ipsi dicerent verum: sed ipsi non dicebant de se , sed de Christo, ut Apostoli.

Aliter dicitur, quod opera non fuerunt testimonium cogens, sed inducens, et similiter testimonium Ioannis et Scripturae; sed testimonium Patris per revelationem est compellens .

70. Quaest. III. Quaeritur de testimonio Patris.

Dicit enim, quod neque vocem eius audistis neque speciem vidistis: dicit Iudaeis.

Contra: Nonne multi aderant, quando Lucae tertio vox de caelo facta est sensibiliter: Tu es Filius meus dilectus?

Item, Deuteronomii quinto: Vocem eius audivimus de medio ignis.

Item, Exodi vigesimo: Vos vidistis, quod de caelo locutus sum vobis.

Respondeo: Dicendum, quod dupliciter loquitur Deus, et dupliciter apparet: uno modo in se et per se: et sic loquitur per internam mentis revelationem modo quodam indicibili , sed tamen quodam modo intelligibili, et sic non loquitur malis; alio modo per subiectam creaturam, et sic locutus est in Legis datione. Hoc secundo modo viderunt in subiecta creatura et audierunt sensibiliter, sed primo modo non: et de hoc loquitur hic. Unde Augustinus dicit super hoc : Pater testimonium perhibet: "Qui me exterius oculis hominum visibilem exhibuit interius corda hominum ad me cognoscendum accendit".

71. Quaest. IV. Quaeri etiam potest de sufficientia et ordine istorum testimoniorum. - Et notandum, quod primum testimonium, scilicet Ioannis, fuit inducens: secundum, scilicet operum, promovens: tertium, scilicet Patris, compellens ; quartum, scilicet Scripturae, in veritate stabiliens. Et ex his resultat unum testimonium completum et perfectum, et gradatim ordinantur secundum dictas conditiones.

72. Et non vultis venire ad me etc. Posita est testimoniorum certitudo , hic ponitur Iudaeorum non credentium reprehensio. Reprehendit autem Dominas

Iodaeos a quatuor: primo scilicet a defectu canoris diuini: secundo, a caecitate amoris falsi: tertio, ab appetitu honoris vani: quarto, a defectu fidei.

(Vers. 40.). Primo igitur reprehendit eos a defectu amoris diuini, cuius signum est, quod ipsi .ad eum non veniunt, quem Deus misit; unde dicit: Et non vultis venire ad me, ut vitam habeatis. Ita sufficientia testimonia habeo, tamen ad me venire non vultis, immo odientes fugitis: infra octavo : "Quare loquelam meam non cognoscitis? Quia non potestis audire sermonem meum ". Nec ipsos arguit, quod non veuiunt propter gloriam suam: unde dicit:

73. (Vers. 41.). Claritatem ab hominibus non accipio, sed a Patre: infra decimo septimo : " Pater, clarifica Filium tuum "; ideo vos non arguo propter amorem gloriae propriae, sed propter defectum dilectionis divinae; unde dicit:

74. (Vers. 42.). Sed cognovi vos, quia dilectionem Dei non habetis in vobis, immo magis odium: infra decimo quinto : " Nunc viderunt et oderunt et me et Patrem meum ". Et tales sunt digni reprehensione, quia carent veste nuptiali: Matthaei vigesimo secundo: " Amice, quomodo huc intrasti, non habens vestem nuptialem "?

75. (Vers. 43.). Ego veni in nomine etc. Tangitur hic secundum, scilicet caecitas amoris falsi: quia non receperunt humilem, sed recipient superbum ; unde dicit: Ego veni in nomine Patris mei, ipsius scilicet gloriam quaerens, non meam: infra octavo : " Ego gloriam meam non quaero ". Et non accepistis me: me scilicet humilem: supra primo: "In propria venit, et sui eum non receperunt ". Si alius venerit in nomine suo, ut antichristus, qui quaeret gloriam propriam, quia dicitur secundae ad Thessalonicenses secundo : " Extollitur supra omne, quod dicitur Deus, aut quod colitur, ita ut in tempio Dei sedeat ". Illum accipietis, iusto scilicet Dei iudicio excaecati; secundae ad Thessalonicenses secundo: (Mittet eos Deus in operationem erroris, ut credant mendacio ". Et ratio huius est, quia noluerunt credere veritati.

