Lectio 2

Ruit enim ierusalem.

Hic ponit causam dicti scilicet renuntiationis: et primo ponit causam proximam, scilicet poenam universalis ruinae: unde dicitur ex persona prophetae: ideo recusabit, enim, idest, quia, ruit jerusalem, idest ipsa civitas, et Judas, idest ipsa provincia, concidit, per poenam a sua integritate. Infra 23: in captivitatem transduxerunt robustos ejus, suffoderunt domos ejus, posuerunt eam in ruinam. Secundo ponit causam remotam, scilicet culpam. Et dividitur in partes tres. In prima aggravat culpam: in secunda contra culpam ordinat poenam, ibi, vae animae eorum, tertio ostendit punientis justitiam, ibi, dicite justo.

Peccatum aggravat ex tribus. Ex peccati specie, quia blasphemia in deum: unde dicit: ideo concidit, quia lingua eorum contra dominum. Infra 57: super quem lusistis, super quem dilatastis os, et ejecistis linguam? secundo ex peccati novitate: unde dicit: adinventiones eorum contra dominum.

Oseae 7: nunc circumdederunt eos adinventiones suae, coram facie mea factae sunt. Tertio ex peccati publicatione: unde dicit: agnitio vultus eorum; et hoc quod peccatum suum a vultu agnitum aliis fecerunt. Respondebit eis, in poenam quantum ad gestus. Et quantum ad peccati commendationem dicit: et peccatum suum quasi sodoma praedicaverunt, idest laudaverunt. Jer. 2: frons meretricis facta est tibi et noluisti erubescere. Aliter exponitur in Glossa: agnitio vultus eorum, idest cognitio suorum peccatorum, quam in intellectu habebunt, quia in vultu sunt sensus, respondebit eis, quaerentibus quare puniuntur. Vel aliter. Agnitio vultus eorum, idest remorsus conscientiae, respondebit eis, sicut poena. Et mystice hoc refertur ad peccatum quo christum videntes cognoscere noluerunt, de quo conscientia redarguet eos, secundum quod dicit glo.. Et quia justitia dei non sinit tam gravia mala inulta, ideo vae animae eorum, non solum corpori: quoniam reddita sunt eis mala, in dei praescientia: vel praeteritum ponitur pro futuro. Et ne putetur poena omnes involvere, subjungitur dei justitia in discretione bonorum a malis: et circa hoc duo facit. Primo ponit remunerationem bonorum, dicens, dicite justo, cuicumque, quoniam bene erit ei, cum alii damnabuntur, quoniam fructum, idest mercedem adinventionum suarum comedet, quasi fructum capiens bonorum excogitatorum.

Sicut enim mali sunt soliciti ad inveniendum modos quibus peccatur, ita et boni sunt soliciti ut adinveniant qualiter deo placere possint. 1 Cor. 7: qui sine uxore est, solicitus est quae domini sunt, quomodo placeat deo. Psal. 127: labores manuum tuarum quia manducabis, beatus es et bene tibi erit. Secundo ponit punitionem malorum, dicens, vae impio in malum, idest pro malo quod sibi imminet. Retributio manuum suarum - Psal. 9: in operibus manuum suarum comprehensus est peccator. Populum meum. Hic arguitur oppressio populi, secundum quod est peccatum hominis opprimentis. Et dividitur in partes duas. In prima ponitur oppressionis vitium; in secunda inducitur poenae judicium, ibi, stat ad judicandum dominus.

Tripliciter autem quidam opprimebant populum.

Opprimebant enim primo principes per violentiam rapiendo: et quantum ad hoc dicit: populum meum expoliaverunt, bonis suis. Ezech. 22: populum terrae calumniabantur calumnia, et rapiebant violenter; egenum et pauperem affligebant. Secundo mulieres, protrahendo ad concupiscentiam, et etiam ad idolatriam, sicut de Salomone dicitur 3 Reg. 11; et quantum ad hoc dicit: mulieres eorum dominatae sunt eis. Eccli. 9: ne des mulieri potestatem animae tuae, ne ingrediatur in virtute tua. Tertio prophetae decipiendo per astutiam adulationis; et quantum ad hoc dicit, popule meus; quasi: per prophetas consueveram vobis loqui; sed quia illi mendaces sunt, per me vobis loquar, ne videatur non debere credi, quod propheta contra prophetam.

Decipiunt, promittendo securitatem. Dissipant, praebendo occasionem culpae. Mich. 3: haec dicit dominus super prophetas, qui seducunt populum meum, qui mordent dentibus suis, et praedicant pacem. Jer. 14: prophetae dicunt eis: non videbitis gladium, et fames non erit in vobis; pacem veram dabit vobis in loco isto.

Stat ad judicandum. Hic inducitur judicium ad puniendum oppressores: et dividitur in duas: in prima ponitur judicium contra oppressores principes; in secunda contra mulieres, ibi, et dixit dominus. Pseudoprophetae ad spoliandum populum decipiebant; et ideo habent idem judicium cum principibus. Ezech. 13: violabant me ad populum meum, propter pugillum hordei et fragmen panis. Circa primum tria facit. Primo inducitur judex: unde dicit, stat ad judicandum.

Mich. 4: judicabit populos multos. Dan. 7: judicium sedit, et libri aperti sunt. Secundo inducuntur rei: unde dicit: dominus ad judicium veniet cum senibus, scilicet sacerdotibus, et principibus, regibus et ducibus. Ezech. 34: ego judicabo inter pecus et pecus, et inter arietem et hircum.

Tertio ponitur causa: et primo inducitur accusatio actoris, cum dicit, vos depasti estis: Mich. 3: comederunt carnes populi mei: secundo ponitur increpatio judicis, cum dicit: quare atteritis, affligendo, facies pauperum commolitis, fame attenuando? Amos 4: calumniam facitis egenis et confringetis pauperes. Ipse enim idem deus erit actor et judex.

Fructus iusti quem reddit: suae operationis, ioh. 10: eatis et fructum afferatis, et fructus vester maneat; suae praedicationis, Hebr. Ult.: offeramus hostiam laudis semper deo, id est fructum labiorum confitentium nomini eius; suae confessionis.

Quem percipit: remissionis culpae, Is. 27: dimittetur iniquitas domui Iacob, et iste omnis fructus ut auferatur peccatum eius; participationis gratiae, Gal. 5: fructus autem spiritus: caritas, gaudium etc.; contemplationis sapientiae, Prov. 3: melior est acquisitio eius negotiatione auri et argenti, primi et purissimi fructus eius.

Quem quaerit: in fruitione dei, Cant. 2: fructus eius dulcis gutturi meo; in societate caelestis chori, Ez. 36: montes Israel ramos vestros germinetis, et fructum vestrum afferatis populo meo Israel; in perceptione divini doni, Cant. 4: emissiones tuae Paradisus malorum punicorum cum pomorum fructibus.