S. AURELII AUGUSTINI HIPPONENSIS EPISCOPI DE NATURA ET GRATIA AD TIMASIUM ET JACOBUM CONTRA PELAGIUM LIBER UNUS .

 CAPUT PRIMUM.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 8. Nam prius distinguit, aliud esse quaerere, an possit aliquid esse, quod ad solam possibilitatem pertinet: aliud, utrumne sit. Hanc distinctionem ve

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 CAPUT XI.

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 CAPUT XIV.

 CAPUT XV.

 CAPUT XVI.

 CAPUT XVII.

 19. Tractat etiam iste de peccatis ignorantiae, et dicit, «hominem praevigilare debere ne ignoret ideoque esse culpandam ignorantiam, quia id homo ne

 CAPUT XVIII.

 CAPUT XIX.

 CAPUT XX.

 CAPUT XXI.

 CAPUT XXII.

 CAPUT XXIII.

 CAPUT XXIV.

 27. Dicit nullum malum boni alicujus esse causam. Avertisti faciem tuam a me, et factus sum conturbatus? Non movebor in aeternum: Domine, in voluntate

 CAPUT XXV.

 CAPUT XXVI.

 CAPUT XXVII.

 31. Sed Deus, inquiunt, potest omnia sanare. Virtus in infirmitate perficitur: Cum timore et tremore vestram ipsorum salutem operamini: Deus enim est

 CAPUT XXVIII.

 CAPUT XXIX.

 CAPUT XXX.

 CAPUT XXXI.

 CAPUT XXXII.

 CAPUT XXXIII .

 CAPUT XXXIV.

 39. Porro autem quod Dei causam sibi agere videtur, defendendo naturam non attendit quod eamdem naturam sanam esse dicendo, medici repellit misericor

 CAPUT XXXV.

 41. Sed acute videtur interrogare, «quomodo istos sanctos de hac vita abiisse credendum sit, cum peccato, an sine peccato.» Ut si responsum fuerit, Cu

 CAPUT XXXVI.

 CAPUT XXXVII.

 44. Sed hoc etiam forsitan ipse vidit, et ideo subjecit atque ait: «Sed esto, aliis temporibus turbae numerositate omnium dissimulaverit peccata conte

 CAPUT XXXVIII.

 CAPUT XXXIX.

 CAPUT XL.

 CAPUT XLI.

 CAPUT XLII.

 CAPUT XLIII.

 CAPUT XLIV.

 52. Iste vero objecta sibi quaestione, in qua revera intolerabilis videtur cordibus christianis, quid respondeat attendamus. Ait enim: «Sed hoc est qu

 CAPUT XLV.

 CAPUT XLVI.

 CAPUT XLVII.

 CAPUT XLVIII.

 CAPUT XLIX.

 CAPUT L.

 CAPUT LI.

 CAPUT LII.

 CAPUT LIII.

 62. Quando enim istis rectissime dicitur, Quare sine adjutorio gratiae Dei dicitis hominem posse esse sine peccato? non tunc de illa gratia quaestio e

 CAPUT LIV.

 CAPUT LV.

 66. Porro si ab istis vel hoc impetramus, ut nondum baptizati implorent auxilium gratiae Salvatoris, non est hoc quidem parum adversus illam falsam de

 CAPUT LVI.

 CAPUT LVII.

 CAPUT LVIII.

 CAPUT LIX.

 CAPUT LX.

 CAPUT LXI.

 CAPUT LXII.

 73. Nam et ipse Job de peccatis suis non tacet, et utique huic amico vestro merito placet, humilitatem nullo modo in falsitatis parte ponendam: unde i

 CAPUT LXIII.

 75. Commemorabo et ego de hoc ipso opere sancti Ambrosii aliquid, ex quo iste commemoravit quod commemorandum putavit. « Visum est, » inquit, « mihi.

 CAPUT LXIV.

 77. Quis item christianus ignorat, quod beatissimum Xystum Romanae Ecclesiae episcopum et Domini martyrem dixisse commemorat , Quia libertatem arbitri

 CAPUT LXV.

 CAPUT LXVI.

 CAPUT LXVII.

 81. Sed ut non tantum illi, verum etiam iis qui eosdem libros meos, quos iste legit, de Libero Arbitrio non legerunt, atque illis non lectis, hunc for

 CAPUT LXVIII.

 CAPUT LXIX.

 CAPUT LXX.

Chapter 41.—Whether Holy Men Have Died Without Sin.

But there is clearly much acuteness in the question put by our author, “How must we suppose that those holy men quitted this life,—with sin, or without sin?” For if we answer, “With sin,” condemnation will be supposed to have been their destiny, which it is shocking to imagine; but if it be said that they departed this life “without sin,” then it would be a proof that man had been without sin in his present life, at all events, when death was approaching. But, with all his acuteness, he overlooks the circumstance that even righteous persons not without good reason offer up this prayer: “Forgive us our debts, as we forgive our debtors;”110    Matt. vi. 12. and that the Lord Christ, after explaining the prayer in His teaching, most truly added: “For if ye forgive men their trespasses, your Father will also forgive you your trespasses.”111    Matt. vi. 14. Here, indeed, we have the daily incense, so to speak, of the Spirit, which is offered to God on the altar of the heart, which we are bidden “to lift up,”—implying that, even if we cannot live here without sin, we may yet die without sin, when in merciful forgiveness the sin is blotted out which is committed in ignorance or infirmity.

41. Sed acute videtur interrogare, «quomodo istos sanctos de hac vita abiisse credendum sit, cum peccato, an sine peccato.» Ut si responsum fuerit, Cum peccato, putetur eos secuta damnatio, quod nefas est credere ; si autem sine peccato dictum fuerit eos 0267 exisse de hac vita, probet hominem saltem propinquante morte fuisse sine peccato in hac vita. Ubi parum attendit, cum sit acutissimus, non frustra etiam justos in oratione dicere, Dimitte nobis debita nostra, sicut et nos dimittimus debitoribus nostris: Dominumque Christum, cum eamdem orationem docendo explicuisset, veracissime subdidisse, Si enim dimiseritis peccata hominibus, dimittet vobis Pater vester peccata vestra. Per hoc enim quotidianum spirituale quodam modo incensum, quod ante Deum in altare cordis, quod sursum habere admonemur, infertur, etiamsi non hic vivatur sine peccato, licet mori sine peccato, dum subinde venia deletur, quod subinde ignorantia vel infirmitate committitur.