Lectio 2

Hic assignatur causa praedictae poenae: et primo ponitur quaestio: quare locutus est dominus super nos omne malum grande istud? prover. 30: talis est via mulieris adulterae, quae comedit, et tergens os suum dicit: non sum operata malum.

Secundo ponitur domini responsio: dices ad eos. Et primo ponit culpam in transgressione patrum: quia dereliquerunt. Supra 2: me dereliquerunt fontem, aquae vivae, et foderunt sibi cisternas dissipatas, quae continere non valent aquas.

In imitatione filiorum, ne possent se excusare per id quod dicitur Ezech. 18: patres comederunt uvam acerbam, et dentes filiorum obstupuerunt.

Sed et vos pejus operati estis. Matth. 23: implete mensuram patrum vestrorum. Secundo comminatur poenam: et primo ponit poenae comminationem quantum ad captivitatem: et ejiciam vos; et quantum ad servitutem: et servietis diis, serviendo eorum cultoribus.

Thren. 1: migravit Judas propter afflictionem, et multitudinem servitutis; habitavit inter gentes, nec invenit requiem. Deut. 28: in gentibus quoque illis non quiesces, neque erit requies vestigio pedis tui. Secundo promittit consolationem, ponens juramentum quasi signum: propterea ecce dies; quasi dicat: hoc majus beneficium reputabitis, quam quod liberati estis de Aegypto; et illius quasi obliti, hoc semper in memoriam habebitis. Isa. 43: ne memineritis priorum, et antiqua ne intueamini. Infra 23, idem. Et explicans beneficium, et reducam. Ezech. 36: tollam quippe vos de gentibus, et congregabo vos de universis terris; et reducam vos in terram vestram. Tertio ponit captivitatis conditionem, ecce ego: et primo describit captivitatem Babyloniorum, piscatores, scilicet chaldaeos, qui quasi in mari prosperitatis, et voluptatis viventes, eos ceperunt.

Habac. 1: facies homines quasi pisces maris, et quasi reptilia non habentia ducem. Et Romanorum: et post haec mittam venatores, scilicet Romanos, qui eos quasi bestias pro crudelitate homicidii venati sunt. Thren. 3: venatione ceperunt me quasi avem inimici mei gratis.

Secundo assignat captivitatis rationem, ponens cognitionem culpae: quia oculi mei super omnes vias eorum. Prov. 16: omnes viae hominum patent oculis ejus, spirituum ponderator est dominus.

Et comminationem poenae. Et reddam primum, idest ante dictam consolationem, duplices, scilicet quantum ad cultum idolorum; propter quod sequitur: quia contaminaverunt: et quantum ad perversitatem morum, et abominationibus suis impleverunt hereditatem meam. Psal. 105: infecta est terra in sanguinibus, et contaminata est in operibus eorum. Tertio ponit captivitatis utilitatem, scilicet conversionem gentium; vel eorum qui cum Judaeis sub zorobabel in jerusalem reversi sunt; vel eorum qui ad fidem christi sunt conversi: quia caecitas ex parte contingit in Israel, donec plenitudo gentium intraret, et sic omnis Israel salvus fieret: Rom. 11. Circa quod tria facit. Primo ponitur prophetae exultatio, designata in confessione divinae laudis: domine fortitudo mea, ad alios debellandum, robur, ad perseverandum, refugium, si deficiam. Psal. 17: diligam te, domine fortitudo mea, dominus firmamentum meum, et refugium meum. Secundo ponitur gentium conversio. Ad te gentes venient.

Isa. 42: cantate domino canticum novum, laus ejus ab extremis terrae. Peccati confusio: vere mendacium, scilicet idolum, quod divinitatem, et auxilium mentitur. Supra 3: vere mendaces erant colles, et multitudo montium. Et pristini erroris confutatio: numquid faciet sibi homo deos? et ipsi non sunt dii, scilicet homines facientes. Sapien. 15: quomodo enim sibi similem homo poterit deum fingere? tertio assignat conversionis bonum: idcirco, idest ut gentes convertantur, eis, Judaeis, per vicem hanc; quasi dicat, ulterius non parcam, manum, correctionis. Vel eis, gentibus, manum, christum. Psalm. 9: cognoscetur dominus judicia faciens, in operibus manuum suarum comprehensus est peccator. Item Psal. 143: emitte manum tuam de alto, eripe me, et libera me de aquis multis, de manu filiorum alienorum.

Notandum, quod quaedam est manus divinae dispositionis. Sap. 7: in manu ejus et nos, et sermones nostri, et omnis sapientia, et operum scientiae disciplina. Divinae liberalitatis. Psal. 103: aperiente te manum tuam, omnia implebuntur bonitate. Divinae protectionis. Isa. 49: sub tegumento manus suae protexit me. Divinae correctionis. Psal. 38: a fortitudine manus tuae ego defeci in increpationibus. Divinae liberationis.

Job 5: percutit, et manus ejus sanabunt.

Divinae operationis. Eccli. 36: glorifica manum, et brachium dexterum. Et divinae condemnationis.

Ad Hebr. 10: horrendum est incidere in manus dei viventis.