184

διαφορά τις ἐν τούτοις, ὥσπερ βάρβαρος, οὐ Σκύθης, οὐχ Ἕλλην, οὐκ Ἰουδαῖος, ἀλλά τά πάντα καί ἐν πᾶσι Χριστός.

β'. Ἡ Ἁγία Τριάς, διά πάντων διήκουσα ἀπό τῶν πρώτων καί μέχρι τῶν ἐσχάτων ὡς ἀπό κεφαλῆς τινος μέχρι ποδῶν, συγκροτεῖ πάντας συγκολλᾷ τε καί συνενοῖ καί συνδεσμεῖ ἑαυτῇ καί συγκροτοῦσα στερρούς καί ἀρραγεῖς ἀπεργάζεται} ἐν ἑνί τε αὐτῶν ἑκάστῳ μία καί ἡ αὐτή δείκνυται γνωριζομένη, ἥτις ἐστίν ὁ Θεός, ἐν ᾧ καί οἱ ἔσχατοι πρῶτοι γίνονται καί οἱ πρῶτοι ὥσπερ οἱ ἔσχατοι.

γ'. Πάντας τούς πιστούς ὡς ἕνα βλέπειν ὀφείλομεν οἱ πιστοί καί ἐφ᾿ ἑνί ἑκάστῳ αὐτῶν εἶναι λογίζεσθαι τόν Χριστόν καί οὕτως τῇ πρός αὐτόν ἀγάπῃ διάκεισθαι, ὡς ἑτοίμους εἶναι ὑπέρ αὐτοῦ τιθέναι τάς ἰδίας ψυχάς. Οὐδέ γάρ τό καθόλου λέγειν ἤ νομίζειν ὀφείλομέν τινα πονηρόν, ἀλλά πάντας ὡς ἀγαθούς ὁρᾷν, ὥσπερ εἴπομεν} κἄν γάρ ὑπό παθῶν ὀχλούμενον ἴδῃς τινά, μή τόν ἀδελφόν ἀλλά τά πάθη μίσησον τά πολεμοῦντα αὐτῷ, κἄν ὑπό ἐπιθυμιῶν καί προλήψεων τυραννούμενον, ἐπί πλεῖον σπλαγχνίσθητι, (422) μήποτε καί αὐτός πειρασθῇς, ὡς ὑπό τροπήν ὤν ὕλης εὐπεριστάτου.

δ'. Ὅν τρόπον αἱ νοεραί τάξεις τῶν ἄνω δυνάμεων ἀπό Θεοῦ κατά τάξιν ἐλλάμπονται ἀπό τῆς πρώτης ταξιαρχίας ἐπί τήν δευτέραν καί ἀπό ταύτης ἐπί τήν ἑτέραν καί καθεξῆς, τῆς θεϊκῆς ἐπί πάσας διερχομένης φωτοβολίας, οὕτω καί οἱ ἅγιοι ἀπό τῶν θείων ἐλλαμπόμενοι ἀγγέλων, τῷ συνδέσμῳ τοῦ Πνεύματος συνδούμενοί τε καί συνενούμενοι, ἰσότιμοι αὐτοῖς καί ἐφάμιλλοι γίνονται. Ἀπό γάρ τῶν προλαβόντων ἁγίων οἱ κατά γενεάν καί γενεάν διά τῆς τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ ἐργασίας ἐρχόμενοι ἅγιοι, τούτοις κολλώμενοι, ὁμοίως ἐκείνοις ἐλλάμπονται, τήν τοῦ Θεοῦ χάριν λαμβάνοντες κατά μέθεξιν, καί ὥσπερ τις γίνονται χρυσῆ ἅλυσις, καθείς τούτων ὄντες γονάτιον ἕν, ἑκάτερος τῷ προλαβόντι τῇ πίστει καί τοῖς ἔργοις καί τῇ ἀγάπῃ συνδούμενος, ὡς εἶναι μίαν αὐτούς καί γίνεσθαι σειράν ἐν ἑνί τῷ Θεῷ μή δυναμένην ταχέως διαρραγῆναι.

ε'. Εἴ τις κίβδηλος ἐξ ὑποκρίσεως, ἤ ἐξ ἔργων ἐπίμωμος, ἤ πρός βραχύ τεθραυσμένος ἐξ ἑνός πάθους, ἤ μικρόν ἐλλιπής ἐξ ἀξελείας ἐν μέρει τυγχάνει, οὐ συγκαταριθμεῖται τοῖς ὁλοκλήροις, ἀλλ᾿ ὡς ἄχρηστος καί ἀδόκιμος ἀποβάλλεται, ἵνα μή ἐν καιρῷ τάσεως διαρραγῆναι ποιήσῃ τόν σύνδεσμον τῆς ἁλύσεως καί δάστασιν ἐν ἀδιαστάτοις καί λύπην ἐν ἀμφοτέροις ἐργάσηται, τῶν μέν ἔμπορσθεν ὑπέρ τῶν ὑστέρων, τούτων δέ ὑπέρ τοῦ χωρισμοῦ τῶν προαγόντων ἀλγυνομένων.

στ'. Ὁ τῆς ἑνώσεως τῆς πρός τόν ἔσχατον πάντων ἁγίων ἐν ἀγάπῃ καί ἐπιθυμίᾳ σφοδρᾷ διά ταεπινοφροσύνης μή ἐφιέμενος, ἀλλά μικράν τινα κεκτημένος πρός αὐτόν ἀπιστίαν, οὐχ ἑνωθήσεται ὅλως ποτέ οὐδέ καταταγήσεται σύν αὐτῷ τοῖς πρώτοις καί προλαβοῦσιν ἁγίοις, κἄν δοκῇ πᾶσαν ἔχειν τήν πίστιν καί πᾶσαν τήν ἀγάπην πρός Θεόν (423) καί πρός ἅπαντας τούς ἁγίους} ἔξω γάρ βληθήσεται παρ᾿ αὐτῶν, ὡς μή ἐν τῷ τόπῳ ἐν ᾧ ἐτάγη καί ᾧ συναφθῆναι ὑπό Θεοῦ πρό αἰώνων ὡρίσθη διά ταπεινοφροσύνης καταδεξάμενος.

ζ'. Τοῦ κατά Θεόν πένθους προηγεῖται ταπείνωσις, ἕπεται δέ χαρά καί εὐφροσύνη ἀνέκφραστος} τῇ δέ κατά Θεόν ταπεινώσει περιφύεται ἡ τῆς σωτηρίας ἐλπίς. Καθόσον γάρ ἀπό ψυχῆς ἔχει τις ἑαυτόν πάντων ἀνθρώπων ἁμαρτωλότερον, κατά τοσοῦτον ἡ ἐλπίς συναυξάνει τῇ ταπεινώσει καί θάλλει ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ, βεβαιοῦσα ὅτι διά ταύτης μέλλει σωθήσεται.

η'. Καθόσον εἰς βάθος τις κατέρχεται ταπεινώσεως καί ἑαυτόν ἀπογινώσκει ὡς ἀνάξιον τοῦ σωθήσεσθαι, κατά τοσοῦτον πενθεῖ καί δακρύων ἀφίησι πηγάς} τούτων δέ ἀναλόγως ἡ πνευματική ἀναβλύζει ἐν τῇ καρδίᾳ χαρά, ταύτῃ δέ ἡ ἐλπίς συμπηγάζει καί συναυξάνει καί τήν πληροφορίαν τῆς σωτηρίας βεβαιοτέραν παρέχεται.