76. (Vers. 44.). Quomodo vos potestis credere etc. Hic tertio reprehendit ab appetitu honoris vani, ratione cuius erant inhabiles ad credendum in veritatem, quia quaerebant vanitatem: propter quod dicit: Quomodo vos potestis credere, scilicet veritati, qui gloriam ab invicem accipitis, adhaerendo vanitati? Gloria enim humana vanitas est; Isaiae quadragesimo : " Omnis caro foenum, et omnis gloria eius tanquam flos foeni ": et ex appetitu vanitatis redditur homo inhabilis ad fidem veritatis: unde in Psalmo: " Filii hominum, usquequo gravi corde? Ut quid diligitis vanitatem et quaeritis mendacium "? sic quaeritis gloriam falsam, et gloriam, quae a solo Deo est, non quaeritis, gloriam scilicet veram. Haec a solo Deo est: Psalmus : " Gratiam et gloriam dabit Dominus ", Propterea dicitur secundae ad Corinthios decimo: " Qui gloriatur in Domino glorietur: non enim qui se ipsum commendat, ille probatus est, sed quem Deus commendata.

77. (Vers. 45.). Nolite putare. Tangitur hic quartum, scilicet defectus fidei in Iudaeis, non tantum ad credendum Christo, verum etiam Moysi: propter quod non tantum accusabantur a Christo, sed etiam a Moyse. Propterea dicit: Nolite putare, quod ego aecusalurus sim vos apud Patrem: quia non veni accusare, sed condonare. Unde et ipse propitiatio est, non accusator: primae Ioannis secundo: " Ipse est propitiatio pro peccatis nostris, non pro nostris autem tantum, sed etiam pro totius mundi". Nec tamen carent accusatore: ideo dicit: Est alius., qui accusat vos. Moyses, in quo speratis , tanquam eius discipuli: infra nono: " Nos Moysi discipuli sumus: nos scimus, quia Moysi locutus est Deus ". Ille vos accusat, quia scilicet ei non creditis. Unde dicit:

78. (Vers. 46.). Si enim crederetis Moysi, crederetis forsitan et mihi: forsitan nota est libertatis: et vere mihi: de me enim ille scripsit: Deuteronomii decimo octavo : " Prophetam suscitabit vobis Dominus de gente vestra: ipsum audietis, sicut et me ". Et ille vos accusabit, quia in eum non creditis. Unde dicit:

79. (Vers. 47.). Si autem illius litteris non creditis, quomodo verbis meis credetis? Quasi dicat: non: Lucae decimo sexto : "Si Moysen et Prophetas non audiunt, neque si quis ex mortuis resurrexerit, credent ".

QUAESIONES.

80. Quaest. I. Quaeritur de hoc quod dicit: Claritatem ab hominibus non aecipio.

1. Quia infra ultimo dicitur de Petro: Significans, qua morte clarificaturus esset Deum. Homines igitur clarificant Deum.

2. Item, ad Philippenses primo : Magnificabitur Christus in corpore meo sive per mortem, sive per vitam.

Respondeo: Dicendum, quod differt dicere clarificari in homine et per hominem et ab homine. Clarificari in homine est suam claritatem homini revelare: clarificari per hominem est per illum aliis propalari ; clarificari ab homine est gloriam aliquam ab homine sibi dari et augeri. Primis duobus modis est verum, sed tertio falsum .

81. Quaest, II. Item quaeritur de hoc quod dicit: Ego non accusabo vos apud Patrem.

Contra: 1. Iustus est Christus et non potest non esse iustus: ergo sicut eius est laudare bonos, ita etiam accusare malos.

2. Item, Ieremiae vigesimo nono : Ego sum iudex et testis: ergo si veri testis est accusare malos etc.

Respondeo: Dicendum, quod Christus, quantum in se est, morte sua se obtulit: et quia pro omnibus, ideo in quantum est de se, neminem accusatunde Glossa dicit: " Sanguis Christi neminem accusat, sed clamat veniam, sanguis Abel vindictam", doctrina Moysi vindictam. Unde intelligendum, quod ipse non accusat ex se, sed ex causa nostra . -Vel dicendum, quod non primo et principaliter accusat: sed magis principaliter Moyses, cui non credant praedicenti Christum .

82. Quaest. III. Item quaeritur de argumento Domini: Si non creditis litteris Moysi, quomodo verbis meis credetis?

Videtur esse locus a minori negando.

Respondeo: Etsi sit minus simpliciter, non tamen ludaeis minas, sed maius.