Capitulus 39

Contra hoc quod negant posse confici in azymo.

Sicut autem praedicti errantes contra unitatem corporis mystici peccant, Romani pontificis potestatem plenariam abnegantes, sic contra puritatem sacramenti corporis christi delinquunt, dicentes ex azymo pane corpus christi consecrari non posse: quod etiam doctorum Graecorum auctoritatibus improbatur.

Dicit enim chrysostomus super illud evangelii: prima die azymorum: primam diem dicit diem iovis, in quo incipiebant legis cultores Pascha celebrare, idest azyma comedere omni expulso fermento.

Dominus igitur mittit discipulos suos die iovis, quam dicit evangelista primam diem azymorum, in qua ad vesperas salvator comedit Pascha. In quo facto per omnia apertissime demonstravit a principio suae circumcisionis suae usque ad extremum diem Paschae, quod non erat contrarius divinarum legum.

Patet autem quod esset contrarius, si fermentato pane usus fuisset. Patet ergo quod christus in institutione huius sacramenti ex pane azymo corpus suum consecravit.

Sciendum tamen, quod quidam dicunt christum praevenisse diem azymorum propter passionem imminentem, et tunc fermentato pane eum usum fuisse.

Quod quidem ostendere nituntur ex duobus. Primo ex hoc quod dicitur Ioan. XIII, quod ante diem festum Paschae dominus cum discipulis coenam celebravit, in qua corpus suum consecravit, sicut apostolus tradit I Cor. XI. Unde videtur quod christus coenam celebravit ante diem azymorum, et sic in consecratione sui corporis, usus fuerit pane fermentato. Hoc etiam confirmare volunt per hoc quod habetur Ioan. XVIII, 28, quod sexta feria, qua christus est crucifixus, Iudaei non intraverunt praetorium Pilati, ut non contaminarentur, sed manducarent Pascha. Pascha autem dicuntur azyma. Ergo concludunt, quod coena fuit celebrata ante azyma.

Ad hoc autem respondet chrysostomus super ioannem sic, super illud: ut non contaminarentur etc.: quid est hoc dicere, nisi quia in alia die comederunt Pascha et legem solverunt, ut pessimi animi sui adimplerent desiderium in morte christi. Christus autem non praeteriit tempus Paschae diem scilicet iovis, sed in ipso Pascha comedit.

Sed quia hoc non constat, melius potest dici, quod sicut dominus mandat Exod. XII, festum azymorum septem diebus celebrabatur, inter quos dies prima erat sancta atque solemnis praecipue inter alias, quod erat quintadecima die mensis. Sed quia apud Iudaeos solemnitates a praecedenti vespere incipiebant, ideo quartadecima die ad vesperam incipiebant comedere azyma, et comedebant per septem subsequentes dies. Et ideo dicitur in eodem capitulo: primo mense, quartadecima die mensis ad vesperam comedetis azyma usque ad diem vigesimamprimam eiusdem mensis ad vesperam: septem diebus fermentum non invenietur in domibus vestris. Et eadem quartadecima die ad vesperas immolabatur agnus paschalis.

Prima ergo dies azymorum a tribus evangelistis, matthaeo, marco et Luca, dicitur quartadecima die mensis, quia ad vesperam comedebatur azyma, et tunc immolabatur Pascha, idest agnus paschalis; et hoc erat, secundum ioannem, ante diem festum Paschae, idest ante quintumdecimum diem mensis, qui erat solemnior inter omnes, in quo Iudaei volebant comedere Pascha, idest panes azymos paschales, non autem agnum paschalem. Et sic nulla discordia inter evangelistas existente, planum est quod christus ex azymo pane corpus suum consecravit in coena.

Hoc etiam patet quod magis congruit puritati corporis mystici, idest ecclesiae, quae in hoc sacramento figuratur.

Unde dicit Gregorius Nazianzenus de Pascha domini: celebremus domino festum in iubilo, non in fermento veteri malitiae et nequitiae, sed in azymis puritatis et sinceritatis.

Non autem propter hoc intendimus quod ex fermentato hoc sacramentum confici non possit. Dicit enim Gregorius Papa in registro: Romana ecclesia offert azymos panes, propterea quod dominus sine ulla commixtione suscepit carnem; sed ceterae ecclesiae offerunt fermentatum, pro eo quod verbum patris indutum est carne, et est verus deus et verus homo. Ita et fermentum commiscetur farinae, et efficitur corpus domini nostri iesu christi verum.