84 Acta Apostolicae Sedis - .Commentarium Officiale

praecepta longe prorsus excedere. Ii solummodo, qui obcaeca- tum cupidinibus simultateque animum gerunt, veritatis lumi- nibus oculos claudunt, eamdemque pertinaciter impugnant.

At Ecclesiae osores, tametsi impertitas ab ea normas sapien- tia praestare agnoscunt, eam tamen insimulant, quasi ad datas institutiones vitae actionem non confirmaverit; atque adeo ad alias vias rationesque contendunt. Verumtamen criminationem eiusmodi falsam iniustamque esse, omnes christiani nominis annales demonstrant. Etenim, ut aliquod dumtaxat peculiare eventum breviter attingamus, vera fraternaque universorum hominum cuiusvis stirpis condicionisque inter se necessitudo, superioribus aetatibus hac firmitate perfectioneque penitus ignota, primum ab evangelicis praeconibus praedicata fuit; quod procul dubio ad servitutem abolendam summa efficacitate contulit : idque, non cruentis seditionibus, sed per insitam huius doctrinae virtutem, qua quidem permota nobilis romana fe- mina ancillam suam quasi sororem complectebatur.

Itemque per christiana dogmata, quibus edocemur Dei Filium, hominem factum amore hominum, eumdemque fabri filium ipsumque opificem 22 adorare, humanus labor ad veri nominis dignitatem provectus est; qui quidem humanus labor ita tunc temporis spernebatur, ut vel ipse M. T. Cicero, cetero- quin prudens satisque aequus, suorum temporum opinionem referens, hanc sententiam edere non ventus sit, qua profecto quilibet, nostra hac aetate, socialis disciplinae peritus verecun- daretur: « Opifices omnes in sordida arte versantur; nec enim quidquam ingenuum potest habere officina ». 23

His innixa principiis Ecclesia humanam societatem reno- vavit; siquidem, suae impulsione virtutis, miranda prorsus orta sunt caritatis instituta, itemque potentissima illa artificum omne genus collegia, quae utique superiore saeculo Liberalismi sectatores contemptui habuere, quasi Mediae Aetatis inventa; quaeque tamen, in praesens, admirationem commovent, et quo-

2 2 Cf. M A T T H . , X I I I , 5 5 ; M A R C , V I , 3 .

2 6 M . T . Cic , D e officiis, 1 . I , c . 4 2 .